Ракетни напади во Барда 2020 година

Од Википедија — слободната енциклопедија
Ракетни напади во Барда
Дел од Втората војна во Нагорно-Карабах
МестоБарда, Азербејџан, Əyricə и Карајусифли, Азербејџан
Датум
  • 27 октомври 2020 година
  • 28 октомври 2020 година
  • 7 ноември 2020 година (GMT+4)
Вид нападРакетен напад
Употребено оружје
  • Касетна муниција
  • BM-30 Smerch
Мртви27
Повредени85
Напаѓачи
  • Ерменски вооружени сили
  • Одбранбена армија на Арцах

Ракетните напади во Барда (азерски: Bərdənin bombalanması) била серија од три воздушни напади врз градот Барда, како и селата Əyricə и Карајусифли во истиот округ, во Азербејџан за време на Втората војна во Нагорно-Карабах. Во нападите биле вклучени ракетите БМ-30 Смерч со касетни боеви глави и резултирало со 27 загинати цивили.

Првиот напад се случил на 27 октомври, при што загинале 5 цивили, а биле ранети уште 13. Следниот ден, на 28 октомври, неколку проектили ја погодиле Барда, при што загинале 21 цивил, вклучително и еден доброволец од Црвената полумесечина, а биле ранети уште 60. Тоа бил најсмртоносниот напад врз цивили и најлошиот биланс на цивилни жртви за време на војната.[1][2][3] На 7 ноември, ерменските сили истрелале ракета врз селото Əyricə, при што загинало 16-годишно момче.[4]

Азербејџан ја обвинил Ерменија за нападите и изјавил дека касетна муниција била користена против цивили. Хјуман рајтс воч и Амнести интернешенал ја потврдиле употребата на касетна муниција од страна на Ерменија, додавајќи дека „пукањето со касетна муниција во цивилни области е сурово и несовесно и предизвикало нераскажана смрт, повреди и беда“.[5][6] Ерменија негирала каква било одговорност, додека непризнатата Република Арцах ја признала одговорноста за нападите, но изјавила дека целта била воени објекти.

Позадина[уреди | уреди извор]

На 27 септември 2020 година, избувнале судири во спорниот регион Нагорно-Карабах, кој главно е де факто контролиран од Арцах, но де јуре дел од Азербејџан.[7] Барда е дом на околу 40 илјади луѓе;[8] и се наоѓа на околу 20 км (12 ми) североистично од поранешната линија на контакт на Нагорно-Карабах.[9]

Трилатералните разговори за конфликтот меѓу министрите за надворешни работи на Русија, Ерменија и Азербејџан започнале на 9 октомври 2020 година во Москва.[10] Во разговорите учествувале Сергеј Лавров, Зохраб Мнацаканјан и Џејхун Бајрамов.[11] Лавров издал заедничка изјава по десетчасовните разговори кои завршиле во 03:00 часот по локално време,[12] потврдувајќи дека хуманитарниот прекин на огнот ќе стапел на сила напладне.[13][14] Неколку минути откако требало да започне примирјето, двете страни меѓусебно се обвиниле за прекршување на примирјето.[15]

Од 4 октомври, вториот по големина град во Азербејџан Гања, бил погоден четири пати од ерменски и арцахски проектили,[16] што резултирало со 25 загинати цивили, а уште 125 повредени.[17] На 8 октомври Министерството за одбрана на Азербејџан известило дека округот Барда бил гранатиран од ракетен фрлач ОТР-21 Точка.[18]

На 26 октомври, Соединетите Држави објавиле дека двете страни се согласиле на хуманитарен прекин на огнот од утрото на 26 октомври[19], но прекинот бил прекршен неколку минути по стапувањето во сила, при што двете страни меѓусебно се обвинувале за кршење на прекинот.[20]

Напади[уреди | уреди извор]

Ерменски ракетен фрлач БМ-30 Смерч во 2017 година.

