Октан

Октан
Систематско име	октан
	Други називи n-октан; октакарбан
Назнаки
CAS-бр.	111-65-9
3DMet	B00281
Бајлштајн	1696875
ChEBI	CHEBI:17590
ChEMBL	ChEMBL134886
ChemSpider	349
DrugBank	DB02440
EC-број	203-892-1
Гмелин	82412
	МХН InChI=1S/C8H18/c1-3-5-7-8-6-4-2/h3-8H2,1-2H3 ; Key: TVMXDCGIABBOFY-UHFFFAOYSA-N ;
3Д-модел (Jmol)	Слика
KEGG	C01387
MeSH	octane
PubChem	356
RTECS-бр.	RG8400000
	SMILES CCCCCCCC ;
UNII	X1RV0B2FJV
ОН-бр.	1262
Својства
Хемиска формула
Моларна маса	0 g mol−1
Изглед	безбојна течност
Мирис	бензински
Густина	0,703 г/см3
Точка на топење
Точка на вриење
Растворливост во вода	0,007 мг/дм3 (при 20 °C)
log P	4,783
Парен притисок	1,47 kPa (при 20,0 °C)
Хенриева константа (kH)	29 nmol/(Pa·кг)
Конјуг. киселина	октониум
Магнетна чувствителност (χ)	−96,63·10−6 см3/mol
Показател на прекршување (nD)	1,398
Вискозност	0,509 mPa·s (25 °C); 0,542 mPa·s (20 °C);
Термохемија
Ст. енталпија на; формирање ΔfHo298	−252,1 - −248,5 kJ/mol
Ст. енталпија на; согорување ΔcHo298	−5,53 - −5,33 MJ/mol
Стандардна моларна; ентропија So298	361,20 J/(K·mol)
Специфичен топлински капацитет, C	255,68 J/(K·mol)
Опасност
	GHS-ознаки:
Пиктограми
Сигнални зборови	ОПАСНОСТ
Изјави за опасност	H225, H304, H315, H336, H410
Изјави за претпазливост	P210, P261, P273, P301+P310, P331
NFPA 704	1 3 0
Температура на запалување	{{{value}}}
Температура на; самозапалување	2,200 °C (3,990 °F; 2,470 K)
Граници на запалливост	0,96 – 6,5 %
	Смртоносна доза или концентрација:
LDLo (најниска објавена)	428 мг/кг (глушец, венски)
	NIOSH (здравствени граници во САД):
PEL (дозволива)	TWA 500 мд (2350 мг/м3)
REL (препорачана)	TWA 75 мд (350 мг/м3) C 385 мд (1800 мг/м3) [15-мин.]
IDLH (непосредна опасност)	1000 мд
Дополнителни податоци
	(што е ова?) (провери); Освен ако не е поинаку укажано, податоците се однесуваат на материјалите во нивната стандардна состојба (25 °C, 100 kPa)
	Наводи

За класификацијата на горивата, видете Октански број.

Октан — јаглеводород и алкан so хемиската формула C
8H
18 и згусната структурна формула CH
3(CH
2)
6CH
3. Има многу структурни изомери кои се разликуваат по мерата и местото на разгранување на јаглеродната верига. Еден од овие изомери, 2,2,4-триметилпентан (наречен изооктан) се користи како една од стандардните вредности во октанскиот број.

Ова соединение е состојка на бензинот.^[4] Како и сите јаглеводороди со мала молекулска маса, октанот е испарлив и многу запалив.

Во бензинот[уреди | уреди извор]

Зборот „октан“ се користи за октански број, кој е показател за способноста на горивото да го сузбие тропањето кај моторите со разни соодноси на набивање, што е својствено за разгранетите ланчени изомери на октанот, особено за изооктанот. Октанскиот број на бензинот не е непосредно поврзан со моќноста на моторот. Употребата на повисокооктанско гориво отколку предвиденото за моторот не ја зголемува неговата моќ.

Октанскиот број првично е утврден со мешање на горива само од нормален хептан и изооктан (2,2,4-триметилпентан, високоразгранет октан) и давање на противтропачки оцени од нула за нормален хетптан до 100 за чист изооктан. Противтропачката способност е зависна од уделот на изооктан во смесата. Различните изомери на октанот даваат помал или поголем октански број. На пример, n-октан (правиот ланец со 8 јаглеродни атоми без разгранетост) има негативна оценка од -20, а чистиот изооктан се оценува со 100. Некои горива имаат октански број поголем од 100, особено тие што содржат метанол или етанол.

Изомери[уреди | уреди извор]

Октанот има 18 структурни изомери (24 броејќи ги стереоизомерите):

октан (n-октан)
2-метилхептан
3-метилхептан (2 енантиомера)
4-метилхептан
3-етилхексан
2,2-диметилхексан
2,3-диметилхексан (2 енантиомера)
2,4-диметилхексан (2 енантиомера)
2,5-диметилхексан
3,3-диметилхексан
3,4-диметилхексан (2 енантиомера + 1 мезосоединение)
3-етил-2-метиплентан
3-етил-3-метиплентан
2,2,3-триметилпентан (2 енантиомер)
2,2,4-триметилпентан (изооктан)
2,3,3-триметилпентан
2,3,4-триметилпентан
2,2,3,3-тетраметилбутан

Наводи[уреди | уреди извор]

↑ „octane - Compound Summary“. PubChem Compound. USA: National Center for Biotechnology Information. 16 септември 2004. Identification and Related Records. Посетено на 6 јануари 2012.
↑ Dymond, J. H.; Oye, H. A. (1994). „Viscosity of Selected Liquid n‐Alkanes“. Journal of Physical and Chemical Reference Data. 23 (1): 41–53. Bibcode:1994JPCRD..23...41D. doi:10.1063/1.555943. ISSN 0047-2689.
↑ „Octane“. Immediately Dangerous to Life and Health. National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
↑ „октан“ — Дигитален речник на македонскиот јазик

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Меѓународна картичка за хемиска безбедност 0933 (англиски)
„Џебен водич за опасните хемиски материи #0470“. Национален институт за безбедност и здравје при работа (NIOSH). (англиски)

[1] „octane - Compound Summary“. PubChem Compound. USA: National Center for Biotechnology Information. 16 септември 2004. Identification and Related Records. Посетено на 6 јануари 2012.

[Dymond1994-2] Dymond, J. H.; Oye, H. A. (1994). „Viscosity of Selected Liquid n‐Alkanes“. Journal of Physical and Chemical Reference Data. 23 (1): 41–53. Bibcode:1994JPCRD..23...41D. doi:10.1063/1.555943. ISSN 0047-2689.

[3] „Octane“. Immediately Dangerous to Life and Health. National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).

[4] „октан“ — Дигитален речник на македонскиот јазик

[1]

[2]

[3]

[4]