Травунија
Травунија е српска историска област, која во раниот средновековен период постоела како посебен дел од кнежевството во рамките на српските земји. Кнежевството Травун е во текот на 9-ти и 10-ти. век ги опфаќал југоисточните делови на денешна Херцеговина, најзападните делови на денешна Црна Гора и најјужниот дел на денешна Далмација, вклучувајќи го и Конавле. Главниот историски извор за историјата на ова кнежевство се историографските списи на византискиот император Константин VII Порфирогенит[1] кој ја опишал Травунија како една од српските области:
Граници и градови во Травунија[уреди | уреди извор]
.png)
Травунија се протегала од Дубровник до Которскиот залив. На северозапад се граничи со Захумље, југоисточно од Дукља, додека со северниот сосед, главната српска област Србија. Во него биле сместени утврдените градови:
- Травунија (денешно Требиње)
- Ормос (денешен Врм на Требишњица)
- Ризански
- Лукавец
- Зетлив или Затлебље
Минатото на Травунија[уреди | уреди извор]
Од самиот почеток, владетелите на Травунија биле подредени на врховниот кнез (архон) на сите Срби на Балканот, кнезот на Србија од семејството Властимировиќ. Со смртта на Часлав Клонимировиќ, обединетата српска држава исчезнала, а српските области, вклучително и Травунија, потпаднале под византиска власт и станале нејзини вазали. Владетелот на Дукља, Стефан Војислав, по победата над Византија во битката кај Бар во 1042 година, ја проширува својата моќ до Травунија и Захумље. Кога Дукља во 1077 година, станало првото српско кралство, во него била вклучена и Травунија, која по распаѓањето на Дукља станала дел од Србија под семејството Немањиќи.
Во повелбите на Немањиќи[уреди | уреди извор]
- Во повелбата на кралот Стефан Радослав до граѓаните на Дубровник во насловот стои: „Стефан. . . кралот на сите рашки земји и трвуниски. . .“[2]
- Во повелбата на кралот Стефан Владислав до граѓаните на Дубровник се вели: „. . . Стефан Владислав со помош на Бога, кралот на сите земји Рашка и Диоклецијан и Далмација и Тровонија . . .“[3]
Владетели на Травунија[уреди | уреди извор]
- Кнежевство Травунија
- Травунија во Кнежевството Србија
- Петар Гојниковиќ, српски кнез (892-918)
- Часлав Клонимировиќ, српски кнез (средина на 10 век)
- Травунија во Захумље (Хум)
- Травунија како дел од државата Дукља (од 1019 г. - до средината на 12 век)
- Стефан Воислав, принц од Дукља (1034 - околу 1050 г.)
- Михаило Војислављевиќ, крал на Дукља (околу 1050—1081)
- Константин Бодин, крал на Дукља (1081-1101)
- Доброслав II, крал на Дукља (1101-1102, 1102)
- Михаило Воислављевиќ, крал на Дукља (1101—1102)
- Кочапар, крал на Дукља (1102-1103)
- Владимир Воислављевиќ, крал на Дукља (1103-1114)
- Ѓорѓе Бодиновиќ, крал на Дукља (1114—1118, 1125—1131)
- Грубеша, крал на Дукља (1118-1125)
- Градихна, крал на Дукља (1131-1148)
- Радослав Градишниќ, принц од Дукља (средина на 12 век)
- Деса, префект на Дукља, Травунија и Захумље (средина на 12 век)
- Грдеша, префект на Травунија (втора половина на 12 век)
- Травунија во државата Немањиќ (од втората половина на 12 век до средината на 14 век)
- Мирослав, Големиот војвода од Хум (втора половина на 12 век)
- Растко, округот Хумски (1191)
- Тољен, принцот од Хум (крајот на 12 век)
- Стефан Радослав, кнез од Захумље (крај на 12 век и почеток на 13 век)
- Петар, принцот од Хум (почеток на 13 век)
- Тољен II, принцот од Хум (прва половина на 13 век)
- Андреј, Големиот војвода од Хум (средина на тринаесеттиот век)
- Богдан, округ префект на Хум (средина на 13 век)
- Ѓорѓе, префект на Хум (средина на 13 век)
- Радослав, префект на Хум (средина на 13 век)
- Јелена Анѓел кралица на Зета, Травунија, Плава и Поибарја (крајот на 13 век)
- Константин Немањиќ, кнез од Захумље (почеток на 14 век )
- Никола, жупан на Захумље (прва половина на XIV век)
- Војводата Војин (прва половина на 14 век)
- Травунија како дел од земјата на Војиновиќ (1355—1373)
- Воислав Војиновиќ, принцот од Хум (околу 1355—1363)
- Никола Алтомановиќ Војиновиќ, принцот од Хум (1366-1373)
- Травунија во Босна (1373—1448)
- Вук Косача (втора половина на XIV век)
- Влатко Вуковиќ (втора половина на XIV век)
- Сандаљ Храниќ Косач, принц од Захумље (1393—1435)
- Травунија во рамките на Војводството Свети Сава (Херцеговина)
- Стефан Вукчиќ Косача, војвода (1435 - 1466 )
- Владислав Херцеговиќ, војвода (1466—1483), син на Стефан Вукчиќ Косача
- Влатко Херцеговиќ, војвода (1466–1483), син на Стефан Вукчиќ Косача
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Moravcsik 1967.
- ↑ Љ. Стојановић, Старе српске повеље и писма I, Београд 1929, стр. 11
- ↑ С. Новаковић, Законски споменици српских држава средњег века, Београд 1912, стр. 138