Првиот напад се случил на 27 октомври, во Карајусифли, убил 5 цивили и ранил 15 други.[21] Вклучувал касетни бомби од ДМ-30 Smerch, повеќекратен ракетен фрлач.[22] Хјуман рајтс воч забележал значителна штета на 12 куќи во околината.[21]

Вториот напад на 28 октомври се случил околу 13:00 часот по локално време. Станува збор за касетни проектили кои ги погодиле густо населените урбани области со трговски објекти, што го потврдиле Амнести интернешенел и Хјуман рајтс воч.[6][5][23] Како резултат на тоа, 21 цивил загинале, а над 70 биле ранети.[24] Меѓу загинатите имало и 39-годишен волонтер од Црвената полумесечина, додека други двајца доброволци останале повредени.[25] Имало многу оштетени цивилни инфраструктурни објекти и возила,[26] вклучувајќи ги, според Хјуман рајтс воч, Центарот за третман и дијагностика на Барда, канцеларијата на Државната служба за миграција.[4] Според Азербејџан, во вториот напад бил вклучен и БМ-30 Смерч[27] со кластер боева глава опремена со фрагментирани боеви глави од вкупно 72–144 парчиња.[28] Азербејџан ја обвинил Ерменија за нападите,[29] за што негирал каква било одговорност,[30] додека Амнести интернешенел и Хјуман рајтс воч исто така изјавиле дека Ерменија го извршила нападот.[5][6] Во меѓувреме, непризнаената Република Арцах ја признала одговорноста за вториот напад, но изјавила дека целта била воени објекти.[31] Репортерскиот тим на Њујорк тајмс бил фатен во ерменски ракетен напад како возел по главната улица на Барда.[32]

Третиот напад на 7 ноември се случил во селото Əyricə. Според извештајот на Хјуман рајтс воч, ерменските сили испукале ракета која погодила земјоделско поле во близина на селото и убило 16-годишно момче додека си играло со други деца. Азербејџанските власти изјавиле дека ја идентификувале муницијата како ракета 9М528 Smerch, која носела боева глава која произведува ефект на експлозија и фрагментација. ХРВ објавил дека истражувачите не забележале никакви воени цели во областа.[4]

Азербејџански одговор[уреди | уреди извор]

Брзо по нападите, азербејџанското Министерство за одбрана објавило снимка од беспилотни летала, тврдејќи дека се одмаздила за нападите,[33][34] особено насочено кон ерменската работна сила, наместо опремата која што била претходно прикажана.[35][36][37]

Позицијата на гаѓање на фрлачот БМ-30 Смерч вклучен во нападите била идентификувана од азербејџанската армија и на 29 октомври била уништена.[38] На 30 октомври, азербејџанското Министерство за одбрана објавило дека биле уништени уште два лансери Смерч, кои биле насочени кон Барда и Татар.[39]

Реакции[уреди | уреди извор]

Во Азербејџан, нападите биле остро осудени, при што претседателската администрација на земјата го нарекла првиот напад „нов акт на геноцид“,[40] додека азербејџанскиот омбудсман Сабина Алиева го означил вториот напад како „терористички чин врз цивили“.[41] Претседателот на Азербејџан, Илхам Алиев ветил одговор што доликува за нападите.[42] Исто така, потпретседателот на Азербејџан, Мехрибан Алиева изјавил дека нападите се варварски и изразил сочувство.[43][44]

На меѓународно ниво, нападите биле осуденин од Турција[45][46] и пакистанските,[47] иранските,[48] француските,[49] и казахстанските[50] амбасади во Азербејџан, иранскиот политичар Хасан Амели,[51] и Турскиот совет.[52]

