Фемицид во Турција

Од Википедија — слободната енциклопедија
Од женскиот протест за убиството на Азра Ѓулендам Хајтаоглу, 2 август 2021 година, плоштад Кадиќој, Истанбул

Фемицидот во Турција — убиства во кои жените се убиваат поради причини поврзани со нивните социјални улоги, како што се: убиство врз основа на „чистење на честа“. [1]

Фемицидот претставува еден од актите на насилство врз жените во Турција. [2] Бројот на фемициди бил значително зголемен во Турција во 2000-тите, во споредба со претходните години. Само во 2019 година биле убиени 474 жени. Тоа било година во која биле убиени најмногу жени во земјата во последните 10 години. [3] [4] Според годишниот извештај на платформата „Ќе престанеме со фемициди“, 300 жени биле убиени од мажи во 2020 година, а 171 жени биле пронајдени сомнително мртви. [5] Помеѓу 2010 и 2019 година, бројот на фемициди се намалил само во 2011 година, годината кога била потпишана Истанбулската конвенција. [5]

Меѓу главните оправдувања на убијците на нивните злосторства се; барање на жените за разделба, чест, измама, љубомора и слично. [6]

Статистика[уреди | уреди извор]

Според извештаите на „Платформата ќе престанеме со фемициди“, имало вкупно 2.996 фемициди помеѓу 2010 и 2020 година во Турција. [5]

Денеска постојат различни податоци за фемицид во Турција кои биле објавени од официјални институции и женски организации. [7] Бидејќи статистичките податоци за бројот на жени убиени од нивните партнери или членови на семејството во Турција не се споделуваат од релевантните владини агенции, официјалните податоци се сметаат за недоволни за да се одрази степенот на проблемот со фемицидот.

Граѓанските организации кои почнале да собираат податоци за фемициди во Турција се Анит Сајач, Бијанет и Платформата „Ќе престанеме со фемициди“.

Статистика за фемициди според некои официјални податоци[уреди | уреди извор]

Одговорот на тогашниот министер за правда Садула Ергин на пратеничко прашање во 2009 година се смета за важен официјален податок за фемицидот во Турција. [8] Во својот одговор, бројот на фемициди извршени во земјата помеѓу 2002 и 2008 година бил објаснет како 66 во 2002 година, 83 во 2003 година, 128 во 2004 година, 317 во 2005 година, 663 во 2006 година, 1011 во 2006 година и 2007 година. Прашањето за 14-кратното зголемување на фемицидите од 2002 до 2008 година било нашироко дискутирано во медиумите и помеѓу политичарите.

Во одговорот на Министерството за семејство и социјална политика на друго пратеничко прашање поставено во 2013 година, се наведува дека во 2009 година биле извршени 171 убиства на жени, во 2010 година 177, во 2011 година 163 и во првите 9 месеци од 2012 година 128 убиства на жени. [9]

Во јануари 2021 година, министерот за внатрешни работи Сулејман Сојлу на својот профил на Твитер објавил дека бројот на жени кои ги загубиле животите во фемициди во рамките на законот бр. 6284 бил 353 во 2017 година, 279 во 2018 година, 336 во 2019 година и 266 во 2020 година[10].

Статистика по години[уреди | уреди извор]

Според податоците на Платформата „Ќе престанеме со фемициди“ (ПЌСФ), 80 во 2008 година, 109 во 2009 година, 180 во 2010 година, 121 во 2011 година, 210 во 2012 година, 237 во 2013 година, 294 во 2013 година, 294, 283, 201 во 2016 година, 409 во 2017 година, 440 во 2018 година и 474 во 2019 година, со што се собираат вкупно 3.185 жени во периодот помеѓу 2008 и 2019 година. [11]

Според извештајот за 2019 година на Платформата „Ќе престанеме со фемициди“, 115 од 474 фемициди извршени во 2019 година биле евидентирани како сомнителни и виновниците не можело да се најдат. Според извештајот за 2020 година, 300 жени биле убиени од мажи во Турција во 2020 година, а 171 жени биле пронајдени сомнително мртви.

