Дивизија
| НАТО симболи на картите[1] |
|---|
 -_Unspecified_or_Composite_All-Arms_(NATO_APP-6).svg)
|
| Пријателска комбинирана дивизија |
-_Unspecified_or_Composite_All-Arms_(NATO_APP-6A).svg)
|
| Непријателска комбинирана дивизија |
-_Infantry_(NATO_APP-6).svg)
|
| Пријателска пешадиска дивизија |
-_Infantry_-_Airborne_(NATO_APP-6).svg)
|
| Пријатељска воздушно-десантна пешадиска дивизија |
-_Armour_(NATO_APP-6).svg)
|
| Непријателска тенковска дивизија |
Дивизија — основна оперативно-тактичка воена формација во рамките на корпус или армија. Постои во сите три гранки на вооружените сили: копнена војска, воздухопловство и морнарица, но најчесто се користи во копнената војска. Дивизијата може да биде: моторизирана, оклопна, делумно моторизирана и пешадиска. Дивизијата во копнената војска обично се состои од 3-5 полка, односно 3-4 бригади, а со тоа брои од 10.000 до 20.000 припадници. Командантот на дивизијата има чин генерал, а најчесто тоа е генерал-мајор, генерал-полковник или дивизиски генерал. За време на војна, дивизијата делува како независна воена формација во рамките на корпусот.
Во повеќето армии, дивизијата е составена од неколку полкови или бригади, а неколку дивизии обично образуваат корпус. Историски гледано, дивизијата била разбирана како единица со комбинирано вооружување способна за независни операции. Помалите единици со комбинирано вооружување, како што е американскиот полковен борбен тим (ПБТ) за време на Втората светска војна, биле користени кога условите биле погодни. Во поново време, современите западни армии почнале да го прифаќаат помалиот бригаден борбен тим[2] (сличен на ПБТ) како стандардна единица со комбинирано вооружување, при што дивизијата на која ѝ припаѓаат е помалку важна.
Во поморската употреба „дивизија“ има сосема поинакво значење, се однесува на административна/функционална подединица одделение, на пр. бродови на крајбрежната стража, крајбрежна команда и во единиците на поморската авијација (вклучувајќи ги морнарицата, маринците и авијацијата на крајбрежната стража), на подединица од неколку бродови во рамките на флотила или ескадрила, или на два или три отсеци на авиони кои делуваат под назначен водач на дивизијата. Некои јазици, како што се рускиот, српскиот, хрватскиот и полскиот, исто така користат сличен збор, дивизион/дивизијун/дивизјон за артилерија или коњичка единица со големина на баталјон.
Историја[уреди | уреди извор]
Потекло[уреди | уреди извор]
На Запад, првиот генерал кој размислувал за организирање војска во помали комбинирани единици бил Морис де Сакс (р. 1750), маршал на Франција, во својата книга „Ме ревери“. Починал на 54 години без да ја спроведе својата идеја. Виктор Франсоа де Број ги спровел неговите идеи во дело. Спровел успешни практични експерименти на дивизискиот систем во Седумгодишната војна.
Рани поделби[уреди | уреди извор]
Првата војна во која системски се користел дивизискиот систем била Француската револуционерна војна. Лазар Карно од Комитетот за јавен спас, кој бил задолжен за воените работи, дошол до истиот заклучок како и претходната кралска влада, па војската била организирана во дивизии.
Тоа ги направило армиите пофлексибилни и полесни за маневрирање, а исто така направило големата армија на револуцијата да може да се управува. Под Наполеон, дивизиите биле групирани во корпуси поради нивната сè поголема големина. Наполеоновиот воен успех го проширил системот на дивизии и корпуси низ цела Европа. До крајот на Наполеоновите војни, тој бил усвоен од сите армии во Европа.
Втора светска војна[уреди | уреди извор]
Дивизискиот систем го достигнал својата врв за време на Втората светска војна. Црвената армија на Советскиот Сојуз се состоела од повеќе од илјада единици со големина на дивизија во кое било време и се проценува дека бројот на стрелачки дивизии воспоставени за време на Големата татковинска војна од 1941-1945 година бил 2.000. Нацистичка Германија имала стотици нумерирани и/или именувани дивизии, додека Соединетите Држави имале до 91 дивизија.
Значајна промена во дивизиските структури за време на војната било завршувањето на транзицијата од квадратни дивизии (составени од две бригади секоја со два полка) во триаголни дивизии (составени од три полка без ниво на бригада) кои многу европски армии почнале да ги користат во Првата светска војна.[3] Ова било направено за да се зголеми флексибилноста и да се намалат трошоците во командната верига. Триаголната структура на дивизијата дозволувала тактика „два напред, еден назад“, каде што два полка од дивизијата можеле да се борат со непријателот со еден полк во резерва.
