Преглед на кодот на Хрватска народна банка

{{Infobox central bank
| bank_name      = Хрватска народна банка
| bank_name_in_local = Hrvatska narodna banka
| image_1        = Croatian National Bank.jpg
| image_title_1  = Поглед кон објектот каде е сместена банката
| image_width_1  = 250px
| image_2        =
| image_title_2  = 
| image_width_2  = 
| headquarters   = Плоштад на хрватските великани 3<br>[[Загреб]]
| coordinates    = {{coord|45|48|44|N|15|59|03|E}}
| established    = 21 декември 1990
| president      = [[Борис Вујчиќ]], {{IPA-sh|bǒris ʋûːjtʃitɕ|IPA}}
| leader_title   = гувернер
| bank_of        = [[Хрватска]]
| currency       = [[хрватска круна]]
| currency_iso   = HRK
| reserves       = 11,420 милијарди € [http://www.hnb.hr/eindex.htm] декември 2011
| borrowing_rate = 
| deposit_rate   = 
| website        = {{URL|www.hnb.hr}} 
| preceded       =
| succeeded      =
| footnotes      =
}}
'''Хрватска Народна Банка''' ([[хрватски]]: ''Hrvatska narodna banka'') е главната [[банка]]рска институција во [[Хрватска]], а воедно ја претставува и највисоката институција на монетарната власт. Хрватска Народна Банка е [[централна банка]] на Хрватска.

== Цели и задачи на Хрватската Народна Банка ==
Хрватската Народна Банка (НБХ) е одговорна, во рамките на своите права и должности, за  стабилноста на валутата и општата [[ликвидност]] на плаќањата во земјата и во странство. Хрватската народна банка во својата работа е независна, но за својата работа одговара пред хрватскиот парламент. Добивката на Хрватската народна банка му припаѓа на државниот [[буџет]]. Позицијата на ХНР се уредува со законот за Народна Банка.

Според член три на Законот за Народната Банка на Хрватска, главна цел на ХБН е одржување на [[ценовна стабилност|ценовната стабилност]], како и поддржување на хрватската [[економска политика]] во согласност со принципите на отворената [[пазарна економија]] и слободна [[конкуренција]].<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.hnb.hr/propisi/zakoni-htm-pdf/h-zakon-hnb-9-7-2008.pdf |title=Закон за Народната Банка на Хрватска, член 3. |accessdate=2013-05-22 |archive-date=2011-09-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110918030501/http://www.hnb.hr/propisi/zakoni-htm-pdf/h-zakon-hnb-9-7-2008.pdf |url-status=dead }}</ref>
# Цел на Народната Банка на Хрватска е одржување на стабилноста на цените.
# Без да се доведе во прашање остварувањето на нејзината цел, Народната Банка на Хрватска ќе ја подржи [[Економска политика|економската политика]] на [[Република Хрватска]] и притоа ќе делува, согласно со принципите на отворената пазарна економија и слободна конкуренција.

Што се однесува до функциите и должностите на Народната Банка на Хрватска, тие се регулирани со член 4 на истоимениот закон. Таа е самостојна и независна во согласност со [[Устав на Хрватска|Уставот]] и [[закон]]ите на Република Хрватска во целокупното работење од своја надлежност. Генерално гледано, должностите на НБХ се слични со народните банки на другите [[Држава|држави]] и се слични на функциите на народните банки кои ги даваат теориите по монетарна економија.

Надлежностите и задачите на Народната Банка на Хрватска се:
* Формулирање и спроведување на [[монетарна политика|монетарната политика]] и  [[девизен курс|девизниот курс]],
* Одржување и управување со [[девизни резерви|девизните резерви]] на [[Хрватска]],
* Издавање [[Банкнота|книжни]] и ковани [[пари]],
* Издавање и одземање на лиценци и одобренија во согласност со законите со кои се регулира работата на [[кредит]]ните институции, [[кредитнa униja|кредитните унии]], институциите за [[платен промет]] и  системите за исплата на трансакции, девизно работење и овластени менувачници,
* Надзор и мониторинг, во согласност со законите со кои се регулира работењето, на кредитни институции, кредитни унии, институциите на платен промет и [[платни системи|системи за плаќање]], институции и платните системи за порамнување трансакција - водење на сметки на кредитни институции и ефикасноста на платните трансакции на овие сметки, давање на кредити на кредитните институции и примање на [[депозити|депозитни]] средства од тие институции,
* Воспоставување и унапредување на [[платeн систем|платниот систем]],
* Должности предвидени со законите на Република Хрватска,
* Донесувањето на подзаконските акти во работите од своја надлежност, и
* Извршување други работи утврдени со закон.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.hnb.hr/propisi/zakoni-htm-pdf/h-zakon-hnb-9-7-2008.pdf |title=Закон за Народната Банка на Хрватска, член 4. |accessdate=2013-05-22 |archive-date=2011-09-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110918030501/http://www.hnb.hr/propisi/zakoni-htm-pdf/h-zakon-hnb-9-7-2008.pdf |url-status=dead }}</ref>