Табелата го прикажува бројот на смртни случаи по години, а податоците на Платформата „Ќе престанеме со фемициди“, споделена на интернет страницата Анит Сајач, направена за жени кои умреле од насилство во Турција, се следните:

Година Број на смртни случаи
(Анит Сајач)
Број на смртни случаи
(ПЌСФ)
2008 66 [12] 80
2009 125 [13] 109
2010 203 [14] 180
2011 130 [15] 121
2012 145 [16] 210
2013 231 [17] 237
2014 290 [18] 294
2015 293 [19] 303
2016 289 [20] 316
2017 351 [21] 409
2018 404 [22] 440
2019 422 [23] 474
2020 410 [24] 300 [25]
2021 247 [26]

Статистика по сторител[уреди | уреди извор]

Проучувањето кое испитало 1.260 случаи на фемициди што се случиле во периодот од 2008 до 2018 година, покажува дека сопругот на убиената жена е на врвот на списокот на сторители на фемициди (623). [27] На второ место се убиствата од љубовници (160), а на третото убиствата од поранешен сопруг (94). На четврто место се „убиства извршени од познаник“ (88), со случаи на кражби и силувања. Потоа следуваат убиства на роднини (49), убиство од брат (48), убиство од син (48), убиство од татко (38) и убиство од непознато лице (18).

Според податоците за убиените жени во 2019 година, 134 биле од нивните сопружници, 51 од нивните сопрузи, 29 од нивните роднини, 25 од нивниот поранешен сопруг, 25 од нивниот син, сосед или родители во истото училиште со нивното дете, 8 од нивниот поранешен партнер, 19 од познаници, 15 од нивниот татко, 13 од нивниот брат и 3 од луѓе кои жените не ги познавале.

Статистика по место на злосторството[уреди | уреди извор]

Според извештајот на Платформата „Ќе престанеме со фемициди“ (ПЌСФ), во 2019 г. 292 жени биле убиени дома, а 52 жени на сред улица. 9 во своите автомобили, 6 на работното место, 5 во хотел, 5 во парк, 3 во продавница, 2 во место за забава, 2 во болница, 1 во кафуле, 1 во училиште, 1 била убиена во друго јавно место. 31 од убиените жени биле убиени или нивните тела биле пронајдени во вода или во близина на вода. 32 од нив биле убиени или пронајдени мртви во области како што се шуми, пасишта, излетнички места, градини и полиња. 3 жени биле убиени или пронајдени мртви во пусти места како плевни и напуштени згради. Не можело да се утврди каде се убиени 29 жени. [28]

Статистика според метод на убивање[уреди | уреди извор]

Проучувањето кое спровело 1.260 случаи на убиства од повеќе од 2.000 фемициди што се случиле во периодот од 2008 до 2018 година, покажало дека фемицидите главно биле убивани со огнено оружје (679), а потоа следеле алатки за сечење (404), давење (84), тепање (64) и открило дека жените биле убивани со мачење (15).

Според податоците од 2019 година, од 474 убиени жени, 185 биле убиени со огнено оружје, 101 со остар предмет, 29 со давење, 27 со тепање, 19 со фрлање од височина, 6 со хемиска медицина и 6 со палење. Како биле убиени 101 од нив, не можело да се утврди.

Убиства маскирани како самоубиства[уреди | уреди извор]

Во 1999 година, спротивно на општиот тренд во светот, женските самоубиства станале повисоки од самоубиствата кај мажите во Турција; тоа предизвикало појавата на самоубиство повеќе да се најде во агендата на Турција. Во 1999 година, во Батман и неговите централни области, просечната стапка на самоубиства во Турција се удвоила во првите осум месеци од 2000 година и 80,8% од оние кои извршиле самоубиство биле жени. Како резултат на тоа, голем број на јавни институции и невладини организации почувствувале потреба да спроведат истражување за самоубиствата на жените во регионот. Повеќето од женските самоубиства биле предизвикани од притисокот на честа; Некои од настаните кои биле рефлектирани во медиумите како самоубиства биле убиства за чест кои биле направени да изгледаат како самоубиства; Се смета дека некои од нив се самоубиства како резултат на притисокот на турските обичаи. [29]

Источна Анадолија, Југоисточна Анадолија и Црноморските региони, каде што се вршат најголем број убиства за чест во Турција, претавуваат регионите каде во најголем дел се извршуваат самоубиства поради притисокот на честа и сконцентрирани се инцидентите кои се прикажуваат како самоубиства иако се убиства.

