Сеид Јахја Бакуби
Сеид Јахја Бакуби (исто така напишан Бакуви ) бил суфиски мистик од 15 век од Шамаки, кој го основал редот Калвати.
Биографија[уреди | уреди извор]
Јахја е роден во Шамахи во регионот на Ширван[1], тогаш управуван од Ширваншаховите.[2] „Калвати“ е изведен од арапскиот збор Калва ( Калват на персиски), што значи „повлекување“, „изолација“ и „осаменост“. Ова било поврзано со фундаменталниот принцип на наредбата, кој им наложувала на членовите да поминат 40 дена во мала ќелија за време на самицата еднаш годишно, при што требало да постат и постојано да се молат. Редот Калвати смета дека нивниот основач е суфискиот мајстор и учител Умар ал-Халвати, кој починал во 1397 година во градот Табриз во северозападниот дел на Иран.[3] Меѓутоа, според германскиот ориенталист Ханс Јоаким Кислинг, наследникот на Умар ал-Калвати, Јахја, бил вистинскиот креатор на редот Калвати и не добил признание за тоа, бидејќи членовите на Калвати сакале името на нивниот ред да се поврзе со Омар ал-Калвати.[4] Според Мехрдад Киа, Јахја „се смета за вистински основач на братството“.[3]
Јахја живеел во ера кога имало големи политички немири и религиозни активности на Кавказ, Ирански Азербејџан и Анадолија. Ова била средината во која се одвивале операциите на Јахја. [5] По несогласување со ривалот суфи, Јахја се преселил од Шамаки во Баку во околу 1640 година. Таму основал истакнато религиозно и политичко движење. Отоманскиот историчар и хагиограф Ташкопрузаде известил дека Јахја „привлекол околу себе десет илјади луѓе.[5] Јахја е автор на Вирд ал-Саттар, кој членовите на повеќето ограноци Калвати се обврзани да го читаат. Починал во Баку во 1464 година [1].
По неговата смрт, штабот на редот Калвати бил преместен во Амасија во северна централна Анадолија од следбениците на Јахја, Пир Илјас и Закарија ал-Калвати. Ова преместување можеби е поврзано со личното потекло на Пир Илјас, или поради конфликт со Ширваншах во Шамахи, или можеби тоа е резултат на нивната поддршка на Сафавидите за време на кампањата на Шејх Џунејд во 1460 година, која заврши со негов пораз и убиство од рацете на Ширваншах Калилула I. Со оглед на заедничкото потекло, ритуали, филозофии и духовни предци на Сафавид и Калвати, тешко е прецизно да се одреди нивната прецизна врска.[5]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 de Jong 1978.
- ↑ Bosworth 2011.
- ↑ 3,0 3,1 Kia 2017.
- ↑ Waugh 2008.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Martin 1978.
Литература[уреди | уреди извор]
- de Jong, F. (1960–2005). „K̲h̲alwatiyya“. The Encyclopaedia of Islam, New Edition (12 vols.). Leiden: E. J. Brill. Занемарен непознатиот параметар
|name-list-style=(help) - Kia, Mehrdad (2017). The Ottoman Empire: A Historical Encyclopedia [2 volumes]. Bloomsbury Publishing. ISBN 978-1610693882.
- Martin, B. G. (1978). „A Short History of the Khalwati Order of Dervishes“. Во Nikki R., Keddie (уред.). Scholars Saints and Sufis: Muslim Religious Institutions Since 1500. Univ of California Press. ISBN 978-0520036444.
- Waugh, Earle H. (2008). Visionaries of Silence: The Reformist Sufi Order of the Demirdashiya Al-Khalwatiya in Cairo. Oxford University Press. ISBN 978-9774160899.