Преглед на кодот на Фредерик I од Шведска

{{Infobox royalty
| name            = Фредерик I
| image           = Georg Engelhardt Schröder - Fredrik I, King of Sweden 1720-1751 - Google Art Project.jpg
| image_size      = 230px
| caption         = Портрет на [[Џорџ Енгелхард Шродер]]
| succession      = [[Крал на Шведска]]
| reign           = 24 март 1720 – 5 април 1751
| coronation      = 3 мај 1720
| cor-type        = [[Крунисување во Европа#Шведска|Крунисување]]
| predecessor     = [[Урлика Елеонора, Кралица на Шведска]]
| successor       = [[Адолф Фредерик, Крал на Шведска]]
| succession1     = [[Ландграв од Хесен-Касел]]
| reign1          = 23 Март 1730 – 5 Април 1751
| predecessor1    = [[Чарлс I, Ландграв од Хесен-Касел]]
| successor1      = [[Вилиам VII, Ландграв од Хесен-Касел]]
| spouse          = {{marriage|[[Принцеза Луиза Доротеа на Прусија]]|31 May 1700|23 December 1705|end=d.}}<br />{{marriage|[[Урлика Елеонора, Кралица на Шведска]]|1715|24 November 1741|end=d.}}
| issue           = [[Фредерик Вилијам фон Хесенштајн]]
| issue-link      = #Family and issue
| issue-pipe      = more...
| father          = [[Чарлс I, Ландгрев од Хесен-Касел]]
| mother          = [[Марија Амалија од Курланд]]
| birth_date      = {{birth date|1676|4|28|df=y}}
| birth_place     = [[Кесел]], [[Хесен-Кесел]]
| death_date      = {{Death date and age|1751|4|5|1676|4|28|df=yes}}
| death_place     = [[Стокхолм]], Шведска
| date of burial  = 27 септември 1751
| place of burial = [[Црквата Ридархолмен]]
| religion        = [[Лутеризам]]<br><small>''prev.'' [[Калвинист]]</small>
}}

'''Фредерик I''' ({{Lang-sv|Fredrik I}}  ; 28 април 1676 - 5 април 1751 година) бил принц на Шведска од 1718 до 1720 година и [[список на шпански кралеви|крал на Шведска]] од 1720 година до неговата смрт и (како ''Фредерик I''), исто така, [[Ландгрев|Ландграв]] од [[Хасе-Касел|Хесен-Касел]] од 1730 година. Тој се искачил на престолот по смртта на неговиот зет [[Апсолутна монархија|апсолутист]] [[Карл XII]] во [[Голема северна војна|Големата северна војна]] и абдицирањето на неговата сопруга, сестрата на Карл, наследничката [[Улрика Елеонора, шведска кралица|Улрика Елеонора]], откако таа морала да ги отстапи повеќето овластувања на Риксдагот на имотите и на тој начин избрала да абдицира. Неговото немоќно владеење и недостатокот на негови легитимни наследници довеле до елиминација на неговото семејство од линијата на наследување откако парламентарната влада во која доминирале политичарите од прореваншистичката Партија се впуштила во војна со Русија, која завршила со пораз и руската царица [[Елисавета Петровна|Елизабета]] го добива [[Адолф Фредерик од Шведска|Адолф Фридрих]] од [[Холштајн-Готорп]] по смртта на кралот.

== Младост ==
Тој бил син на Чарлс I, Ландгрев од Хесен-Касел и принцезата Марија Амалија од Курланд. Во 1692 година, младиот принц ја направил својата голема турнеја во [[Холандска Република|Холандската Република]], во 1695 година до [[Апенински Полуостров|Италијанскиот Полуостров,]] а подоцна студирал во [[Женева]]. По ова, тој имал воена кариера, водејќи ги хесијанските трупи како генерал-полковник во [[Војна за шпанското наследство|војната за шпанското наследство]] на страната на Холанѓаните. Бил поразен во 1703 година во [[битката кај Шпајербах]], но следната година учествувал во големата победа во [[Битка кај Блиндхајм|битката кај Блиндхајм]]. Во 1706 година повторно бил поразен од Французите во [[Битката кај Кастиљоне (1706)|битката кај Кастиљоне]]. И во 1716 и 1718 година се приклучил на кампањата на [[Карл XII|Карл XII од Шведска]] против Норвешка и бил назначен за шведски [[генералисимус]].