Модерни поделби[уреди | уреди извор]
Во модерно време, повеќето воени сили ги стандардизирале нивните дивизиски структури. Ова не значи дека поделбите се еднакви по големина или структура од земја до земја, но дивизиите, во повеќето случаи, станале единици со 10.000 до 15.000 војници со доволна поддршка за да бидат способни за независни операции. Вообичаено, непосредната организација на дивизијата се состои од една до четири бригади или борбени групи од нејзиниот примарен борбен род, заедно со борбена бригада или полк за поддршка (обично артилерија) и повеќе баталјони под директна команда за неопходните специјализирани задачи за поддршка, како на пр. за разузнавање, за логистика, за извидување и за борба. Повеќето армии ја стандардизираат идеалната организациска сила за секој вид дивизија, содржана во табела на организација и опрема која ги специфицира точните задачи на единиците, персоналот и опремата на дивизијата.
Модерната дивизија станала примарна борбена единица која може да се идентификува во многу армии во втората половина на 20 век, потиснувајќи ја бригадата, меѓутоа трендот почнал да се менува од крајот на Студената војна. Најголемата употреба на дивизијата како примарна борбена единица била за време на Втората светска војна, кога завојуваните страни распоредиле над илјада дивизии. Со технолошкиот напредок оттогаш, борбената моќ на секоја дивизија се зголемил.
Видови[уреди | уреди извор]
Дивизиите честопати се образуваат за да се организираат единици од одреден вид заедно со соодветни единици за поддршка за да се овозможат независни операции. Во поново време, дивизиите се генерално организирани како комбинирани единици со подредени единици кои претставуваат различни борбени оружја. Во овој случај, одделението често го задржува името на поспецијализираното одделение, и може да ја има примарната улога што одговара на таа специјализација.
Пешадиска дивизија[уреди | уреди извор]
„Пешадиска дивизија“ се однесува на воена формација составена првенствено од пешадиски единици, поддржани и од единици од други родови. Во Советскиот Сојуз и Русија, пешадиската дивизија често се нарекува „пушкарска дивизија“. „Моторизирана пешадиска дивизија“ се однесува на дивизија со мнозинство пешадиски подединици кои се транспортираат на лесни моторни возила. Дивизијата „механизирана пешадија“ се однесува на дивизија во која повеќето од нејзините пешадиски единици се носат на оклопни транспортери или пешадиски борбени возила или двете, или дури и на некоја друга класа на оклопни борбени возила дизајнирани за транспорт на пешадија. Механизираните пешадиски дивизии во нацистичка Германија биле наречени дивизии „Панцергренадир“. Во Русија тие биле познати како „моторизирани стралачки дивизии“.
Коњичка дивизија[уреди | уреди извор]
Во војските на повеќето нации, коњицата била распоредена во помали единици и затоа не била организирана во дивизии. Коњички единици имале поголеми војски, како што биле војските на Британската Империја, САД, Првото Француско Царство, Франција, Германското Царство, Нацистичка Германија, Руското Царство, Јапонското Царство, Втората Полска Република и Советскиот Сојуз. Коњичките дивизии најчесто биле слични по структура со националните пешадиски дивизии, иако обично имале помали и полесни елементи за поддршка, при што коњичките бригади или полкови ги заменувале пешадиските единици, а единиците за поддршка како што се артилерија и снабдување биле влечени од коњи. Во најголем дел, големите коњички единици не останале по Втората светска војна.
Иако било утврдено дека коњицата е застарена, концептот на коњаница како брза сила способна за мисии што традиционално ги исполнува коњаницата се вратил во военото размислување за време на Студената војна. Во начело, биле развиени два нови вида на коњаница: воздушна коњаница или аеромобил, која се потпира на мобилноста на хеликоптери и оклопна коњица, базирана на автономна оклопна формација. Првиот вид бил воведен во форма на 11. дивизија за воздушен напад (тест), основана на 1 февруари 1963 година во Форт Бенинг, Џорџија. На 29 јуни 1965 година, дивизијата била преименувана во 1. коњичка дивизија (аеромобилна), пред да замине во Виетнамската војна.
Оклопна дивизија[уреди | уреди извор]
.jpg)
Развојот на тенкот за време на Првата светска војна поттикнал некои нации да експериментираат со нивно формирање во единици со големина на дивизија. Многу го правеле тоа на ист начин како коњичките дивизии, само заменувајќи ја коњицата со оклопни борбени возила (вклучувајќи тенкови) и моторизирани единици за поддршка. Ова се покажало незгодно во борба, бидејќи единиците имале многу тенкови, но малку пешадиски единици. Наместо тоа, бил преземен поурамнотежен пристап со прилагодување на бројот на тенкови, пешадија, артилерија и единици за поддршка.
