Историја на Талин
Ова е прегледна статија за историјата на Талин, Естонија. За времепловот, видете Времеплов на Талин.
Ревала (округот) пред 1219 година
Кралство Данска 1219–1227
Ливонски браќа на мечот
1227–1237
Ливонски ред 1237–1238
Кралство Данска 1238–1332
Ливонски ред (Историја на Данска# правило за гроф|протекторат) 1332–1340
Кралство Данска 1340–1346
Тевтонски ред 1346–1347
Ливонски ред 1347–1561
Кралство Шведска 1561–1710
Царство на Русија (Москва) 1710–1721
Руска империја 1721–1917
Руска Република 1917
Руска Советска Република 1917–1918
1918
германска окупација на Естонија за време на Првата светска војна|германска окупација 1918
1918–1940
Советска окупација на балтичките држави (1940)|Советска окупација 1940-1941
германска окупација на Естонија за време на Втората светска војна|Германска окупација 1941–1944
Република Естонија 1944
Естонска Советска Социјалистичка Република
Првите археолошки траги од присуството на мала заедница на ловци-рибари,[1] во сегашниот центар на градот Талин, се стари околу 5.000 години. Чешланата керамичка керамика, пронајдена на локалитетот, датира од околу 3000 година п.н.е.[2]
Околу 1050 година, првата тврдина била изградена на Талин - Томпеа.[3]
Талин претставувал важно пристаниште користено за трговија меѓу Новгород и Скандинавија и станал начин за проширување на Тевтонските витези и Кралството Данска за време на периодот на северните крстоносни војни, во почетокот на 13 век кога христијанството било насилно наметнато врз локалното население. Данското владеење над Талин и северна Естонија започнало во 1219 г.
Во 1285 г., Талин, тогаш познат како Ревал, станал најсеверниот член на Ханзата – трговски и воен сојуз на градови во Северна Европа со доминација на Германија. Кралот на Данска го продал Ревал заедно со други земјишни поседи во северна Естонија, на Тевтонските витези во 1346 година. Средновековниот Ревал имал стратешка позиција на раскрсницата на трговијата помеѓу остатокот од западна Европа и Новгород и Московија на исток. Градот, со население од околу 8.000 жители, бил многу добро зацврстен со градски ѕидини и 66 одбранбени кули.
Во 1530 година, на врвот од градското собрание на Талин, бил поставен ветровизор, фигура на стар воин наречен Стариот Томас. Стариот Томас подоцна станал популарен симбол на градот.
Веќе во раните години на протестантската реформација, градот преминал во лутеранизам. Во 1561 година, Шведска го доминирала Ревал.
Во Големата северна војна, Талин бил погоден од чума, заедно со шведска Естонија и Ливонија, и капитулирале пред империјалната Русија во 1710 година, но институциите на локалната самоуправа (Магистратот на Ревал и Естонското витештво) ја задржале својата културна и економска автономија во рамките на Империјална Русија како Гувернерат на Естонија. Магистратурата на Ревал била укината во 1889 г. 19 век донел индустријализација на градот и пристаништето го задржало своето значење. Во текот на последните децении на векот, мерките за русификација станале посилни. Во близина на брегот на Ревал, во јуни 1908 година, царот Николај II и Царина Александра од Русија, заедно со нивните деца, се сретнале со нивниот заеднички вујко и тетка, британскиот крал Едвард VII и кралицата Александра, чин што се сметал за кралска потврда на Англо-руската Антанта од претходната година. Ова било, исто така, прв пат владејачки британски монарх да ја посети Русија.[потребен е цитат]
На 24 февруари 1918 година, во Ревал (Талин) била донесенаДекларацијата за независност на Естонија. Потоа следувала империјална германска окупација до крајот на Првата светска војна во ноември 1918 година, по што Талин станал главен град на независна Естонија. За време на Втората светска војна, Естонија првпат била окупирана од Црвената армија и била припоена кон СССР во 1940 година, а потоа била окупирана од нацистичка Германија од 1941 до 1944 година. За време на германската окупација, Талин претрпел многу случаи на воздушно бомбардирање од страна на советските воздухопловни сили. За време на најразорниот советски бомбашки напад на 9-10 март 1944 година, над илјада запаливи бомби биле фрлени врз градот, предизвикувајќи широко распространети пожари, биле убиени 757 луѓе и над 20.000 жители останале без засолниште. По германското повлекување во септември 1944 г., градот повторно бил окупиран од Советскиот Сојуз.
За време на Летните олимписки игри 1980 година, настаните со едрење (тогаш познати како јахтирање) се одржале во Пирита, северо-источно од централниот дел на Талин. Многу згради, какоТВ кулата во Талин, хотелот „Олумпија“, новата зграда на главната пошта и Центарот за регата, биле изградени поради Олимпијадата.
Во 1991 година, независната демократска естонска нација повторно била воспоставена и дошол период на брз развој како модерна европска престолнина. Талин повторно станал главен град на де факто независна земја на 20 август 1991 г.
Талин историски се состоел од три дела:
- Томпеа (Домберг), или „ридот на катедралата“, бил седиште на централната власт - епископите, данските вицекрали, потоа комтурите на Тевтонскиот ред и шведските и руските гувернери. Тоа било до 1877 година посебен град (Дом цу Ревал), со претежно аристократски жители; денес, во него се сместени седиштето на естонскиот парламент и влада, како и некои амбасади и резиденции.
- Ол-лин, или „Стариот центар“, е стариот трговски град на Ханзата, кој административно бил обединет со Томпеа до крајот на 19 век. Бил центар на средновековната трговија на кој просперирал.
- „Новиот естонски град“, полумесечина јужно од средновековниот градски ѕид, растеше со текот на времето, бидејќи повеќе обични жители се населиле во областа. До пописите од средината на 19 век, етничките Естонци не ги замениле етничките Германци како мнозинство меѓу жителите во проширените градски граници на Талин.
Градот Талин никогаш не бил целосно срушен, но околу 1524 година, католичките цркви во многу градови во Естонија, вклучувајќи го и Талин, биле ограбени како дел од реформацискиот жар: тоа се случувало низ целата Европа. Иако бил опширно бомбардиран од советските воздушни сили за време на подоцнежните фази на Втората светска војна, голем дел од средновековниот Стар град сè уште го задржал својот шарм. Стариот град Талин (вклучувајќи го и Томпеа) станал место за светско културно наследство на УНЕСКО во 1997 година.
Исто така види[уреди | уреди извор]
- Времеплов на Талин
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Villu Kadakas: pringlikütid Vabaduse väljakul“. 25 April 2009.
- ↑ Alas, Askur. „The mystery of Tallinn's Central Square“ (естонски). EE. Архивирано од изворникот на 5 November 2008. Посетено на 29 October 2008.
- ↑ Ertl, Alan (2008). Toward an Understanding of Europe. Universal-Publishers. стр. 381. ISBN 978-1-59942-983-0.