Вакцинација на дрво

Од Википедија — слободната енциклопедија

Вакцинација на дрвото — исто така познато како вбризгување во стеблото или [1][2] — метод за целење кон прецизна примена на пестициди,[3][4][5] активатори на отпорност на растенијата,[6] или ѓубрива[7] во ксилемското васкуларно ткиво на дрвото со цел да биде заштитено дрвото од штетници или да бидат вбризгувани хранливи материи за да се поправат недостатоците на хранливите материи. Овој метод во голема мера се потпира на искористување на васкуларниот систем на дрвото за пренос и распространување на активните соединенија во дрвото, крошната и корените каде што е потребна заштита или исхрана.[8]

Вакцинацијата на дрвото е моментално најпопуларниот метод за контрола на штетните инсекти,[9] патогени,[10][11] и нематоди[12][13][14] во грижата за пејзажните дрвја.

Опис[уреди | уреди извор]

Вбризгувањето во деблото е развиено првенствено за употреба на големи димензии на дрвја и за дрвја во близина на урбани области каде што примената на прскање од земја и воздух се непрактични поради значителни загуби на пестициди предизвикани од наноси или не се дозволени поради потенцијална човечка изложеност. Сепак, главниот двигател за употребата на вакцинација на дрвјата е широко распространетата потреба за контрола на многу инвазивни патогени дрвја и штетници. Најпознати примери се оние на габите Ophiostoma кои предизвикуваат холандската брестова болест (DED)[15] и инсектот Agrilus planipennis[16] кои имаат специфична биологии која што доведува до сериозно внатрешно оштетување на дрвото, а со тоа и до негова смрт, и кои го прават нивното управување исклучително тешко или неефикасно со класичните методи на примена на пестициди. Вбризгувањето во стеблото за заштита на дрвјата е сметано за еколошки побезбедна замена во односно на примена на пестициди бидејќи соединението е внесувано во дрвото,[17] со што се овозможува изборна изложеност на растителни штетници. Во руралните и урбаните средини, вбризгувањето во деблото значително ја намалува непрепорачливата изложеност на вода, почва, воздух и диви животни на пестициди и ѓубрива. Во последните 20 години, вакцинирањето на дрвјата добива на популарност со развојот и достапноста на нови, ефикасни уреди за вбризгување и вакцинација и ксилемски мобилни формулации на пестициди, биопестициди[18] и хранливи материи.

Вбризгувањето во деблото се одвива со додавање на хемикалија растворлива во вода директно во долниот дел од стеблото на структурата на дрвото.

Примени[уреди | уреди извор]

Голем број на новонастанати и брзо распространети инвазивни штетници и болести како што се Agrilus planipennis (Euwallacea spp.)[19], кој може да ја пренесе патогената габа Fusarium euwallaceae,[20] и болеста т.н. ненадејна дабова смрт предизвикани од оомицетот Phytophthora ramorum, ја воспоставиле употребата на вбризгување на стеблото како најефикасна техника за заштита на дрвјата во руралните и урбаните средини.

Во минатото и неодамна, вбризгувањето во стеблото на пестициди и активатори за отпорност на растенијата било испитувано во земјоделството за контрола на патогени и штетници по овошни култури и винова лоза. Најистражувани се болестите и штетниците на авокадото,[21][22] јаболкото,[23][24] и виновата лоза,[25][26] како што се гниењето на коренот на авокадото Phytophthora Phytophthora cinnamomi и Scirtothrips perseae, Erwinia amylovora и Venturia inaequalis, Choristoneura rosaceana и молец Cydia pomonella, и Plasmopara viticola и Uncinula necator. Јаболкниците се особено интересни како истражувачки модел во земјоделството бидејќи е познато дека производството на јаболка бара интензивни распореди на прскање за контрола на патогената габа V. inaequalis со дури 15-22 прскања на фунгициди по сезона во влажна клима.[27][28]