Познати фемициди[уреди | уреди извор]

Некои од многуте познати случаи на фемициди:

  • Афера <b id="mw6g">Елза Ниего</b>, 1927 година
  • Убиството на Серпил Јешилурт, 1998 година. [30] [31]
  • Убиство на Шехрибан Кошкунфират, 1999 година [32] [33] [34] [35] [36]
  • Убиството на Ѓулдуња Торен, 2004 година [37]
  • Убиството на Пипа Бака, 2008 година
  • Убиството на Миневер Карабулут, 2009 година
  • Убиството на Ајше Пашали, 2010 година
  • Убиството на Есин Ѓунеш, 2010 година [38]
  • Убиството на Фердан Чол, 2011 година [39]
  • Убиството на Серпил Ерфиндик, 2013 година
  • Убиството на Озгеџан Аслан, 2015 година
  • Убиството на Дилек Доган, 2015 година [40]
  • Убиството на Шуле Чет, 2018 година [41]
  • Убиството на Фатма Шенгул, 2019 година [42] [43]
  • Убиството на Емине Булут, 2019 година
  • Убиството на Џерен Оздемир, 2019 година
  • Убиството на Пинар Ѓултекин, 2020 година
  • Убиството на Ипек Ер, 2020 година
  • Убиството на Дениз Појраз, 2021 година
  • Убиството на Азра Ѓулендам Хајтаоглу, 2021 година
  • Убиството на Јасемин Улуташ, 2022 година

Организации[уреди | уреди извор]

Некои од организациите кои се борат за ставање крај на фемицидот во Турција се следните:

  • Платформата „Ќе престанеме со фемициди“,(турски: Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu) : Платформа формирана во 2010 година со предвидување дека фемицидот може да стане социјален проблем во Турција, со зголемувањето на фемицидите во земјата во 2010 година и случајот Миневер Карабулут кој го свртел вниманието на турскиот народ во 2010 година [44]
  • Платформа за фемициди: Платформа за фемициди, накратко ПНФ, е платформа која била основана во 2020 година од жени кои сакаат да стават крај на зголемениот фемицид.
  • Група за итна акција против фемицидите: Тоа е платформа основана во јули 2014 година за да бара итна акција против фемицидите. [45]
  • Шефкат-дер: Тоа е здружение со седиште во Конија, чиј основач и претседател се мажи, а неговите членови се жени волонтери, и кое издава дела од областа на социјалната помош со разбирање на верската филантропија. Здружението организирало забележителни и контроверзни кампањи во борбата против фемицидот и насилството врз жените. [46] [47] [48]
çekilmesi protesto edilirken, 5 Ağustos 2020, Kadıköy, İstanbul
Протестирање на повлекувањето на Турција од Истанбулската конвенција, 5 август 2020 година, Кадиќој, Истанбул

Рефлексии[уреди | уреди извор]

Литература[уреди | уреди извор]

По 1950 година, поетите создале ново разбирање за поезијата, фокусирајќи се на фемицидот и насилството врз жените во нивните песни. Во своите песни тие навеле дека игнорирањето на жената и нејзината несреќна е исто така еднакво на смртта. [49] Во песната на Едип Кансевер со наслов „Наводнување на цвеќињата“, фемицидот се одвива во следните редови:

Жена во измирската чаршија

Жена сред бел ден
Која ја знае нејзината ноќ, која не ја знае нејзината долна облека
Која ги знае нејзините усни, која не знае да се бакнува
Имам деца, но нема деца
Жена сред бел ден
Застрелана на три места со пиштол“-


