Јодат

Јодатниот анјон, IO−
3

Просторен модел на јодатниот анјон

Јодат — повеќеатомски анјон со формула IO−
3. Ова е најчестиот облик на јод во природата и го сочинува најголемот дел од јодно содржните руди. Јодатите се соли на јодната киселина и често се безбојни.

Структура

Соединението има пирамидна структура. Аглите на O–I–O се движат од 97° до 105°, нешто помали од аглите на O–Cl–O кај хлоратот.

Реакции

Редукција на јодат со дисулфит со присуство и отсуство на скроб како показател.

Редокс

Јодатот е еден од неколку оксианјони на јодот, и има оксидациски број +5. Учествува во неколку редокс-реакции како „јодниот часовник“ (Ландолтова реакција). Не тежнее да се диспропорционира во перјодат и јодид, што не е случај со хлоратот.

Јодатот се редудира со сулфит:

${\ce {6HSO3- + 2IO3- -> 2I- + 6HSO4-}}$

Јодатот оксидира јодид:

${\ce {5I- + IO3- + 3H2SO4 -> 3I2 + 3H2O + 3SO4^2-}}$

Слично на ова, хлоратот го оксидира јодидот во јодат:

${\ce {I- + ClO3- -> Cl- + IO3-}}$

Јодат се добива и со намалување на перјодат со сулфид. The byproduct of the reaction is a сулфоксид.

Киселина-база

Јодатот е необичен по тоа што гради водородна врска со матичната киселина:

${\ce {IO3- + HIO3 -> H(IO3)2-}}$

Анјонот H(IO
3)−
2 се нарекува бијодат.

Главни соединенија

• Калциум јодат, Ca(IO₃)₂ е главната руда на јодот. Се користи и како додаток во исхраната на говедата.
• Калиум јодат, KIO₃, како калиум јодидот, се дава како профилактика против впивање на радиојод во некои земји.
• Калиум водород јодат (или калиум бијодат), KH(IO₃)₂, е двојна сол на калиум јодат и јодната киселина и уште една киселина.

Природна застапеност

Минералите што содржат јодат се среќаваат во лежишта на каличе во Чиле. Најважните јодатни минерали се лаутаритот и бригенитот, но познати се и бакроносните јодати како салезитот.

Надворешни врски

• Јодат на Ризницата ^?
• Јодати — Голема руска енциклопедија (руски)