Вбризгување на пестициди во стеблото е сметано како можност за прецизна примена на соединенија што ќе го намалат негативното влијание од загубите на пестициди предизвикани со нанесување во животната средина, кои се јавуваат по воздушно или копнено прскање со пестициди.[29][30] Покрај негативните последици од честите апликации на пестициди во животната средина,[31] вбризгувањето во стеблото на винова лоза се истражува во лозарството за контрола на патогени со тешки биологии кои ги инфицираат и уништуваат дрвенестите ткива и кои не можат ефикасно да се контролираат со примена на фунгициди со прскање во крошните. За да се зголеми ефикасноста на вбризгувањето на соединенија во дрвјата и лозите, важни се анатомијата на растенијата,[32] временските и почвените услови,[33] физиолошките постапки на дрвото, просторното и временското вбризгување на соединение,[34] и хемиските својства на вбризгувањето соединение и формулација.[35]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ Aćimović, S. G.; VanWoerkom, A. H.; Reeb, P. D.; Vandervoort, C.; Garavaglia, T.; Cregg, B. M.; Wise, J. C. (2014). „Spatial and temporal distribution of trunk-injected imidacloprid in apple tree canopies“. Pest Management Science. 70 (11): 1751–1760. doi:10.1002/ps.3747. PMID 24481641.
  2. ↑ Düker, A.; Kubiak, R. (2011). „Stem injection of prohexadione carboxylic acid to protect blossoms of apple trees from fire blight infection (Erwinia amylovora)“. Journal of Plant Diseases and Protection. 118 (5): 156–160. doi:10.1007/BF03356398. JSTOR 43229291.
  3. ↑ Dula, T.; Kappes, E. M.; Horvath, A.; Rabai, A. (2007). „Preliminary trials on treatment of esca-infected grapevines with trunk injection of fungicides“. Phytopathologia Mediterranea (46): 91–95. Архивирано од изворникот на 2015-01-21. Посетено на 4 октомври 2023.
  4. ↑ Darrieutort, P.; Lecomte, P. (2007). „Evaluation of a trunk injection technique to control grapevine wood diseases“. Phytopathologia Mediterranea. 46 (1): 50–57. doi:10.1400/68068. JSTOR 26463270.
  5. ↑ Aćimović, S. G.; VanWoerkom, A. H.; Garavaglia, T.; Vandervoort, C.; Wise, J. C.; Sundin, G. W. (2013). „Control of (Venturia inaequalis) using trunk injection of biopesticides and fungicides in apple trees“. Phytopathology. 103 (Suppl. 2): S21–S2169. doi:10.1094/PHYTO-103-6-S2.1. PMID 23676108.
  6. ↑ Aćimović, S. G.; Zeng, Q.; McGhee, G. C.; Wise, J. C.; Sundin, G. W. „Trunk-injected potassium phosphites and acibenzolar-S-methyl induce SAR in apple trees allowing control of fire blight (Erwinia amylovora)“.
  7. ↑ Shaaban, M. M. (2009). „Injection Fertilization: A Full Nutritional Technique for Fruit Trees Saves 90-95% of Fertilizers and Maintains a Clean Environment“ (PDF). Fruit, Vegetable and Cereal Science and Biotechnology. 3 (1): 22–27. Архивирано од изворникот (PDF) на 2015-09-24.
  8. ↑ Barney, D.; Walser, R.H.; Nelson, S.D.; Williams, C. F.; Jolley, Von D. (1985). „Control of iron chlorosis in apple trees with injections of ferrous sulfate and ferric citrate and with soil‐applied iron‐sul“. Journal of Plant Nutrition. 7 (1–5): 313–317. doi:10.1080/01904168409363198.
  9. ↑ Doccola, J. J.; Bristol, E. J.; Sifleet, S. D.; Lojko, J.; Wild, P. M. (2007). „Efficacy and duration of trunk-injected imidacloprid in the management of hemlock woolly adelgid (Adelges tsugae)“ (PDF). Arboriculture & Urban Forestry. 33 (1): 12–21. doi:10.48044/jauf.2007.002 Проверете ја вредноста |doi= (help).