Во 2019 година, Хатиџе Мерием започнала да се занимава со социјалната позадина на фемицидите со разгледување на социо-културните и политичките темели во нејзината книга „Каде да се започне со убивање жена?“. Во една критика во Бириким, Онур Тум ја коментирала книгата како „добро обмислен, можеби прв текст за фемицидот во турската литература“. [50]

Елчин Појразлар, во својот роман Мантолу Кадин (2018), ја раскажува приказната за жена која била подложена на семејно насилство од нејзиниот сопруг и приказната за солидарност на жена која била принудена на несакан брак на многу млада возраст, [51] Во нејзиниот роман Еџел Чичеклери (2021), таа се занимавала со прашањето на фемицидот раскажувајќи ја приказната за една жена која ги истражува женските убиства. [52]

Протагонистот на романот на Зејнеп Качар, Сама, објавен во 2021 година, се претворил во лик кој се одмаздува на убиените жени преправајќи се дека извршил самоубиство по наредба на шеикот и ги споменува имињата на жените кои биле жртви на фемициди извршени во Турција во изминатите години и предизвикала гнев во јавноста. [53]

Современа уметност[уреди | уреди извор]

Со фемицидот особено се занимавале женски уметници во Турција и бил предмет на креации на современа уметност. следуваат примери на овие уметници и нивната работа:

  • Во изложбата насловена како „Сон и вистина“, која ги обединува делата на 74 женски уметници меѓу септември 2011 и јануари 2012 година во Истанбулскиот музеј на уметноста, „Книга на љубовта“ на Ипек Дубен, која ги вклучува веста за фемицид испечатена на челични плочи, е повикување на дела кои го принудуваат гледачот да се соочи со насилството врз жените. [54]
  • Нериман Полат има произведено различни дела кои таа ги опишува како „начин на комеморација на убиените жени и отпор на неправдата“. Делото на уметницата „Домашен часовник“ (2013), во кое таа создава херој кој сака да се одмазди за фемицидот и спојува различни материјали и наративни јазици, е едно од нејзините дела создадено од гнев кон фемицидот. [55] Делото на Полат „Горко кафе“ вклучува пишување на имињата на жените убиени од мажи во 2012 година на стаклото од кафулето на падината Кумбарачи во Истанбул. [56] [57]
  • Во 2018 година, 440 жени биле убиени од машко насилство во Турција, а жените биле изложени на насилство и угнетување во сите области на животот, а 20 уметнички ги раскажувале приказните за жените кои биле изложени на злоупотреба и угнетување во изложбата „Да живеат жените“, организирана во соработка со Платформата „Ќе престанеме со фемициди“, во Истанбул. [58]
  • Закачувањето 440 пара женски чевли на ѕид од зграда во Кабаташ, претставувајќи ги 440-те жени убиени во 2018 година, претставувал проект дизајниран од графичкиот дизајнер Вахит Туна. [59]
  • Шукран Устун, кој отворил изложба во Трабзон во 2020 година со портрети на 3.150 жени во спомен на жените кои биле убиени во последните 11 години, е еден од уметниците кои се обидуваат да го направат видлив фемицидот. [60]
  • Отворена во 2020 година, изложбата „Илјада и четиристотини проценти: жените, насилството и медиумите“ е приказна за зголемувањето на бројот на жени кои ги загубиле животите поради машко насилство во последните седум години и оправданоста на ова насилство и од правдата и од медиумите. [61]

Музика[уреди | уреди извор]

