Чифлиг
- Тука води поимот чифлик. За другите значења на поимот, видете ја појаснителната страница.
Чифлиг (поретко и како чифлик; османски турски: çiftlik; албански: çiflig, грчки: τσιφλίκι) — турски поим за означување на систем за управување со земјата во Отоманското Царство. Пред чифлишкиот систем, во империјата се користел тимарскиот систем. Со почетокот на распадот на империјата, силните воени офицери започнале да бараат земјиштето кои им било доверено на управување од султанот да премине во рацете на нивните синови. Овој систем траел од XVI век па сè до распадот на Отоманското Царство во 1919 година.
Историја[уреди | уреди извор]
Во Отоманското Царство пред чифлишкиот систем на управување со териториите во примена бил тимарскиот систем, кој овозможувал времено владеење со освоените територии и прибирање на даноците од поданиците и приходите од обработливото и необработливото земјиште за сметка на отоманската држава, што претставувало награда на заслужните офицери во армијата. Ако офицерот починал или се откажал од служба тогаш земјиштето се враќало назад во посед на султанот со цел да се распредели на друго лице. Тимарскоиот систем се применувал од XIV до XVI век. Во 1528 година повеќе од 87% од земјиштето официјално му припаѓало на султанот, остатокот бил во посед на разни религиозни организации.[1] Меѓутоа овој систем функционирал сè додека се освојувале нови територии како напредувала отоманската армија во освојувањето. Кога освојувањата запреле во Европа и кога империјата почнала да губи територии, тимарскот систем доживеал колапс.[2]
Претходно, во тимарскиот систем, поданиците живееле во релативно либерален систем. Во чифлишкиот систем, поданиците биле обични слуги, исполичари, морале да слугуваат многу денови кај чифлигџиите и голем процент од приносите на нивните имоти биле одземани. Тоа довело до миграција на поданиците надвор од контрола на чифлигџијата или високо во планините каде што чифлигџиите немале голема контрола и авторитет.[3] Новиот опресивен систем довел и до зголемена поддршка на националните востанија против отоманското ропство на повеќе места на Балканот.[4]
Литература[уреди | уреди извор]
- Белешки
- ↑ Bideleux-Jeffries 1998, p. 88.
- ↑ Lampe-Jackson 1982, p. 33.
- ↑ Wagstaff 1978, стр. 305
- ↑ Jusdanis 1991, стр. 19
- Наводи
- Bideleux, Robert; Jeffries, Ian. A history of eastern Europe: crisis and change (when. изд.). Routledge. ISBN 0-415-16111-8. - Total pages: 685
- Jusdanis, Gregory (1991). Belated modernity and aesthetic culture: inventing national literature (1991. изд.). University of Minnesota Press. ISBN 0-8166-1980-8. - Total pages: 207
- Lampe, John R.; Jackson, Marvin R. Balkan economic history, 1550-1950: from imperial borderlands to developing nations (when. изд.). Indiana University Press. ISBN 0-253-30368-0. - Total pages: 728
- Özel, Oktay (1999). „Limits of the Almighty: Mehmed II's 'Land Reform' Revisited“. Journal of the Economic and Social History of the Orient. Brill. 42 (2): 226–246.
|access-date=бара|url=(help) - Wagstaff, J. M. (1978). „War and Settlement Desertion in the Morea, 1685-1830“. Transactions of the Institute of British Geographers. 3 (3): 295–308. ISSN 0020-2754. JSTOR 622158.