Босут (река)
| Босут | |
|---|---|
 | |
| Местоположба | |
| Физички особености | |
| Особености на сливот |
Босут е река во Славонија и Срем. Реката извира во Хрватска и се влева во Сава, во Србија.[1]
Природни одлики[уреди | уреди извор]
Босут е „вистинска обична река“, со пад од само 15 метри. Таков мал пад е причина за големиот број свиоци на реката и честото природно загадување (голема калливост, заматеност).
Босут настанува од реката Бич, долга 66 километри во централна Славонија, и Берава, која тече јужно од Велика Копаница, се извива источно кај Гундинац и Бабина Греда, и врти на север кај Градиште, јужно од Церна.[2] помеѓу Штитар и Жупања (од Сава) реката во суштина нема вистински извор. Реката прво тече кон североисток, кон Градиште, а потоа полека тече кон Церни. Во близина на Винковци, реката се врти кон југоисток, која ја следи до устието. Во близина на селото Липовац, реката ја прима притоката Спаќа.
Во близина на Батровац, реката се влева во Србија, а во близина на Моровиќ ја добива својата најголема притока, реката Студва. Набргу потоа, реката се влева во Сава во близина на истоименото село Босут.
За Босут е карактеристично и интересно што не тече низ коритото направено од неговата вода, туку е дел од водата на реката Сава. Пространото корито на реката Босут е суво во горниот и средниот тек во текот на летото. Пред 200 и повеќе години, коритото на реката Босут било притока на Сава, од која се одделувал под устието на Босна и се враќал во него околу устието на Дрина. Кога горниот крај на таа притока бил блокиран, секако од седиментот на реката Босна, коритото на поранешната притока на Сава останало без вода, па Турците му го дале името Босут, што на наш јазик би значело празна вода (на турски бош - празно, пуста и сува - вода). Ова име целосно му одговара на сегашниот Босут, кој го наследил пространото корито на поранешната притока на богатата со вода Сава за неговата мала количина вода.[3]
Старото устие на Босут е покриено со песок, но подоцна водата ископала ново, сто метри пониско. Околу 150 метри од брегот на Сава, на Босут бил изграден канал за премин за бродови. Меѓутоа, бидејќи Босут не е пловен од почетокот на Втората светска војна, тој канал не функционира. Патем, Босут е пловен само за помали бродови со должина од 39 километри (до Апчевац ).[3]
Историја[уреди | уреди извор]
Се зборувало дека старите Римјани велеле дека во својата империја имаат река што тече од едната страна наутро, а од другата попладне, мислејќи на Босут, која понекогаш тече толку мирно што дури и со мал ветер водата се движи во една или друга насока.
Населби[уреди | уреди извор]
Од поголемите населби, реката минува само низ градот Винковци.
Населбите веднаш до водотекот се по ред:
- Хрватска: Штитар, Градиште, Черна, Андријашевци ,Роковци , Винковци, Привлака, Ѓелетовци, Немци, Подграѓе, Апшевци, Липовац ,
- Србија: Батровци, Морович, Вишнево и Босут.
Галерија[уреди | уреди извор]
-
Босут во хрватскиот дел на течение -
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Geographical and meteorological data“ (PDF). Statistical Yearbook. Croatian Bureau of Statistics. 2007. Посетено на 17. 4. 2011. Проверете ги датумските вредности во:
|accessdate=(help) - ↑ „Statistic description of Brod Regimente in third decade of 19th century“. Scrinia Slavonica (Croatian). 3. новембар 2003. Проверете ги датумските вредности во:
|date=(help)CS1-одржување: непрепознаен јазик (link) - ↑ 3,0 3,1 Душан Дукић, Наше реке. Издавачко предузеће Ново поколење, Београд, 1952.
Литература[уреди | уреди извор]
- Мала енциклопедија Просвета (3 изд.). Београд: Просвета. 1985. ISBN 978-86-07-00001-2. Недостаје или је празан параметар |title= (помоћ)
- Марковић, Јован Ђ. (1990). Енциклопедијски географски лексикон Југославије. Сарајево: Свјетлост. ISBN 978-86-01-02651-3.CS1-одржување: ref=harv (link)