Нефоскоп
 Огледален нефоскоп | |
| Примена | Мерење на висината, насоката и брзината на облаците |
|---|---|
| Изумител | Карл Готфрид Фајнман, Луј Бесо и Михаил Поморцев |
Нефоскоп — инструмент за мерење на висината, правецот и брзината на облаците во 19 век. Зрак на светлина од позната брзина бил испуштан од нефоскопот, кој го погодувал основата на насочениот облак. Времето на патување на сигналот за враќање се користел за да се процени растојанието до облакот.
Растојанието до облакот се пресметува приближно со користење на равенката:
растојание = (брзина на светлината × времетрањето на доцнењето поради отсјајот) / 2
Огледален нефоскоп[уреди | уреди извор]
Следното е од списанието „Scientific American“ и бил во јавна сопственост како што било напишано пред 1923 година.[1]
Развиена од Карл Готфрид Финман, овој инструмент се состоел од магнетен компас, чиј случај бил покриен со црно огледало, околу кое имала подвижна кружна метална рамка. Мал прозорец во ова огледало му овозможувал на набљудувачот да го види врвот на иглата од компасот под него. На површината на огледалото биле врежани три концентрични кругови и четири пречници; еден од последните минува низ средината на малиот прозорец. Огледалото претставувало компасна картичка, неговите зраци соодветствуваат на кардиналните точки. На подвижната рамка околу огледалото, е фиксиран вертикален покажувач, кој покажувал во милиметри, кој можел да се преместува горе и долу со помош на решетката и пинион. Целиот апарат бил поставен на држач за статив обезбедени со завртки за израмнување. За да се направи набљудување, огледалото се прилагодувало на хоризонталата со завртки за израмнување, и е насочено кон меридијанот со движење на целиот апарат сè додека не се види иглата од компасот, преку прозорецот, да лежи во север-јужна линија на огледало (правејќи, сепак, додаток за магнетно опаѓање). Набудувачот застанувал во таква позиција што ја носи сликата на кој било избран дел од облак во центарот на огледалото, вертикалниот покажувач исто така се прилагодувало со зашрафување нагоре или надолу и со вртење околу огледалото додека не биде врв се гледа во центарот на огледалото. Бидејќи сликата на облакот се движи кон обемот на огледалото, набудувачот ја движел главата за да ги задржи врвот на покажувачот и сликата на облакот во случајност. Полупречникот покрај кој се движела сликата давал насока на движење на облакот, а времето потребно да се помине од еден круг до друг, неговата релативна брзина, што можела да се намали на одредени произволни единици. Сепак, овој инструмент не бил лесен за употреба и дава само умерено точни мерења.
Чешлест нефоскоп[уреди | уреди извор]
Следното е претежно научно американско и е во јавна сопственост како што било напишано пред 1923 година.[1]
Развиена од Луј Бесо директор на опсерваторијата на Монтсури во 1912 година, овој апарат се состоел од хоризонтална шипка опремена со неколку еднакво разделени шила и монтирани на горниот крај на вертикална положба која можела да се ротира на нејзината оска. Кога требало да се направи набљудување, набљудувачот се ставал во таква позиција што средишното шило било насочено кон кој било избран дел од облакот. Потоа, без да ја менува својата позиција, тој го предизвикувал “чешелот“ да се сврти со помош на две врвки на таков начин што се гледа дека облакот следи по линијата на шила. Кругот со мерни единици, вртејќи се со вертикалниот столб, давал насока на движењето на облакот; и бил читан со помош на фиксен покажувач. Покрај тоа, кога апаратот некогаш бил ориентиран, набудувачот можел да ја одреди релативната брзина на облакот со забележување на времето за кое последното барал да помине од една шила на друга. Ако инструментот застанел на ниво на земја, така што окото на набљудувачот било секогаш на иста висина, и ако интервалот помеѓу две последователни шила е еднаков на една десетина од нивната надморска височина над нивото на окото на набудувачот, треба само да се помножат со 10 од времето потребно за облакот да помине над еден интервал за да одреди време кога облакот патувал хоризонтално растојание еднакво на неговата надморска височина.
М. Бесон оживеал стар метод на Браве за мерење на вистинската висина на облаците. Апаратот во овој случај се состоел од плоча од стакло со паралелни страни, поставени на вертикален круг со мерни единици што укажувал на неговиот агол на наклон. Тенка површина на вода, сместена на пониско ниво, служела како огледало за да го одрази облакот. Водата била чувана во резервоар од оцрнет цемент опкружена со грмушки, и е само мал дел од сантиметар во длабочина, така што ветерот не може да ја наруши неговата површина. Набудувачот, бидејќи ја поставил стаклената плоча на хоризонталната оска на а. теодолит поставен на прозорец праг околу 10 или 13 метри над земјата, го ставал окото близу до него и ја прилагодува нејзината склоност така што сликите на облак што се рефлектираат во плочата и во листот вода се совпаѓаат. Потоа, од кривата проследена еднаш засекогаш на лист хартија за заговор, тој ја чита височината на облакот што одговара на набудуваниот агол на стаклената плоча. Кривата била исцртана од едноставни тригонометриски пресметки. Во опсерваторијата на Монтсури, степенот на облачност, т.е. количината на целиот небото покриен со облаци во даден момент, се определувала со помош на нефометар, исто така осмислен од М. Бесо. Ова се состоело од конвексно стакло огледало, сегмент од сфера, со пречник од околу дванаесет инчи, во кој се гледал одразот на небесниот свод, поделен на десет делови на еднаква површина со помош на линии врежани на стакло. Како што е прикажано на нашата гравура на насловната страница, метеорологот забележувал преку окуларот фиксиран на непроменлива позиција во однос на огледалото, кое последно се вртело слободно на вертикална оска. Набудувачот, чија сопствена слика делумно ги попречувал деловите 8, 9 и 10, го забележувал степенот на облачност во деловите со број 1 до 7. Облачноста на секој дел се проценувала на скала од 0 до 10; нула што значи без облаци и 10 целосно облачно. Тој сега ги ротирал огледалото и окото на 180 степени и ја набудувал облачноста во деловите 7, 5 и 2, кои ги претставуваат регионите на небото што на првото набудување одговарале на деловите 8, 9 и 10.
Мрежен нефоскоп[уреди | уреди извор]
Мрежниот нефоскоп е варијација на чешелот изменет од Норвежаните .
Руски нефоскоп[уреди | уреди извор]
Михаил Поморцев измислил нефоскоп во Русија во 1894 година.