== Принц-сопруг од Шведска ==
Тој се оженил со својата втора сопруга, [[Улрика Елеонора, шведска кралица|принцезата Улрика Елеонора од Шведска]], во 1715 година. Потоа му боила доделена титулата '''Принц на [[Шведска]]''', со стил на ''кралско височество'' од страна на имотите, и бил принц-сопруг таму<ref name="Uggleupplagan0682">{{Наведена книга|url=http://runeberg.org/nfbh/0682.html|title=Svenskt Biografiskt Handlexikon – Uggleupplagan|last=Hofberg|first=Herman|last2=Heurlin|first2=Frithiof|last3=Millqvist|first3=Viktor|last4=Rubenson|first4=Olof|publisher=Albert Bonniers Förlag|year=1908|edition=2|volume=8|location=Stockholm, Sweden|pages=1255–1258|language=sv|trans-title=Swedish Biographical Dictionary – The Owl Edition|oclc=49695435|access-date=1 March 2012}}</ref> за време на владеењето на Улрика Елеонора како [[кралица]] од 1718 година до нејзината абдикација во 1720 година. Тој е единствениот шведски принц сопружник што бил до сега. Фридрих I имал големо влијание за време на владеењето на неговата сопруга.

Некои историчари сугерираат дека куршумот што го убил неговиот зет [[Карл XII|Карл XII од Шведска]] во 1718 година, всушност бил испукан од помошникот на Фредерик, [[Андре Сикре]]. Карл бил авторитарен и баран владетел; Една од причините зошто шведските имоти го избрале Фредерик била затоа што бил сфатен како прилично слаб, што навистина се покажало дека е.

== Крал на Шведска ==
[[Податотека:Fredrik_av_Hessen.jpg|лево|мини| Портрет на [[Мартин ван Мајтенс]]]]
Фредерик ја наследил Улрика Елеонора на престолот по нејзиното абдицирање во негова корист во 1720 година, избран од шведските имоти.

Поразите што ги претрпел Карл XII во [[Голема северна војна|Големата северна војна]] и ставиле крај на позицијата на Шведска како прва европска сила. Под Фредерик, ова морало да се прифати. Шведска, исто така, морала да и ги отстапи [[Естонија]], [[Ингрија]] и [[Ливонија]] на [[Русија]] со [[Нистадскиот договор|Договорот од Нистад]], во 1721 година.

Фридрих I бил многу активен и динамичен крал на почетокот на неговото 31-годишно владеење. Но, откако аристократијата ја вратила моќта за време на војните со [[Русија]], тој станал не толку немоќен колку незаинтересиран за државните работи. Во 1723 година, тој се обидел да ја зајакне кралската власт, но откако не успеал, никогаш немал многу врска со политиката. Тој дури и не потпишал официјални документи; наместо тоа бил употребен печат од неговиот потпис. Најголем дел од времето го посветил на лов и љубовни врски. Неговиот брак со кралицата Улрика Елеонора бил без деца, но тој имал неколку деца од неговата љубовница [[Хедвиг Таубе]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://nygaard.howards.net/files/3/4049.htm|title=Frederick I of Sweden Hesse-Cassel|date=October 17, 2005|archive-url=https://web.archive.org/web/20070904113914/http://nygaard.howards.net/files/3/4049.htm|archive-date=September 4, 2007|accessdate=May 26, 2006}}</ref>

Во 1723 година Фредерик го наградил воениот пронаоѓач [[Свен Адерман]] со имотот [[Халторп]]с на островот [[Еланд|Оланд]], за подобрување на брзината на палење на [[Мускета|мускетот]].

Како крал, тој не бил многу почитуван. Кога бил крунисан, за него било речено: „Кралот Карл што неодамна го погребавме, кралот Фредерик го крунисавме – одеднаш часовникот сега премина од дванаесет на еден“. За него се вели дека иако за време на неговото владеење се случиле многу големи достигнувања во развојот на земјата, тој самиот никогаш немал никаква врска со нив. Кога умрел, [[Карл Густаф Тесин]] рекол за него:<blockquote>Под владеењето на кралот Фредерик, науката се разви - тој никогаш не се мачеше да чита книга. Трговскиот бизнис процвета - тој никогаш не го поттикнал со ниту една паричка. Стокхолмската палата е изградена - тој никогаш не бил доволно љубопитен да ја погледне.</blockquote>Тој немал никаква врска ниту со основањето на првиот шведски театар во [[Болхусет]] за време на неговото владеење. Една од неколкуте негови важни политики била забраната за [[двобој|двобои]].