Мари Струтерс, регионален директор на Амнести интернешнал за Источна Европа и Централна Азија, изјавил дека „пукањето со касетна муниција во цивилни области е сурово и несовесно и предизвикало нераскажана смрт, повреди и беда“.[5] Слично на тоа, Хјуман рајтс воч објавил извештај за нападот, потврдувајќи ја употребата на касетна муниција и ја повикал Ерменија да престане да користи забрането оружје.[6]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ (Report). Отсутно или празно |title= (help); |access-date= бара |url= (help)
  2. ↑ „Azerbaijan says Armenia used cluster bombs in deadly Barda attack“. aljazeera.com. Al Jazeera. 28 October 2020. Wednesday’s strike marked the deadliest reported attack on civilians in a month of fighting over Nagorno-Karabakh.
  3. ↑ „Haut-Karabakh : l'Azerbaïdjan accuse l'Arménie d'avoir tué des civils dans une attaque de missiles“. Le Monde (француски). 28 October 2020. Посетено на 9 November 2020.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 „Armenia: Unlawful Rocket, Missile Strikes on Azerbaijan“. Human Rights Watch. 11 December 2020. Посетено на 11 December 2020.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 „Armenia/Azerbaijan: First confirmed use of cluster munitions by Armenia 'cruel and reckless'“ (англиски). Amnesty International. 29 October 2020. Посетено на 29 October 2020.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 „Armenia: Cluster Munitions Kill Civilians in Azerbaijan“ (англиски). Human Rights Watch. 30 October 2020. Посетено на 30 October 2020.
  7. ↑ „Armenia and Azerbaijan fight over disputed Nagorno-Karabakh“ (англиски). BBC. 27 September 2020. Посетено на 15 October 2020.
  8. ↑ „World Gazetteer: Azerbaijan“. World Gazetteer (англиски). Посетено на 29 October 2020.[мртва врска][мртва врска]
  9. ↑ Hacaoglu, Selcan; Arkhipov, Ilya (28 October 2020). „Erdogan Pitches Putin on Karabakh Peace After U.S. Bid Fails“ (англиски). BloombergQuint. Посетено на 29 October 2020.
  10. ↑ „Armenian, Azerbaijani officials to hold truce talks in Moscow“ (англиски). France24. 9 October 2020. Посетено на 15 October 2020.
  11. ↑ „Moscow hosts Armenia-Azerbaijan talks as fighting continues over Nagorno-Karabakh“ (англиски). BBC. 15 October 2020. Посетено на 15 October 2020.
  12. ↑ „Armenia and Azerbaijan agree ceasefire“ (англиски). Financial Times. 10 October 2020. Посетено на 15 October 2020.
  13. ↑ „Armenia, Azerbaijan accuse each other of violating ceasefire“ (англиски). Al Jazeera. 10 October 2020. Посетено на 15 October 2020.
  14. ↑ „Shaky ceasefire in Nagorno-Karabakh after Moscow deal“ (англиски). CNBC. 10 October 2020. Посетено на 15 October 2020.
  15. ↑ Sultanova, Aida (11 October 2020). „Azerbaijan, Armenia report shelling of cities despite truce“. The Washington Post (англиски). Архивирано од изворникот на 23 October 2020. Посетено на 15 October 2020.
  16. ↑ „The Second Nagorno-Karabakh War, Two Weeks In“. War on the Rocks (англиски). 2020-10-14. Посетено на 2020-10-16.
  17. ↑ „Damage to Azerbaijan's Ganja city from Armenian aggression revealed“ (англиски). 20 October 2020. Посетено на 20 October 2020.
  18. ↑ „Bərdə ərazisi "Toçka-U" kompleksindən atəşə tutulub“ (азербејџански). Ministry of Defense of Azerbaijan. 8 October 2020. Посетено на 28 October 2020.
  19. ↑ „U.S. says humanitarian ceasefire to take effect on Monday in Nagorno-Karabakh“. Reuters. 2020-10-25. Посетено на 2020-10-25.
  20. ↑ „Nagorno-Karabakh conflict: US-brokered ceasefire frays soon after starting“. BBC News (англиски). 2020-10-26. Посетено на 2020-10-26.
  21. ↑ 21,0 21,1 „Armenia: Cluster Munitions Used in Multiple Attacks on Azerbaijan“. Human Rights Watch (англиски). 15 December 2020. Посетено на 15 December 2020.
  22. ↑ „Armenian Cluster Missile Kills 4 Azerbaijani Civilians, Injuring 13 In Barda City“. Caspian News. 27 October 2020. Посетено на 29 October 2020.
  23. ↑ „General Prosecutor's Office: Death toll from Armenia's missile attack on Azerbaijan's Barda rises to 21, about 70 people wounded - UPDATED - 2“. 28 October 2020. Посетено на 28 October 2020.
  24. ↑ Bagirova, Nailia; Hovhannisyan, Nvard (28 October 2020). „Civilians killed as Nagorno-Karabakh conflict deepens“. Reuters (англиски). Посетено на 29 October 2020.
  25. ↑ „Civilians Reported Killed As Conflict Between Armenia, Azerbaijan Spills Into Urban Areas“. Radio Free Europe/Radio Liberty (англиски). 28 October 2020. Архивирано од изворникот на 29 October 2020. Посетено на 29 October 2020.
