Парјаски јазик
| Парјаски јазик | |
|---|---|
| Застапен во | Таџикистан, Узбекистан, Авганистан |
| Подрачје | Хисарска Долина, Сурхандарјаски слив |
| Говорници | 1,600 во Таџикистан (2017)[1] 2,600 вкупно (без датум)[1] 1,000 во Узбекистан (без датум)[2] изумрен во Авганистан (без датум)[3] |
| Јазично семејство | индоевропски
|
| Јазични кодови | |
| ISO 639-3 | – |
Парјаски јазик (руски: язык Парья) ― изолиран средиштен индоариски јазик што е зборуван во пограничниот регион помеѓу Таџикистан и Узбекистан. Во светот има неколку илјади говорници.
Класификација и статус[уреди | уреди извор]
Парјаскиот е класифициран како јазик од средишно индоариски јазици[4] во семејството на индоариски јазици.[5]
Таџузбечки (таџузбеки или таџ-узбеки) било алтернативно име измислено од Боланат Тивари за истиот јазик.[6] Голем дел од академското истражување во документирањето и одликувањето на парјаскиот го направи истакнатиот советски јазичар Јосеф Михајлович Орански. Јазикот може да се нарече и како Афгана-Ји Насфуруш, Авгана-Ји Сијаруи, Чангарс, Лагмани или Пбарја.[7]
Организацијата SIL International проценува дека може да има помеѓу 2.500 и 7.500 говорници.[8][9]
Јазикот не е службено признат ниту се користи во училиштата[10] и е категоризиран како сериозно загрозен.[11]
Говорници на парјаскиот јазик[уреди | уреди извор]
Парја се зборува во Хисарската Долина во Таџикистан, западно од Душанбе и соседниот слив на Сурхандарја во Узбекистан, вклучувајќи ги градовите Хисар, Шахринав, Регар/Турсунзода, Сурчи, Афгонобод, Калај Хисар, Правда Восток, Болој Канал, и Колкхози Ленинизм.
Јазикот најчесто се зборува со семејството и роднините, а речиси секогаш се зборува во домовите на мајчин јазик.[12]
Говорниците на парјаскиот имаат тенденција да бидат двојазични на преовладејувачките јазици што ги опкружуваат,[13] но имаат тенденција исклучиво да го користат парјаскиот дома.[14]
Таџикистанскиот јазик има сè повеќе влијание врз парјаскиот.[15]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 Парјаски јазик на Ethnologue (23. изд., 2020)
- ↑ Јазици во Узбекистан Архивирано на 31 декември 2014 г. на Lewis, M. Paul, уред. (2009). Ethnologue: Languages of the World (XVI. изд.). Dallas, Texas: SIL International.
- ↑ Парјаски јазик — Ethnologue (17th ed., 2013)
- ↑ „Did you know Parya is threatened?“. Endangered Languages (англиски). Посетено на 22 ноември 2022.
- ↑ Abbess, Elisabeth; Muller, Katja; Paul, Daniel; Tiessen, Calvin; Tiessen, Gabriela (мај 2010). „Language Maintenance Among the Parya of Tajikistan“. Посетено на 22 ноември 2022.
- ↑ Tiwari, Bholanath (1970). Tajuzbeki. National Publishing House.
- ↑ „Parya“. Ethnologue. Посетено на 22 ноември 2022.
- ↑ Abbess, Elisabeth; Muller, Katja; Paul, Daniel; Tiessen, Calvin; Tiessen, Gabriela (мај 2010). „Language Maintenance Among the Parya of Tajikistan“. Архивирано од изворникот на 2017-08-21. Посетено на 22 ноември 2022.
- ↑ Brenzinger, Matthias (1 јануари 2007). Language Diversity Endangered (англиски). Walter de Gruyter. ISBN 9783110170504.
- ↑ Clifton, John. „Stable Multilingualism in Tajikistan“. Наводот journal бара
|journal=(help) - ↑ ChartsBin. „Number of Endangered Languages by Country“. ChartsBin. Посетено на 22 ноември 2022.
- ↑ „Did you know Parya is threatened?“. Endangered Languages (англиски). Посетено на 22 ноември 2022.
- ↑ Abbess, Elisabeth; Muller, Katja; Paul, Daniel; Tiessen, Calvin; Tiessen, Gabriela (May 2010). „Language Maintenance Among the Parya of Tajikistan“. Посетено на March 6, 2021.
- ↑ Barbara F. Grimes, Richard Saunders Pittman, Joseph Evans Grimes, "Ethnologue: Languages of the World", Summer Institute of Linguistics, 1996; ISBN 0-88312-815-2, ISBN 978-0-88312-815-2
- ↑ Moseley, Christopher (1 јануари 2010). Atlas of the World's Languages in Danger (англиски). UNESCO. ISBN 9789231040962.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- Индоариските јазици - турнеја
- Парјаски цифри Архивирано на 16 јануари 2021 г.