  • Во 2008 година, 13 женски уметници се собрале за да ја поддржат „Итна телефонска линија за семејно насилство“ и го издале албумот „Гулдуњски песни“. Албумот го зема своето име од убиството на церемонијата во Гулдуња, каде што жртвата била убиена од нејзиниот брат. Албумот, во кој песната „Гулдуња“, напишана и компонирана од Ајлин Аслим и изведена од Сезен Аксу, бил снимен за Гулдуња и бил објавен на Светскиот ден на крајот на насилството врз жените. Песната „Жените постојат“ во албумот била отпеана во хор од женски изведувачи, меѓу кои Назан Онџел, Ајлин Аслим, Ајнур Доган, Нилуфер, Зухал Олчај, Сезен Аксу и Ројин. [62]
  • Во 2019 година, песната „Сусамам“ вклучувала два дела за правата на жените. [63]
  • Во 2021 година, спотот за песната „Имдат“ од Назан Онсел бил објавен на сметката на YouTube на уметникот на Меѓународниот ден на жената. Во клипот учествувале уметнички како Нухет Дуру, Гаје Су Акјол, Демет Евгар и Сонѓул Оден. [64] [65]
  • Во 2021 година, музичко видео било продуцирано од Sony Music Turkey за насилството врз жените и фемицидот. [66]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. „Kadın Cinayetleri:Kavramsallaştırma ve Sorunlu Yaklaşımlar“. Sosyal Politika Çalışmaları Yıl: 13 Cilt: 7 Sayı: 30 Ocak-Haziran 2013. Архивирано од изворникот на 21 April 2020. Посетено на 20 November 2020.
  2. „Doğru tanım: Kadın cinayeti“. Cumhuriyet gazetesi, 2 September 2019. Архивирано од изворникот на 28 November 2020. Посетено на 20 November 2020.
  3. „Acı bilanço: 2019'da 474 kadın öldürüldü“ (турски). Sözcü. 1 January 2020. Архивирано од изворникот на 1 January 2020. Посетено на 30 June 2020.
  4. „Kadın cinayetleri - 2019: Türkiye'de son 10 yılda en fazla kadının öldürüldüğü yıl“ (турски). BBC. 31 December 2019. Архивирано од изворникот на 6 January 2020. Посетено на 30 June 2020.
  5. 5,0 5,1 5,2 „Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2020 Raporu“. Kadincinayetlerinidurduracagiz.net/ sitesi 2 January 2021. Архивирано од изворникот на 2 January 2021. Посетено на 5 January 2021.
  6. „İstanbul'da "Kadına Şiddet" ve "Kadın Cinayet" Vakalarına Yönelik, Nicel-Nitel Bir İncelemei“. BAİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 1/Bahar, Yıl: 2019. Архивирано од изворникот на 11 February 2020. Посетено на 29 November 2020.
  7. „Devletin kadın cinayeti rakamları ile kadın örgütlerinin verileri arasında uçurum var“. Evrensel.net, 16 November 2019. Архивирано од изворникот на 15 November 2019. Посетено на 17 March 2021.
  8. „Son 10 Yılda En Az 3 Bin Kadın Öldürüldü“. Dogrulukpayi.com, 8 March 2021. Архивирано од изворникот на 10 March 2021. Посетено на 17 March 2021.
  9. „Soru yönergesi (34930642-610-20835)“ (PDF). TBMM web sitesi. Архивирано од изворникот (PDF) на 2021-04-03. Посетено на 17 March 2021.
  10. „Bakan Soylu: 2020 yılında kadın cinayetleri yüzde 21 düştü“. Milliyet gazetesi, 2 January 2021. Архивирано од изворникот на 2 January 2021. Посетено на 17 March 2021.
  11. „Kadın cinayetleri 2019 raporu: 474 kadın erkekler tarafından öldürüldü“ (турски). Euronews. 31 December 2019. Архивирано од изворникот на 31 December 2019. Посетено на 30 June 2020.
  12. „Anıt Sayaç :2008“. anitsayac.com. Посетено на 5 September 2021.
  13. „Anıt Sayaç :2009“. anitsayac.com. Посетено на 5 September 2021.
  14. „Anıt Sayaç : 2010“. anitsayac.com. Посетено на 5 September 2021.
