СЗПД „Невен“
рпско занаетчиско пејачко друштво „Невен“ (скратено СЗПД „Невен“) — културно друштво во Нови Сад, Србија. Тоа е едно од најстарите културни друштва во Србија. Прв претседател на друштвото бил Александар (Шандор) Суботиќ, а прв диригент Мита Нешиќ.
Историја[уреди | уреди извор]
Основање и рана историја[уреди | уреди извор]
Српското занаетчиско пејачко друштво „Невен“ официјално е регистрирано во 1900 година со одлука на Кралското австроунгарско министерство и одобрено врз основа на општествени правила. Сепак, првите идеи и подготовки за создавање на ова општество започнале уште во 1893 година. Од таа година, младите српски занаетчии се обиделе официјално да го регистрираат друштвото, но биле одбиени од австроунгарските власти, кои не одобриле делови од предложените Правила (Статут) на друштвото во кои се вели дека општеството ќе ги негува српските песни и ора, српската духовност и српските обичаи. Предложените Правила биле испратени во Будимпешта пет пати, и пет пати биле вратени. Во 1899 година, раководството на друштвото побарало помош од Јаша Томиќ во врска со прашањето за регистрација, а откако Томиќ ги преработил и подготвил Правилата, тие биле испратени во Будимпешта и конечно биле одобрени.
Името на друштвото, „Невен“, доаѓа од името на цветот невен (латински: Calendula officinalis).
Друштвото било член на Сојузот на српските пејачки друштва во Австроунгарија, кој бил основан во 1910 година и во кој биле вклучени 47 друштва. Во почетокот на Првата светска војна, австроунгарските власти го укинале друштвото. За време на војната, речиси целата документација била запалена и уништена, а облеката и инструментите биле украдени. Членовите на друштвото кои ги преживеале воените години, го обновиле во 1919 година, по распадот на Австроунгарија и формирањето на Кралството на Србите, Хрватите и Словенците.
Одбележување на 25 години (1900 - 1925)[уреди | уреди извор]
Како друштво кое соработувало со слични здруженија, „Невен“ имало многу пријатели и луѓе со добра волја кои ја поддржувале неговата работа. Јубилејот со кој биле одбележани 25 години од постоењето на друштвото, бил можност членовите на друштвото да се соберат на едно место и да ги споменат и одликуваат заслужните поединци.
Реактивирање во 1995 г.[уреди | уреди извор]
Предлогот бил на Миодраг Цветковиќ Бањац, повторно да собере група од 30 аматери во 1996 година, наречена Културно-уметничко друштво „Невен“. Друштвото неуспешно се обидело да го врати имотот во зградата која сите од Нови Сад ја знаат како „Занаетчиска куќа“. Поради честите промени, незадоволните членови заминале во други културно-уметнички друштва кои нуделе подобри услови за работа.
Претседатели[уреди | уреди извор]
| претседатели | |
|---|---|
| (1893/96) | Александар Суботиќ |
| (1896/97) | Милан Винокиќ кројач |
| (1897/99) | Милан Раониќ |
| (1899/03) | Радослав Хорват наставник |
| Ѓорѓе Михајловиќ | |
| Сава Стојковиќ занаетчија | |
| Гига Латинчиќ | |
| (1906/20) | Јован Живојиновиќ професор |
| (1920/21) | Жарко Слепчевиќ Раководител на Прво српско штедење |
| (1921/23) | Милан Попиќ фармацевт |
| (1925/30) | д-р Бранислав Борота адвокат |
| (1930/33) | д-р Радушко Илијќ адвокат |
| (1933/34) | Јован Перваз градежен изведувач |
| (1934/37) | Алимпије Поповиќ протоереј |
| (1937/41) | д-р Димитрије Кириловиќ Раководител на Државниот архив |
| (1950/58) | Стеван Ѓомпариќ лимар |
| (1958/60) | Милан Недиќ |
| (1995/06) | Драган Пањковиќ прецизен механичар |
| (2006/10) | Светозар Попов адвокат |
| (2010/ ) | |
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- [1] Архивирано на 9 февруари 2022 г.