Хаплогрупа на човечка митохондријална ДНК

Од Википедија — слободната енциклопедија
Современа дистрибуција на човечки mtDNA хаплогрупа, базирана на анализа на 2.054 индивидуи од 26 популации.[1] (а) Пита графикони на картата. (б) Број на хаплогрупи во формат на табела. За детали за популациите, видете го Проектот 1000 геноми# Примероци на човечки геном.

Во човечката генетика, хаплогрупата на човечка митохондријална ДНК е хаплогрупа која е дефинирана со разлики во човечката митохондријална ДНК. Хаплогрупите се користат за претставување на главните гранки на митохондријалното филогенетско дрво. Разбирањето на еволутивниот пат на женската лоза им помогнала на популационите генетичари да го следат матрилинеалното наследство на современите луѓе назад до човечкото потекло во Африка и последователното ширење низ светот.

Имињата на хаплогрупите (не само митохондријалните ДНК хаплогрупи) се наредувани според буквите од А до Ш. Како што се именувани хаплогрупите според редоследот на нивното откритие, азбучниот редослед нема никакво значење во однос на вистинските генетски врски.

Брзината со која митохондријалната ДНК мутирала е позната како митохондријален молекуларен часовник. Тоа е област на тековно истражување со една студија која известува за една мутација на 8000 години.[2]

Филогенијата[уреди | уреди извор]

 

mtDNA хаплогрупа дрво и карта на дистрибуција.[3] Броевите се етикети на хаплогрупи, пријавени според номенклатурата http://www.phylotree.org/,[4] и ја даваат локацијата на една од мутациите што води до изведениот хаплотип. (Прикажан е само маркер за дефинирање на една гранка, по можност од областа за кодирање.) Главните географски карактеристики на дистрибуцијата на хаплогрупата се означени со боја.
  1. ↑ Rishishwar L, Jordan IK (2017). „Implications of human evolution and admixture for mitochondrial replacement therapy“. BMC Genomics. 18 (1): 140. doi:10.1186/s12864-017-3539-3. PMC 5299762. PMID 28178941.
  2. ↑ Loogvali, Eva-Liis; Kivisild, Toomas; Margus, Tõnu; Villems, Richard (2009), O'Rourke, Dennis (уред.), „Explaining the Imperfection of the Molecular Clock of Hominid Mitochondria“, PLOS ONE, 4 (12): e8260, Bibcode:2009PLoSO...4.8260L, doi:10.1371/journal.pone.0008260, PMC 2794369, PMID 20041137
  3. ↑ Kivisild T (2015). „Maternal ancestry and population history from whole mitochondrial genomes“. Investig Genet. 6: 3. doi:10.1186/s13323-015-0022-2. PMC 4367903. PMID 25798216.
  4. ↑ „Updated comprehensive phylogenetic tree of global human mitochondrial DNA variation“. Human Mutation. 30 (2): E386–94. February 2009. doi:10.1002/humu.20921. PMID 18853457.
Патот на дисперзија на човечките mtDNA хаплогрупи

Ова филогенетско дрво е базирано на Van Oven (2009).[1] Во јуни 2022 година, била предложена алтернативна филогенија за хаплогрупата L.[2]

Главните mtDNA хаплогрупи[уреди | уреди извор]

Проценета светска карта на миграции на луѓе врз основа на mtDNA хаплогрупи.

Макро-хаплогрупа Л[уреди | уреди извор]

Макро-хаплогрупата L е најбазалната од човечките mtDNA хаплогрупи, од која потекнувале сите други хаплогрупи (конкретно, од хаплогрупата L3). Најмногу ја имало во Африка.

Макро-хаплогрупа М[уреди | уреди извор]

Макро-хаплогрупата М била пронајдена најмногу во Азија и Америка. Нејзини потомци биле хаплогрупата М, хаплогрупата C, хаплогрупата Z, хаплогрупата D, хаплогрупата E, хаплогрупата G и хаплогрупата Q.

Макро-хаплогрупата Н[уреди | уреди извор]

Макро-хаплогрупата N била пронајдена најмногу во Австралија, Америка и делови од Азија. Нејзини потомци биле хаплогрупата N, хаплогрупата O, хаплогрупата A, хаплогрупата S, хаплогрупата I, хаплогрупата W, хаплогрупата X и хаплогрупата Y, како што и макро-хаплогрупата R.