Хрватската народна банка може, со цел да се реализира монетарната политика и [[политика на девизниот курс|политиката на девизниот курс]], да донесе мерки и инструменти кои се неопходни за регулирање на кредитните активности и [[ликвидност]]а на кредитните институции и регулирање на количината на [[пари]] во оптек т.е. воведување мерки поврзани со [[каматнa стапкa|каматните стапки]] и девизниот курс на домашната [[валута]].
Генерално, законот за Народна Банка на Хрватска, монетарната и девизната политика на НБХ ја регулира во овие области:
* надлежности и овластувања за спроведување на монетарната и девизната политика,
* работа на [[Операции на отворениот пазар|отворен пазар]],
* одобрување [[кредит]]и на кредитни институции,
* дисконтно работење,
* каматни стапки на дискотното и кредиторното работење,
* [[задолжителнa резервa|задолжителни резерви]],
* тргување со [[девизи]] и ефективни пари,
* [[Девизни резерви|девизните резерви]] на Република Хрватска,
* отворање на сметки во странство за меѓународни плаќања.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.hnb.hr/propisi/zakoni-htm-pdf/h-zakon-hnb-9-7-2008.pdf |title=Закон за Народната Банка на Хрватска, член 9-20. |accessdate=2013-05-22 |archive-date=2011-09-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110918030501/http://www.hnb.hr/propisi/zakoni-htm-pdf/h-zakon-hnb-9-7-2008.pdf |url-status=dead }}</ref>

== Органи на Народната Банка на Хрватска ==
Како органи на Народната Банка на Хрватска се:
* Советот на Народната Банка на Хрватска и
* Гувернерот на Народната Банка на Хрватска.

=== Советот на Народната Банка на Хрватска ===
Советот на Народната Банка на Хрватска се состои од гувернерот, заменик и вице гувернери. Советот на Хрватската народна банка има до осум надворешни членови. Советот на Хрватската народна банка e одговорен за постигнување на целите и задачите на Хрватската народна банка. Тој воспоставува политики кои се однесуваат на активностите на Хрватската народна банка.

Како фунции на Советoт на НБХ се јавуват:
* утврдување на монетарната политика и политиката на девизниот курс,
* донесување на Статутот и финансискиот план на НБХ,
* усвојување на [[финансиски извештаи|финансиските извештаи]]: НБХ двапати годишно доставува извештај до хрватскиот парламент за финансиската состојба, степенот на стабилност на цените и спроведувањето на монетарната политика, а месечно до Министерството за финансии поднесува скратен биланс на  НБХ,
* утврдување на условите на кредитирање кредитни институции,
* поставување на каматните стапки,
* уредување на задолжителните резерви,
* издавање и одземање на лиценци наа кредитни институции со седиште во Република Хрватска и филијалите на кредитни институции со седиште надвор од Хрватска,
* определување на несолвентност, давање предлози за покренување на [[стечај]]на постапка и одземање на лиценца на кредитни институции,
* одобрување за спојување на кредитните институции и други компании,
* одобрение за назначување на претседател и членови на одборот на кредитни институции,
* издавање и одземање на лиценци за работа на системот за порамнување на трансакции,
* одлучувањето за деноминации и одлики на книжните и кованите пари и нивното пуштање и повлекување од оптек,
* определување на [[стратегија|стратегии]] и [[Политика|политики]] за девизните резерви,
* одлучување за членство НБХ во меѓународни институции и [[организација|организации]],
* одлучува за основање и затворање на филијали и претставништва на НБХ.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.hnb.hr/propisi/zakoni-htm-pdf/h-zakon-hnb-9-7-2008.pdf |title=Закон за Народната Банка на Хрватска, член 42. |accessdate=2013-05-22 |archive-date=2011-09-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110918030501/http://www.hnb.hr/propisi/zakoni-htm-pdf/h-zakon-hnb-9-7-2008.pdf |url-status=dead }}</ref>

=== Гувернерот на Народната Банка на Хрватска ===
Гувернерот на НБХ е одговорен за спроведување на одлуките на Хрватската народна банка.
Во прилог на организирањето и управувањето со Хрватската народна банка, Гувернерот на НБХ, меѓу другото, ги врши и овие должности:
* ја претставува Хрватската народна банка,
* обезбедува подобри услови и начини за супервизија на кредитни институции,
* обезбедува решенија во процесот на [[супервизија]] на кредитни институции,
* донесува подзаконски акти, одлуки и општи акти од делокругот на НБХ, а кои со законот за НБХ не се ставени како надлежности на Советот на НБХ.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.hnb.hr/propisi/zakoni-htm-pdf/h-zakon-hnb-9-7-2008.pdf |title=Закон за Народната Банка на Хрватска, член 43. |accessdate=2013-05-22 |archive-date=2011-09-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110918030501/http://www.hnb.hr/propisi/zakoni-htm-pdf/h-zakon-hnb-9-7-2008.pdf |url-status=dead }}</ref>

== Наводи ==
<references>

== Официјално мрежно место ==
[http://www.hnb.hr Хрватска народна банка]

[[Категорија:Организации во Хрватска]]
[[Категорија:Банки во Хрватска]]
[[Категорија:Централни банки|Хрватска]]
[[Категорија:Европски систем на централни банки]]
[[Категорија:Економија]]
[[Категорија:Економија на Хрватска]]
[[Категорија:Монетарна економија]]
[[Категорија:Монетарна политика]]