Слатка папрат
| Слатка папрат | |
|---|---|
| |
| Научна класификација [ у ] | |
| Непознат таксон (попр): | Polypodium (plant) |
| Вид: | Слатка папрат |
| Научен назив | |
| Polypodium vulgare L. | |
| Polypodium vulgare | |
|---|---|
Scientific classification 
| |
| Kingdom: | Plantae |
| Clade: | Tracheophytes |
| Division: | Polypodiophyta |
| Class: | Polypodiopsida |
| Order: | Polypodiales |
| Suborder: | Polypodiineae |
| Family: | Polypodiaceae |
| Genus: | Polypodium |
| Species: | P. vulgare
|
| Binomial name | |
| Polypodium vulgare | |
Слатка папрат (Polypodium vulgare), е зимзелен папрат од фамилијата Polypodiaceae. Слатка папрат е алотетраплоиден вид, за кој се верува дека настанал со удвојување на хромозомите на стерилен диплоиден хибрид помеѓу два папрати кои не се познати во Европа. Родители на папратот се северноазискиот и северноамериканскиот Polypodium sibiricum и западниот северноамерикански Polypodium glycyrrhiza.[1] Биохемиските податоци укажуваат на еден вид од источна Азија како втор можен родител. Името е изведено од поли (многу) и поус, подос (стапало). Слаткиот папрат има традиционална употреба во готвењето поради неговата арома и сладок вкус, а во хербалната медицина како прочистувач.
Опис[уреди | уреди извор]
Слаткиот папрат, е папрат што се развива изолирано од хоризонталниот ризом. Ресите со триаголни ливчиња се од 10 до 50 см. Тие се поделени до централното стебло на 10 до 18 пара сегменти или летоци.
Летоците стануваат многу пократки на крајот на ресичката. Тие имаат наизменично распоредување, оние од едната страна се малку поместени од оние од другата страна. Петиолите немаат лушпи.
Сорите се наоѓаат на долната страна на ресите и се во боја од светло жолта до портокалова.
- Период на спорулација: јули до септември.
- Начин на дисеминација: анемохорија (растурање на ветер).
Географска дистрибуција[уреди | уреди извор]
Вообичаениот папрат се јавува низ Западна Европа и Северна Африка.[2] Папратот е почесто застапен во Франција, каде што се среќава на надморска височина од 2.000 метара. Исто така е застапен во Скандинавија и Карпатите. Тоа е воведен вид во Нов Зеланд, кој почнал да се шири во дивината како инвазивен вид.[3]
Живеалиште[уреди | уреди извор]
Папрат се наоѓа на засенчени и полузасенчени локации. Тој е литофит (расте на карпи) и се среќава како расте во мов на стари ѕидови, карпи, и во пукнатини во карпите; исто така е епифит на мовливи дрвја.
Употреби[уреди | уреди извор]
- Во готвење: Ризомот има горко-сладок вкус. Поради неговите ароматични својства Традиционално се користи во некои кондиторски производи како што е нугатот.
- Лековитост: Исушениот ризом се користи во хербалната медицина како прочистувач; овие својства се должат на фитоекдистероидите во ризомот.[4]
Галерија[уреди | уреди извор]
-
Сикамор покриен со епифитични обични папрати. -
Слатка папрат -
Слатка папрат, илустрација -
Слатка папрат, сорус детал
Забелешка[уреди | уреди извор]
- Името Polypodium vulgare (слатка папрат) понекогаш се применува на Polypodium virginianum (камената полиподија). Папратот од Тасев биле исто така познат како Polypodium glycyrrhiza .
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Haufler, Christopher H.; Windham, Michael D.; Rabe, Eric W. (1995). „Reticulate Evolution in the Polypodium vulgare Complex“. Systematic Botany. 20 (2): 89–109. doi:10.2307/2419442. JSTOR 2419442.
- ↑ Map
- ↑ „Appendix one: Invasive weeds“. www.doc.govt.nz. Посетено на 2019-04-01.
- ↑ Camps, F.; Claveria, E.; Coll, J.; Marco, M. P.; Messeguer, J.; Mela, E. (1990). „Ecdysteroid production in tissue cultures of Polypodium vulgare“. Phytochemistry. 29 (12): 3819. doi:10.1016/0031-9422(90)85339-H.
Дополнителна литература[уреди | уреди извор]
- Растенија на северозападниот брег на Тихиот Океан. Авторски права 1994 година. Џим Појар и Енди Мекинон. Lone Pine Publishing, Ванкувер, п.н.е.
- Ecan.govt.nz - Заедничка полиподија
- CT-botanical-society.org: Polypodium vulgare - Polypodium virginianum Архивирано на 16 мај 2015 г.
- Polypodium vulgare L. - Студии и употреби во традиционалната медицина
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- Den virtuella floran: Polypodium vulgare (in Swedish)