Макро-хаплогрупата Р[уреди | уреди извор]

Макро-хаплогрупата R била пронајдена најмногу во Европа, Северна Африка, Пацификот и делови од Азија и Америка. Нејзини потомци биле хаплогрупата R, хаплогрупата B, хаплогрупата F, хаплогрупата H, хаплогрупата V, хаплогрупата J, хаплогрупата T, хаплогрупата U и хаплогрупата K.

Хронологија[уреди | уреди извор]

Предлошка:MtDNA

Хаплогрупа Est. време на потекло ( kya ) [3] Можно место на потекло Највисоки фреквенции
Л 200 Африка
L1-6 170 Источна Африка
L2-6 150 Источна Африка
L0 150 Источна Африка
L1 140 Централна Африка
L3-6 130
L5 120
L2 90
L3 70 Источна Африка
Н 70 Источна Африка или Западна Азија
М 60 Источна Африка, Западна Азија или Јужна Азија
Р 60 Јужна Азија или Југоисточна Азија
У 55 Североисточна Африка или Индија (Јужна Азија)
RT'JT 55 среден Исток
ЈТ 50 среден Исток
U8 50 Западна Азија
R9 47
Б4 44
Ф 43
U4'9 42 Централна Азија
U5 35 Западна Азија
U6 35 Северна Африка
Ј 35
X 30
К 30
U5a 27
HV 27 Блискиот Исток
J1a 27 Блискиот Исток
Т 27 Месопотамија
К1 27
Јас 26
J1 24 Блискиот Исток
В 20
U4 20 Централна Азија
X2 20
Х 20 Западна Азија
U5a1 18 Европа
J1b 11
В 14
X2а 13 Северна Америка
Н1 12
H3 12
X1 10

Географска дистрибуција[уреди | уреди извор]

Еден труд од 2004 година сугерирал дека најчестите хаплогрупи кај модерното западно-азиско, северноафриканско и европско население биле: H, J, K, N1, T, U4, U5, V, X и W.[4]

Африкански хаплогрупи биле: L0, L1, L2, L3, L4, L5, L6, T, U5a.

Австралиски хаплогрупи биле: M42a, M42c, M14, M15, Q, S, O, N, P. (Реф. 1, 2, 3, 4, 5, 6).

Азиски хаплогрупи биле: F, C, W, M, D, N, K, U, T, A, B, C, Z, U многу варијанти на броеви за секој дел.

Исто така види[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

  1. ↑ „Updated comprehensive phylogenetic tree of global human mitochondrial DNA variation“. Human Mutation. 30 (2): E386–94. February 2009. doi:10.1002/humu.20921. PMID 18853457.
  2. ↑ „African mitochondrial haplogroup L7: a 100,000-year-old maternal human lineage discovered through reassessment and new sequencing“. Nature. 12 (1): 10747. 2022. Bibcode:2022NatSR..1210747M. doi:10.1038/s41598-022-13856-0. PMC 9232647 Проверете ја вредноста |pmc= (help). PMID 35750688 Проверете ја вредноста |pmid= (help).
  3. ↑ „Correcting for Purifying Selection: An Improved Human Mitochondrial Molecular Clock Supplementary“ (PDF). 2009: 82–83 [89]. Архивирано од изворникот (PDF) на 2009-12-29. Наводот journal бара |journal= (help)
  4. ↑ Villems, Richard; Usanga, Esien; Mikerezi, Ilia; Gölge, Mukaddes; Claustres, Mireille; Michalodimitrakis, Emmanuel N.; Pappa, Kalliopi I.; Anagnou, Nicholas P.; Chaventré, André (November 1, 2004). „Disuniting Uniformity: A Pied Cladistic Canvas of mtDNA Haplogroup H in Eurasia“. Molecular Biology and Evolution. 21 (11): 2012–2021. doi:10.1093/molbev/msh209. PMID 15254257 – преку academic.oup.com.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Хаплогрупа_на_човечка_митохондријална_ДНК&oldid=5177192“