  10. ↑ Doccola, J. J.; Strom, B. L.; Brownie, C.; Klepzig, K. D. (2011). „Impact of Systemic Fungicides on Lesions Formed by Inoculation with the Bluestain Fungus (Ophiostoma minus) in Loblolly Pine (Pinus taeda L.)“. Arboriculture & Urban Forestry. 37 (6): 288–292. doi:10.48044/jauf.2011.037 Проверете ја вредноста |doi= (help).
  11. ↑ Dal Maso, E.; Cocking, J.; Montecchio, L. (2014). „Efficacy tests on commercial fungicides against ash dieback in vitro and by trunk injection“. Urban Forestry & Urban Greening. 13 (4): 697–703. doi:10.1016/j.ufug.2014.07.005.
  12. ↑ Viglierchio, D. R.; Maggenti, A. R.; Schmittt, R. V.; Paxman, G. A. (1977). „Nematicidal injection: targeted control of plant-parasitic nematodes of trees and vines“. Journal of Nematology. 9 (4): 307–11. PMC 2620266. PMID 19305613.
  13. ↑ Jansson, R. K.; Rabatin, S. (декември 1997). „Curative and Residual Efficacy of Injection Applications of Avermectins for Control of Plant-parasitic Nematodes on Banana“. Journal of Nematology. 29 (4S): 695–702. PMC 2619829. PMID 19274271.
  14. ↑ Takai, K.; Suzuki, T.; Kawazu, K. (2003). „Development and preventative effect against pine wilt disease of a novel liquid formulation of emamectin benzoate“. Pest Management Science. 59 (3): 365–370. doi:10.1002/ps.651. PMID 12639056.
  15. ↑ Clifford, D. R.; Cooke, L. R.; Gendle, P. (1977). „Distribution and performance of chemicals injected into trees for the control of fungal diseases“. Netherlands Journal of Plant Pathology. 83 (S1): 331–337. doi:10.1007/BF03041448.
  16. ↑ McCullough, D. G.; Poland, T. M.; Anulewicz, A. C.; Lewis, P.; Cappaert, D. (2011). „Evaluation of Agrilus planipennis (Coleoptera: Buprestidae) control provided by emamectin benzoate and two neonicotinoid insecticides, one and two seasons after treatment“. Journal of Economic Entomology (Submitted manuscript). 104 (5): 1599–612. doi:10.1603/ec11101. PMID 22066190.
  17. ↑ Percival, G.C.; Boyle, S. (2005). „Evaluation of microcapsule trunk injections for the control of apple scab and powdery mildew“. Annals of Applied Biology. 147 (1): 119–127. doi:10.1111/j.1744-7348.2005.00019.x.
  18. ↑ Marshall, C. (2014). „Garlic injection could tackle tree diseases“. BBC News - Science & Environment. Посетено на 4 октомври 2023.
  19. ↑ Eskalen, Akif (18 јануари 2020). „Polyphagous Shot Hole Borer“. Center for Invasive Species Research. Посетено на 4 октомври 2023.
  20. ↑ Freeman, S.; Sharon, M.; Maymon, M.; Mendel, Z.; Protasov, A.; Aoki, T.; Eskalen, A.; O'Donnell, K. (2013). „Fusarium euwallaceae sp. nov. - a symbiotic fungus of Euwallacea sp., an invasive ambrosia beetle in Israel and California“. Mycologia. 105 (6): 1595–1606. doi:10.3852/13-066. PMID 23928415.
  21. ↑ Byrne, F. J.; Krieger, R. I.; Doccola, J.; Morse, J. G. (2014). „Seasonal timing of neonicotinoid and organophosphate trunk injections to optimize the management of avocado thrips in California avocado groves“. Crop Protection. 57: 20–26. doi:10.1016/j.cropro.2013.11.023.
  22. ↑ Byrne, F. J.; Urena, A. A.; Robinson, L. J.; Krieger, R. I.; Doccola, J.; Morse, J. G. (2012). „Evaluation of neonicotinoid, organophosphate and avermectin trunk injections for the management of avocado thrips in California avocado groves“. Pest Management Science. 68 (5): 811–817. doi:10.1002/ps.2337. PMID 22396314.