  15. „Anıt Sayaç : 2011“. anitsayac.com. Посетено на 5 September 2021.
  16. „Anıt Sayaç :2012“. anitsayac.com. Посетено на 5 September 2021.
  17. „Anıt Sayaç : 2013“. anitsayac.com. Посетено на 5 September 2021.
  18. „Anıt Sayaç : 2014“. anitsayac.com. Посетено на 5 September 2021.
  19. „Anıt Sayaç : 2015“. anitsayac.com. Посетено на 5 September 2021.
  20. „Anıt Sayaç : 2016“. anitsayac.com. Посетено на 5 September 2021.
  21. „Anıt Sayaç :2017“. anitsayac.com. Посетено на 5 September 2021.
  22. „Anıt Sayaç : 2018“. anitsayac.com. Посетено на 5 September 2021.
  23. „Anıt Sayaç : 2019“. anitsayac.com. Посетено на 5 September 2021.
  24. „Anıt Sayaç :2020“. anitsayac.com. Посетено на 5 September 2021.
  25. „Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2020 Raporu“. kadincinayetlerinidurduracagiz.net. Посетено на 5 September 2021.
  26. „Anıt Sayaç : 2021“. anitsayac.com. Посетено на 5 September 2021.
  27. „Türkiye'de Son On Yılda İşlenen Kadın Cinayetleri Üzerine: Sebep, Sonuç ve Öneriler“. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Güz 2018, Yıl 3. Архивирано од изворникот на 13 March 2020. Посетено на 29 November 2020.
  28. „Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2019 Raporu“. Kadıncinayetlerinidurduracagiz.net. Архивирано од изворникот на 3 February 2020. Посетено на 17 March 2021.
  29. „Türkiye'de Töre Baskısına Bağlı İntiharlar ve Töre Cinayetleri“. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:1, Yıl:9, Sayı:16, 2008. Архивирано од изворникот на 13 March 2020. Посетено на 29 November 2020.
  30. „Şule Çet davası sanığından tepki çeken sözler: Doğaüstü güçlerim olduğunu düşünüyorum“. NTV (турски). 10 July 2019. Архивирано од изворникот на 10 July 2019. Посетено на 5 September 2021.
  31. „Şule Çet Davası'nda 'delil karartma' sürüyor: Mahkemedeki telefon sahte“. Cumhuriyet (турски). 10 July 2019. Архивирано од изворникот на 5 September 2021. Посетено на 5 September 2021.
  32. „Şeytan'a deprem kurbanı“. Hürriyet. 21 September 1999. Архивирано од изворникот на 15 February 2019. Посетено на 19 September 2019.
  33. 'Satanist cinayeti'nde 18 yıl sonra şaşırtan gelişme“. CNN Türk. 30 January 2017. Архивирано од изворникот на 1 February 2017. Посетено на 19 September 2019.
  34. „Türkiye'nin ilk satanist cinayeti hükümlüleri, Şehriban Coşkunfırat'ın ailesine 142 bin TL tazminat ödeyecek“. Milliyet. 21 March 2017. Архивирано од изворникот на 25 September 2019. Посетено на 19 September 2019.
  35. „Satanist Zinnur Gülşah Dinçer İsviçre'ye kaçmış“. Posta. 4 April 2018. Архивирано од изворникот на 18 June 2018. Посетено на 19 September 2019.
  36. „Satanist Gülşah Demircan İsviçre'ye kaçtı!“. Takvim. 4 April 2018. Архивирано од изворникот на 25 September 2019. Посетено на 19 September 2019.
  37. „AI Letter Contest Commemorates Güldünya Tören“. Bianet. Посетено на 2 April 2023.
  38. Çiçek Tahaoğlu (14 March 2013). „Life Sentence for Husband“. Bianet. Посетено на 2 April 2023.
  39. „Ferdane Çöl (1982-2011)“.
  40. „Dilek Doğan'ın ailesi anlattı; o gece neler yaşandı?“. t24.com.tr. Архивирано од изворникот на 26 March 2017. Посетено на 26 March 2017.
  41. „Çet davası: Kadınların itirazı cinayeti ortaya çıkardı“. Dw.cm.tr, 4 December 2019. Архивирано од изворникот на 5 December 2019. Посетено на 17 March 2021.
