Наратологија

Владимир Проп во 1928. Советски книжевен историчар, универзитетски професор, писател и филолог.

Наратологијата е проучување на наративот и наративната структура и начините на кои тие влијаат на нашата перцепција. Иако, во принцип, зборот може да се однесува на кое било систематско проучување на наративот, во практика неговата употреба е многу поограничена. Поимот е англизам од францускиот поим narratologie, скован од страна на Цветан Тодоров. Наратологијата се применува ретроспективно, на дела кои потекнуваат уште пред времето кога овој поим е скован. Нејзиното теоретско потекло може да се следи сè до Аристотел, меѓутоа одлучено е дека модерната наратологија е започната со Руските Формалисти, особено со Владимир Проп (Морфологија на народна приказна, 1928).

Историја на поимот

Потеклото на наратологијата и дава силна асоцијација со структуралистичката потрага за формален систем на корисен опис применуван на која било наративна содржина, по аналогија со граматики користени како основа за расчленување реченици во некои форми на лингвистиката. Оваа постапка, сепак, не е типична за целокупната работа денес опишана наратологично. Во 1966 година посебно издание на списанието Комуникации се покажало како мошне влијателно, и поради тоа било земено предвид како истражувачка програма во тоа поле, па дури и манифест. Истата вклучува статии од Барт, Клод Бремонд, Генет, Греимас, Тодоров и други, кои пак често се однесувале на делата на Владимир Проп. Џонатан Кјулер (2001) ја опишува наратологијата како термин кој опфаќа многу насоки, имплицитно обединета во признавањето дека, наративната теорија бара разлика меѓу "приказна", низа на активности или настани замислени како независни од нивната манифестација во дискурсот, и „дискурс" дискурзивнa презентација или нарација на настани. Руските формалисти први предложиле таква разлика, вработување на куплет фабулата и сижето. Структуралистичката претпоставка дека може да се испита фабулата и сижето одделно родила две сосема различни традиции: тематски и модална наратологија. Поранешната главно е ограничена на семиотичко формализирање на секвенци од кажаните дејствија, додека втората го испитува начинот на нивното кажување, нагласувајќи глас, точка на гледање, трансформација на хронолошкиот ред, ритам и честота. Многу автори имаат инсистирано на тоа дека, тематската и модалната наратологијата не треба да бидат гледани одделно, особено кога се работи со функцијата и интересот на наративната секвенца и содржината.