  23. ↑ VanWoerkom, A.H.; Aćimović, S.G.; Sundin, G.W.; Cregg, B.M.; Mota-Sanchez, D.; Vandervoort, C.; Wise, J.C. (2014). „Trunk injection: An alternative technique for pesticide delivery in apples“. Crop Protection. 65: 173–185. doi:10.1016/j.cropro.2014.05.017.
  24. ↑ Aćimović, S. G.; Zeng, Q.; McGhee, G. C.; Wise, J. C.; Sundin, G. W. (2013). „Control of fire blight (Erwinia amylovora) with trunk injection of the maximum seasonally allowed doses of SAR inducers and antibiotics in apple trees“. Phytopathology. 103 (Suppl. 2): S21–S2169. doi:10.1094/PHYTO-103-6-S2.1. PMID 23676108.
  25. ↑ Düker, A.; Kubiak, R. (2011). „Stem injection of triazoles for the protection of Vitis vinifera L. ('Riesling') against powdery mildew (Uncinula necator)“ (PDF). Vitis. 50 (2): 73–79. Архивирано од изворникот (PDF) на 2016-03-04. Посетено на 4 октомври 2023.
  26. ↑ Düker, A.; Kubiak, R. (2009). „Stem application of metalaxyl for the protection of Vitis vinifera L. ('Riesling') leaves and grapes against downy mildew (Plasmopara viticola)“ (PDF). Vitis. 48 (1): 43–48. Архивирано од изворникот (PDF) на 2015-01-21. Посетено на 4 октомври 2023.
  27. ↑ Jamar, L.; Cavelier, M.; Lateur, M. (2010). „Primary scab control using a "during-infection" spray timing and the effect on fruit quality and yield in organic apple production“ (PDF). Biotechnologie, Agronomie, Société et Environnement. 14 (3): 423–439.
  28. ↑ Holb, I. J.; Heijne, B.; Withagen, J. C.; Gáll, J. M.; Jeger, M. J. (2005). „Analysis of summer epidemic progress of apple scab at different apple production systems in the Netherlands and Hungary“. Phytopathology. 95 (9): 1001–20. doi:10.1094/phyto-95-1001. PMID 18943298.
  29. ↑ Pimentel, D.; Levitan, L. (1986). „Pesticides: Amounts Applied and Amounts Reaching Pests“. BioScience. 36 (2): 86–91. doi:10.2307/1310108. JSTOR 1310108.
  30. ↑ Pimentel, D.; Acquay, H.; Biltonen, M.; Rice, P.; Silva, M.; Nelson, J.; Lipner, V.; Giordano, S.; Horowitz, A. (1992). „Environmental and Economic Costs of Pesticide Use“. BioScience. 42 (10): 750–760. doi:10.2307/1311994. JSTOR 1311994.
  31. ↑ Düker, A.; Kubiak, R.; Höfer, V. (2006). Stem application of plant protective agents in viticulture. Aachen, Germany: Shaker Verlag GmbH. ISBN 9783832248161.
  32. ↑ Aćimović, S. G. (2014). Disease Management in Apples Using Trunk Injection Delivery of Plant Protective Compounds. East Lansing, MI, USA: Michigan State University. стр. 362.
  33. ↑ Aćimović, S. G.; Wise, J. C.; Cregg, B. M. „Trunk Injection: How To Improve The Efficiency of Injected Compounds In Trees“. Michigan Nursery and Landscape Association. Посетено на 4 октомври 2023.
  34. ↑ Mota-Sanchez, D.; Cregg, B. M.; McCullough, D. G.; Poland, T. M.; Hollingworth, R. M. (2009). „Distribution of trunk-injected 14C-imidacloprid in ash trees and effects on emerald ash borer (Coleoptera: Buprestidae) adults“. Crop Protection. 28 (8): 655–661. doi:10.1016/j.cropro.2009.03.012.
  35. ↑ Doccola, J. J.; Hascher, W.; Aiken, J. J.; Wild, P. M. (2012). „Treatment Strategies Using Imidacloprid in Hemlock Woolly Adelgid (Adelges tsugae Annand) Infested Eastern Hemlock (Tsuga canadensis Carrière) Trees“. Arboriculture & Urban Forestry. 38 (2): 41–49. doi:10.48044/jauf.2012.008 Проверете ја вредноста |doi= (help).
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Вакцинација_на_дрво&oldid=5080820“