Информацизација

Од Википедија — слободната енциклопедија
Прстени на информациската доба

Информацизација — степен до кој географска област, економија или општество стануваат информациско базирани, односно зголемувањето на нејзината информациска работна сила. Употребата на поимот била инспирирана од категориите на Марк Порат за периоди од човековата цивилизација: земјоделско доба, индустриска доба и информациска доба (1978). Информацизацијата за информациската доба е она што индустријализацијата е за индустриската доба. Се наведува дека:

Земјоделската доба довело до земјоделизација на планетата. Индустриската доба предизвикала меѓу другото и индустријализација на земјоделството. Информациската доба резултирала со информацизација на земјоделската индустрија (Флор, 1993).

Поимот најчесто се користи во контекст на националниот развој. Еверет Роџерс ја дефинирал информацизацијата како процес преку кој новите комуникациски технологии се користат како средство за понатамошен развој бидејќи нацијата станува сѐ повеќе и повеќе информациско општество.[1] Сепак, некои набљудувачи, како што е Александар Флор (1986) предупредуваат за негативното влијание на информацизацијата врз традиционалните општества.

Неодамна, димензијата на технолошкиот детерминизам е истакната во информацизацијата. Ренди Клувер од Универзитетот А&М во Тексас ја дефинира информацизацијата како процес првенствено со кој информациските технологии, како што се World Wide Web и другите комуникациски технологии, ги трансформираат економските и социјалните односи до таа мера што културните и економските бариери се минимизираат. Клувер го проширува концептот за да ги опфати граѓанските и културните арени. Тој смета дека тоа е процес во кој информациските и комуникациските технологии го обликуваат културниот и граѓанскиот дискурс.

Г. Ванг го опишува истиот феномен (1994) кој таа го нарекува „информацизација“ како „процес“ на промена кој ја карактеризира (а) употреба на информацизација и ИТ (информатички технологии) до таа мера што тие стануваат доминантни сили во економскиот, политичкиот, социјалниот и културниот развој; и (б) невиден раст на брзината, количината и популарноста на производството и дистрибуцијата на информации“.

Потекло на поимот[уреди | уреди извор]

Поимот информацизација бил скован од Симон Нора и Ален Менк во нивната публикација L'Informatisation de la société: Rapport à M. le Président de la République [2] која била преведена на англиски во 1980 година како The Computerization of Society: A report to the President of France.[3] (SAOUG) Меѓутоа, во една статија објавена во 1987 година, Менк претпочитал да користи информацизација, а не компјутеризација.

По објавувањето во 1978 година, концептот бил усвоен во француската, германската и англиската предметна литература и бил проширен за да вклучи повеќе аспекти, а не само компјутерите и телекомуникациите (SAOUG).

Општествено влијание[уреди | уреди извор]

Информацизацијата има многу далекусежни последици во општеството. Ким (2004) забележува дека последиците се јавуваат како реперкусии во економијата, политиката и другите аспекти на модерното живеење. Во економската сфера, на пример, информациите се гледаат како фокален ресурс за развој, кои ги заменуваат трудот и капиталот од времето на индустриската доба. Во политичката арена, има зголемени можности за партиципативна демократија со доаѓањето на информациската и комуникациската технологија (ИКТ) која обезбедува лесен пристап до информации за различни општествени и политички прашања.

Во економските системи[уреди | уреди извор]

Индустријализацијата поттикнала трансформација на економскиот систем од земјоделска доба во модернизирани економии, додека пак информацизацијата ја вовела индустриската ера во економија богата со информации. За разлика од земјоделската и индустриската доба каде економијата се однесува на оптимизација на дефицитарните ресурси, информациската доба се занимава со максимизирање на изобилните ресурси. Александар Флор (2008) напишал дека информацизацијата доведува до економии и општества засновани на информации каде што информациите природно стануваат доминантна стока или ресурс. Акумулацијата и ефикасната употреба на знаење одиграла централна улога во трансформацијата на економијата (Линден 2004).

Глобализација[уреди | уреди извор]

Со текот на годините, глобализацијата и информацизацијата ги „редефинираа индустриите, политиката, културите и можеби основните правила на општествениот поредок“ (Фридман 1999). Иако објаснуваат различни појави, нивните социјални, политички, економски и културни функции неверојатно се преклопуваат. „Иако глобализацијата на крајот се однесува на интеграција на економските институции, голем дел од оваа интеграција се случува преку каналите на технологијата. Иако меѓународната трговија не е нова појава, појавата на комуникациските технологии го забрза темпото и обемот на трговијата“ (Клувер).