Планинска дивизија[уреди | уреди извор]
Планински дивизии се пешадиски дивизии кои имаат специјална обука и опрема за операции во ридски, планински или арктички области. Некои примери на вакви формации ги вклучуваат 10-та планинска дивизија на САД, германската Прва скијачка дивизија или француската 27. алпска пешадиска дивизија.
Воздушно-десантна дивизија[уреди | уреди извор]
Воздушно-десантна дивизија е пешадиска дивизија која поминала специјална обука и има опрема за да пристигне на бојното поле по воздушен пат (обично со падобран или едрилица).
САД, Велика Британија и Германија експериментирале за време на Втората светска војна со специјализирани лесни пешадиски дивизии способни брзо да се транспортираат со транспортни авиони или да се спуштат во некоја област со падобран или едрилица. Ова изискувало и висококвалитетна опрема и обука, создавање елитни единици во процесот и обично во нив делуваат доброволци, а не регрути.
Артилериска дивизија[уреди | уреди извор]
Советскиот Сојуз го развил концептот на специјализирана „артилериска дивизија“ за време на Источниот фронт на Втората светска војна во 1942 година, иако плановите постоеле уште од подоцнежните фази на Руската граѓанска војна. Артилериската дивизија служи како специјализирана дивизија која користи само артилериски хаубици, противтенковски топови, ракетна артилерија и минофрлачи (влечени и самоодни) (и историски опсадна артилерија) и обично има задача да обезбеди концентрирана огнена моќ за поддршка на повисоките комбинирани формации. Тоа се главно формации за борбена поддршка кои претежно извршуваат операции за поддршка на пешадијата и оклопните единици.
Одделение за безбедност[уреди | уреди извор]
Нацистичка Германија организирала безбедносни дивизии за да дејствуваат на освоената територија за да ја обезбедат заднината од партизаните и да го одржуваат редот меѓу цивилите. Структурирана како пешадиска дивизија, безбедносната дивизија веројатно содржела трупи со послаб квалитет и не била наменета да служи директно на фронтот. СС единиците од овој вид биле наречени „СС дивизии“.
Народниот комесаријат за внатрешни работи на Советскиот Сојуз (НКВД) организирал безбедносни дивизии. Во неколку случаи, дивизиите на НКВД биле ангажирани во борбите во првите редови како стрелачки дивизии.[4]
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ APP-6C Joint Military Symbology (PDF). NATO. May 2011. Архивирано од изворникот (PDF) на 2015-09-21.
- ↑ „Archived Document“. Архивирано од изворникот на 12 October 2016. Посетено на 2016-10-22. Organization: Operational Unit Diagrams:Brigade. Accessed 22 October 2016.
- ↑ House, Jonathan M. (30 December 2009). „Toward Combined Arms Warfare: a Survey of 20th-Century Tactics, Doctrine, and Organization“. U.S. Army Command and General Staff College. Архивирано од изворникот на 30 December 2009.
- ↑ Zaloga, Steven J. The Red Army of the Great Patriotic War, 1941–45, Osprey Publishing, (1989), pp. 21–22
Литература[уреди | уреди извор]
- Van Creveld, Martin (2000). The Art of War: War and Military Thought. London: Cassell. ISBN 0-304-35264-0.CS1-одржување: ref=harv (link)
- Grey, Jeffrey (2008). A Military History of Australia (3rd. изд.). Melbourne: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-69791-0.CS1-одржување: ref=harv (link)
- Johnston, Mark (2007). The Australian Army in World War II. Elite. Martin Windrow (consultant editor). Oxford: Osprey Publishing. ISBN 978-1-84603-123-6.CS1-одржување: ref=harv (link)
- Jones, Archer (2000). The Art of War in the Western World. University of Illinois Press. ISBN 0-252-06966-8.CS1-одржување: ref=harv (link)
- Keogh, Eustace (1965). South West Pacific 1941–45. Melbourne: Grayflower Publications. OCLC 7185705.CS1-одржување: ref=harv (link)
- Palazzo, Albert (2002). Defenders of Australia: The 3rd Australian Division 1916–1991. Loftus, New South Wales: Australian Military Historical Publications. ISBN 1-876439-03-3.CS1-одржување: ref=harv (link)
- Предлошка:Cite manual
- Phisterer, Frederick (1883). Statistical Record of the Armies of the United States. Castle Books. ISBN 0-7858-1585-6.CS1-одржување: ref=harv (link)
- Tsouras, P.G. (1994). Changing Orders: The evolution of the World's Armies, 1945 to the Present. Facts On File, Inc. ISBN 0-8160-3122-3.CS1-одржување: ref=harv (link)
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
|