На 23 февруари 1748 година Фридрих I ги вовел трите шведски кралски ордени на [[Орден на Серафимите|Серафимите]], [[Орден на мечот|Мечот]] и [[Орден на Поларната ѕвезда|Северната ѕвезда]], трите главни шведски [[витешки ред|ордени на витештвото]].

== Ландгрејв на Хесен-Касел ==
Фредерик станал Ландграв на Хесен дури во 1730 година, десет години откако станал крал на Шведска. Тој веднаш го назначил својот помлад брат Вилијам за гувернер на Хесен.

Како Ландгрејв, Фредерик генерално не се сметал за успех. Навистина, тој повеќе се концентрирал на Шведска и поради неговото преговарано, компромисно искачување на престолот таму, тој и неговиот двор имале многу ниски приходи. Парите за тој многу скап суд, значи, од 1730-тите доаѓале од богатиот [[Хесен]], а тоа значи дека Фредерик во суштина се однесувал како отсутен сопственик и ги трошел ресурсите на Хесија за да го финансира животот во Шведска. Исто така, таткото на Фредерик, Чарлс I од Хесен-Касел, бил најуспешниот владетел на државата, обновувајќи ја државата во текот на неговото повеќедецениско владеење со помош на економски и инфраструктурни мерки и државни реформи, како и толеранција, како што е привлекувањето, економски цели, француските хугеноти. Неговиот брат гувернер, кој ќе го наследи Фредерик како Ландгрејв [[Вилијам VIII од Хесен-Касел]], иако по потекло бил истакнат војник, исто така бил голем успех на локално ниво. Денес во Хесе има многу малку физички остатоци од Фредерик; еден од нив е неговиот голем кралски шведски параф (FR) над старата врата на поранешната сала за јавање на Универзитетот во Марбург, сега Институт за физичко образование.

== Семејство и проблеми ==
[[Податотека:Frederick_William_von_Hessenstein_&_Carl_Edward_von_Hessenstein_c_1745.jpg|мини|Вонбрачните синови на кралот Фредерик Фредерик Вилијам и Карл Едвард фон Хесенштајн]]
[[Податотека:Frederick_I_of_Sweden_grave_2007.jpg|мини|200x200пкс| Саркофагот на Фредерик во црквата Ридархолмен]]
На 31 мај 1700 година, тој се оженил со својата прва сопруга [[Лујза Бранденбуршка|Луиза Доротеа]], принцезата од [[Кралство Прусија|Прусија]] (1680–1705), ќерка на [[Фридрих I|Фридрих I од Прусија]] (1657–1713) и [[Елизабет Хенриета од Хесен-Касел|Елизабет Хенриета од Хесе-Касел]] (1661–1683). Луиза Доротеа починала при породувањето во декември 1705 година.

Неговата втора сопруга, со која се оженил во 1715 година, била Улрика Елеонора, [[шведска]] принцеза (1688–1741), ќерка на [[Карл XI од Шведска]] (1655–1697) и на [[Улрика Елеонора од Данска]] (1656–1693). Улрика претрпела два спонтани абортуси, еден во 1715 година и друг во 1718 година, по што нема понатамошни регистрирани бремености.

Фредерик I имал три вонбрачни деца со неговата љубовница [[Хедвиг Таубе]]:

* Фредерик Вилијам фон Хесенштајн (1735–1808).
* Чарлс Едвард фон Хесенштајн (1737–1769).
* Хедвиг Амалија фон Хесенштајн (1743–1752).

По смртта на Хедвиг Таубе, негова официјална љубовница била благородничката [[Катарина Еба Хорн]], на која и дал титула и признание за германско-римска грофица (1745–1748).

Така, хесијанската линија во Шведска завршила со него и била проследена со онаа на [[Куќата на Холштајн-Готорп (шведска линија)|Холштајн-Готорп]]. Во Хесен-Касел, него го наследил неговиот помлад брат Вилијам VIII, познат генерал.

== Користена литература ==

* Спенсер, Чарлс. ''Бленхајм: Битка за Европа'' . Феникс, 2005 година.{{ISBN|0-304-36704-4}}
* {{Наведена мрежна страница|url=http://runeberg.org/sqvinnor/0218.html|title=190 (Anteckningar om svenska qvinnor)|last=Stålberg|first=Wilhelmina|last2=Berg|first2=P. G.|date=1864|work=runeberg.org|language=sv|accessdate=2020-01-15}}

== Наводи ==
{{наводи}}

[[Категорија:Починати во 1751 година]]
[[Категорија:Родени во 1676 година]]
[[Категорија:Шведски монарси]]