а) Глобализацијата и информацизацијата ќе имаат големо влијание врз културните и социјалните последици на општеството.
б) „Глобализацијата и информацизацијата веројатно ќе го намалат концептот на националното како политичка институција“ (Постер 1999). Фридман (1999) тврди дека како што националните држави опаѓаат по важност, мултинационалните корпорации, невладините организации и „супермоќните поединци“ како Џорџ Сорос добиваат влијание и важност. Како што овие неполитички организации и институции добиваат значење, постојат неизбежни предизвици за политичките, економските и културните процеси.
в) Од друга страна, глобализацијата и информацизацијата овозможуваат ефикасен проток на информации. Според тоа, на поединците и општествата во голема мера им е овозможено да се вклучат во меѓународната сцена за економски, политички и културни ресурси.
г) „Постои пролиферација на информации за начинот на живот, религиите и културните прашања. Телекомуникациските и компјутерските мрежи овозможуваат и невиден глобален активизам. Оваа демократизација на информациите го зголемува потенцијалот за меѓународна хармонија, иако тоа во никој случај не го гарантира“ (Клувер).
д) Овие сили близначки во голема мера влијаат на „вековната традиција, локалната автономија и културниот интегритет“.
ѓ) „Конечно, едно од потенцијално најпогубните влијанија на силите на глобализацијата и информацизацијата е тоа што се создава подмолен конфликт помеѓу новиот глобален економски поредок и локалните, па дури и племенските интереси“ (Клувер).

Мерење[уреди | уреди извор]

Ким (2004) предложил да се мери информацизацијата во една земја користејќи композитна мерка составена од следните необични променливи: образование, трошоци за истражување и развој, земјоделски сектор и интелектуална сопственост. Ким, исто така, го поврзува зголемувањето на демократијата како доказ за социјалната информацизација. Наводно ги зема предвид трите пристапи за концептуализација на информацизацијата, имено економскиот, технолошкиот и залихите. Секој може да се мери со економски податоци (на пр. БДП), податоци за ИКТ (на пр. број на компјутери на жители) и количина на информации (на пр. број на објавени технолошки списанија) соодветно.

Ваквата композитна мерка е слична на варијаблите на Методологијата за проценка на знаењето (MПЗ) на Светската банка (2008), кои се групирани во: севкупни перформанси на економијата, економски поттик и институционален режим, систем за иновации, образование и човечки ресурси и информации и комуникациска технологија.

Тешкотии при мерење[уреди | уреди извор]

Мерењето за степенот на информацизација е област на постојан развој. Меѓу прашањата се и нејасноста на дефиницијата за „информација“ и дали овој ентитет може да се квантификува како материјалните производи во индустријализацијата.

Тејлор и Занг (2007) ги истражувале прашањата зад ограничувањата на сегашните теоретски модели во однос на квантифицирање на позитивните влијанија на ИКТ проектите и дале забелешки на информациските показатели кои се користат за мерење и образложување на проектите за информацизација.

Меѓународните организации како што се Обединетите нации, преку нивниот Светски самит за информациско општество (WSIS) и Меѓународната унија за телекомуникации (ITU), и Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД), исто така, го препознаваат овој предизвик и иницирале напори за подобрување на методологиите за мерење на „информациското општество“.

Национални закони[уреди | уреди извор]

Информацизацијата е препознаена од државите како важна за националниот развој. Некои држави донеле закони за спроведување или регулирање на информацизацијата.

Во Русија, Државната Дума го донела Федералниот закон за информации, информацизација и заштита на информации на 25 јануари 1995 година. Бил потпишан од претседателот Борис Елцин на 20 февруари 1995 година.

Азербејџан донел Закон за информации, информацизација и заштита на информации во 1998 година.

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ Rogers, Everett M. (2000). „Informatization, globalization, and privatization in the new millennium“. The Asian Journal of Communication. 10 (2): 71–92.
  2. ↑ Nora, Simon; Minc, Alain (1978). „L'informatisation de la société“. La Documentation française: 901. ISBN 2020049740. Посетено на 23 February 2016.
  3. ↑ Nora, Simon; Minc, Alain (1981). The computerization of society : a report to the President of France0-262-64020-1 (2. pr. изд.). Cambridge, Mass.: The MIT Press. стр. 208. ISBN 0262640201.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Нормативна контрола
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Информацизација&oldid=4835274“