  42. „Fatma Şengül davasında sanık cinayeti tansiyon hastalığına bağladı“. Doğan Haber Ajansı web sitesi. Посетено на 8 September 2021.
  43. „Fatma Şengül'ün katiline verilen haksız tahrik indirimi kaldırıldı“. Gazete Duvar (турски). 22 February 2021. Посетено на 8 September 2021.
  44. „Kadin Cinayetlerini Durduracağiz Platformu“. Kadincinayetlerinidurduracagiz.net. Посетено на 2022-09-01.
  45. „Kadın Cinayetlerine Karşı Acil Önlem Grubu“. Sosyalistfeministkollektif.org sitesi. Архивирано од изворникот на 4 December 2016. Посетено на 20 November 2020.
  46. „Morçatı ve Şefkat-Der Örneğinde Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Sivil Toplumun Rolü“. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, December 2017, Sayı: 42. Архивирано од изворникот на 10 July 2020. Посетено на 20 November 2020.
  47. „Şefkat Der'den kadınlara 41 gün "cinsel boykot" çağrısı“. DHA.com.tr, 22 April 2013. Архивирано од изворникот на 28 November 2020. Посетено на 20 November 2020.
  48. „Şefkat-Der: Panik Butonuyla, Kadın Cinayetleri Önlenmez“. Haberler.com sitesi, 27 December 2012. 27 December 2012. Архивирано од изворникот на 30 December 2012. Посетено на 20 November 2020.
  49. „İkinci Yeni Şiirinde Kadın Cinayetler“. Hars Akademi Uluslararası Hakemli KültürSanat-Mimarlık Dergisi. June 2021.
  50. „Bir Kadını Öldürmeye Nereden Başlamalı?“. Birikim. Архивирано од изворникот на 18 September 2020. Посетено на 19 November 2020.
  51. „Mantolu Kadın: Şiddet ve dayanışma“. Gazeteduvar.com.tr. 20 December 2018. Посетено на 7 September 2021.
  52. „Kadın cinayetleri ve bir feminist polisiye“. Okumakiyigelir.com sitesi (турски). 19 February 2021. Посетено на 7 September 2021.
  53. „Bir kadındı/bir ülkeydi/kapanmazdı artık yarası: Yalnız“. L i t e r a (турски). 23 July 2021. Посетено на 7 September 2021.
  54. „Kadın Sanatçılardan Hayal ve Hakikat“. Bianet, 20 September 2011. Архивирано од изворникот на 26 November 2011. Посетено на 20 November 2020.
  55. „Neriman Polat Mürüvvet Türkyılmaz“. Depoistanbul.net sitesi. Архивирано од изворникот на 16 May 2019. Посетено на 20 November 2020.
  56. "Çantanın Yükü Ne kadar Ağır Olursa Olsun Sokağa Çıkmalıyız". Bianet, 13 January 2014. Архивирано од изворникот на 18 January 2014. Посетено на 20 November 2020.
  57. „Acı Kahve“. Nerimanpolat.com sitesi. Архивирано од изворникот на 26 April 2019. Посетено на 20 November 2020.
  58. „Bir dayanışma sergisi: 'Kadınlar Yaşasın Diye'. Gazete Karınca, 12 January 2019. Архивирано од изворникот на 14 January 2019. Посетено на 20 November 2020.
  59. „Kadın cinayetlerine dikkat çekmek için duvarda 440 çift ayakkabı“. CNNTurk, 11 September 2019. Архивирано од изворникот на 3 December 2020. Посетено на 20 November 2020.
  60. „11 yılda katledilen 3 bin 150 kadının portresini çizdi, sergi açtı“. a3haber.com 5 March 2020. 5 March 2020. Архивирано од изворникот на 19 March 2020. Посетено на 20 November 2020.
  61. "Yüzde Bin Dört Yüz: Kadın, Şiddet ve Medya" Sergisi“. Biamag Cumartesi, 6 June 2011. Архивирано од изворникот на 28 November 2020. Посетено на 20 November 2020.
  62. „Güldünya Şarkıları (Full Albüm) - YouTube“. YouTube.
  63. „#SUSAMAM - YouTube“. YouTube.
  64. „Nazan Öncel'den kadın cinayetlerine dikkat çeken şarkı: 'İmdat'. www.cumhuriyet.com.tr (турски). 11 March 2021. Посетено на 7 September 2021.
  65. „Nazan Öncel - İmdat - YouTube“. YouTube.
  66. „#BİRKEZOLSUNSESVER - YouTube“. YouTube.