  26. ↑ „Missile attack on Azerbaijani city of Barda: 21 dead, dozens wounded“. JAM News (англиски). 28 October 2020. Посетено на 29 October 2020.
  27. ↑ „Baku accuses Armenia of shelling Barda using Smerch missiles“. NEWS.ru (англиски). 28 October 2020. Посетено на 29 October 2020.
  28. ↑ „ANAMA reveals details of Armenian attacks on Azerbaijan's Barda“ (англиски). 29 October 2020. Посетено на 29 October 2020.
  29. ↑ „Azerbaijan says 14 people killed by Armenian shelling in Barda“. Al Arabiya (англиски). 28 October 2020. Посетено на 29 October 2020.
  30. ↑ „Azerbaijan says 14 people killed by shelling in Barda: RIA“. Reuters (англиски). 28 October 2020. Посетено на 29 October 2020.
  31. ↑ „Пресс-секретарь лидера НКР призывает мирных азербайджанцев бежать от военных объектов“. BBC Russian Service (руски). 28 October 2020. Посетено на 29 October 2020.
  32. ↑ Gall, Carlotta (28 October 2020). „In Azerbaijan, a String of Explosions, Screams and Then Blood“. The New York Times.
  33. ↑ „Azerbaijani Armed Forces take revenge for Barda (VIDEO)“ (англиски). 28 October 2020. Посетено на 28 October 2020.
  34. ↑ „Azerbaijani army avenges for Barda, heavy damage inflicted on Armenian troops (VIDEO)“ (англиски). 28 October 2020. Посетено на 28 October 2020.
  35. ↑ „Armenian troops firing at Azerbaijani civilian population destroyed with precise fire (VIDEO)“ (англиски). 28 October 2020. Посетено на 28 October 2020.
  36. ↑ „Manpower of Armenian Armed Forces destroyed (VIDEO)“ (англиски). 28 October 2020. Посетено на 28 October 2020.
  37. ↑ „Azerbaijan provides footage of Armenian troops, military equipment being destroyed (VIDEO)“ (англиски). 28 October 2020. Посетено на 28 October 2020.
  38. ↑ „Azerbaijan destroys Smerch missile launcher of Armenian troops used to shell Barda - MoD (VIDEO)“. Trend News Agency. 30 October 2020. Посетено на 30 October 2020.
  39. ↑ „Bərdə və Tərtər şəhərlərini atəşə tutan düşmənə məxsus daha 2 "Smerç" bu gün məhv edilib - VİDEO“ (азербејџански). Ministry of Defense of Azerbaijan. 30 October 2020. Посетено на 30 October 2020.
  40. ↑ „Cluster bomb attacks are new act of genocide against Azerbaijani people - President's aide“ (англиски). 28 October 2020. Посетено на 28 October 2020.
  41. ↑ „Armenia continues to commit war crimes, terrorist acts - Azerbaijani ombudsman“ (англиски). 28 October 2020. Посетено на 28 October 2020.
  42. ↑ Demourian, Avet (29 October 2020). „Hospital, residential areas hit in Nagorno-Karabakh fighting“. Associated Press (англиски). Посетено на 29 October 2020.
  43. ↑ „First Vice-President Mehriban Aliyeva: Such barbaric attacks show that atrocities of Armenians have no limits (PHOTO)“ (англиски). 28 October 2020. Посетено на 28 October 2020.
  44. ↑ „First Vice-President Mehriban Aliyeva expresses condolences to relatives of those killed as result of Armenia's missile attack on Barda (PHOTO)“ (англиски). 28 October 2020. Посетено на 28 October 2020.
  45. ↑ „No: 260, 27 October 2020, Press Release Regarding Armenia's Attack on Barda City of Azerbaijan“ (англиски). Ministry of Foreign Affairs (Turkey). 27 October 2020. Посетено на 28 October 2020.
  46. ↑ „No: 261, 28 October 2020, Press Release Regarding Armenia's Anew Attack Today on Barda City of Azerbaijan“ (англиски). Ministry of Foreign Affairs (Turkey). 28 October 2020. Посетено на 28 October 2020.
  47. ↑ „Pakistani ambassador condemns Armenia's attack against civilians in Azerbaijan's Barda“ (англиски). 28 October 2020. Посетено на 28 October 2020.
  48. ↑ „Iranian embassy in Baku condemns attack on Barda“ (англиски). 28 October 2020. Посетено на 28 October 2020.
  49. ↑ „Ambassador of France in Azerbaijan makes statement on Armenian missile attack on Barda“ (англиски). 29 October 2020. Посетено на 29 October 2020.
  50. ↑ „Shelling of Barda - gross violation of int'l humanitarian law, says Ambassador of Kazakhstan“ (англиски). 28 October 2020. Посетено на 28 October 2020.
  51. ↑ „نماینده ولی فقیه در استان در پی شهادت جمعی از اهالی شهر بردع قره باغ پیام تسلیت صادر کرد“ (персиски). 29 October 2020. Архивирано од изворникот на 1 November 2020. Посетено на 29 October 2020.
  52. ↑ „Press Release of the Turkic Council on Armenia's attack on Barda city of Azerbaijan“ (англиски). Turkic Council. 29 October 2020. Посетено на 29 October 2020.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Ракетни_напади_во_Барда_2020_година&oldid=5195593“