Магдалена Андерсон

Од Википедија — слободната енциклопедија
Магдалена Андерсон во 2022 година

Ева Магдалена Андерсон (родена на 23 јануари 1967 година) [1] е шведски политичар и економист кој ја врши функцијата премиер на Шведска и лидер на Шведската социјалдемократска партија од 2021 година [2]

Андерсон се приклучила на Шведската социјалдемократска младинска лига во 1983 година. Во 1992 година, таа магистрирала економија на Стокхолмската школа за економија . Таа била советник и директор за планирање во администрацијата на Горан Персон и била советник на Мона Салин . По изборите во 2014 година, Андерсон била избрана во Риксдагот и станала министер за финансии во администрацијата на Стефан Лофвен . Кога Лофвен ги објавила своите планови да се повлече во август 2021 година, таа се сметала за главен кандидат да го наследи. Набргу потоа била избрана за лидер на Социјалдемократската партија.

Андерсон била избрана за премиер на Шведска од шведскиот парламент на 30 ноември 2021 година [3] како прва жена, на таа позиција во Шведска.

Ран живот и образование[уреди | уреди извор]

Андерсон е единственото дете на Горан Андерсон (1936–2002), предавач по статистика на Универзитетот во Упсала, и наставничката Биргита Андерсон (родено Грунел ; родена 1939 година).[4] Андерсон во младоста била елитна пливачка .[5][6]

Во основното училиште, таа присуствувала на Малмасколан во Норби, кој е дел од Упсала .[7] За време на средношколските години, Андерсон учела општествени науки во Катедралната школа во Упсала .

По завршувањето на средното училиште, Андерсон се преселила во Стокхолм за да студира на Стокхолмската школа за економија,[8] каде што магистрирала во 1992 година. Запишала и студирала докторат по економија од 1992 до 1995 година, но ги прекратила и не ги завршила студиите . Како дел од нејзините докторски студии, студирала во странство на Институтот за напредни студии во Виена во текот на есента 1994 година и на Универзитетот Харвард во текот на пролетта 1995 година.[9]

Андерсон се приклучила на Социјалдемократската младинска лига (СМЛ) во 1983 година, за време на нејзината прва година од средното училиште.[10] Во 1987 година, таа била избрана за претседател на одделот Упсала на СМЛ.[11]

Кариера[уреди | уреди извор]

Советник и државен службеник[уреди | уреди извор]

По завршувањето на студиите по економија, Андерсон била вработена во кабинетот на премиерот како политички советник на Горан Персон од 1996 до 1998 година, а подоцна била директор за планирање од 1998 до 2004 година. Таа потоа поминала време во државната служба, работејќи како државен секретар во Министерството за финансии од 2004 до 2006 година, пред да замине за повторно да стане политички советник, овој пат на лидерката на опозицијата Мона Сахлин, од 2007 до 2009 година. Ја напуштила оваа функција кога Владата ја избрала за главен директор на Шведската даночна агенција, функција на која била до 2012 година. Поднела оставка кога решила да се кандидира како пратеник од социјалдемократската партија пред парламентарните избори во 2014 година .[12]

Министер за финансии[уреди | уреди извор]

Андерсон, со нејзиниот прв владин буџет (познат како nådiga luntan ) надвор од Парламентот на 23 октомври 2014 година

По победата на социјалдемократите на општите избори во Шведска во 2014 година, на кои Андерсон била избрана за член на Риксдагот, била назначена за министерка за финансии од новиот премиер Стефан Лофвен во неговиот кабинет .[13] Како резултат на коалициските преговори, додека Андерсон имала целосна одговорност за Министерството за финансии, Пер Болунд добил одговорност за надзор на финансиските пазари и заштита на потрошувачите како министер за финансиски пазари . Андерсон била повторно назначен за министер за финансии од Лофвен по изборите во 2018 година .[14]

Во 2020 година, членовите на Меѓународниот монетарен и финансиски комитет (ММФК), примарниот советодавен комитет за политика на Бордот на гувернери на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ), ја избрале Андерсон да биде претседател на комитетот со мандат од три години.[15] Таа стана првата Европејка во таа улога по повеќе од една деценија, како и првата жена на таа позиција.[16]

Во август 2021 година, премиерот Стефан Лофвен објавил дека ќе поднесе оставка како лидер на партијата на Конгресот на Социјалдемократската партија во ноември 2021 година [17] Андерсон се сметала за најсериозен кандидат да го наследи , а на 29 септември 2021 година, на партиски конгрес на Социјалдемократската партија Андерсон била избран за лидер на партијата и било најавено дека ќе биде кандидат за претседател на владата во Риксдагот, и доколку биде изгласана Андерсон ќе стане прва жена премиер на Шведска.[18]

Лидер на Социјалдемократската партија[уреди | уреди извор]

Андерсон била избрана за претседател на Шведската Социјалдемократска партија на 4 ноември 2021 година,[19][20] станувајќи втора жена лидер на партијата по Мона Салин .[6]

На 10 ноември 2021 година, актуелниот премиер Стефан Лофвен и формално си поднел оставка од функцијата.[21] Како дел од формирањето на шведската влада во 2021 година, претседателот на Риксдагот одржал разговори со сите партиски лидери на 11 ноември 2021 година и набргу потоа и го доделил мандатот на Андерсон да формира влада, давајќи и рок од една недела.[22] На 23 ноември 2021 година, било објавено дека Андерсон постигнала коалициски договор со Левата партија за формирање на влада. Со оглед на тоа што пред тоа веќе бил потпишан коалициски договор со Партијата на Центар, Андерсон имала поддршка од потребниот број пратеници за да стане идниот премиер на Шведска.[23]

Премиер на Шведска[уреди | уреди извор]

Избор од собранието[уреди | уреди извор]

На 24 ноември 2021 година, Андерсон била избран за премиер на Шведска од Риксдагот.[24][25] Во моментот на нејзиниот избор, таа официјално требало ја презеде функцијата на 26 ноември 2021 година [26][27] Иако не добила мнозинство гласови „за“, имало воздражани пратеници, а според шведските принципи на „негативен парламентаризам“, бидејќи мнозинството не било против номинацијата на Андерсон, тоа било доволно да се избере за премиер.[24]

Неколку часа по изборот на Андерсон, нејзиниот предлог за буџет не бил изгласан во Риксдагот.[28] Наместо тоа бил изгласан буџетот предложен од опозицијата. Бидејќи опозицискиот буџет бил изласан со поддршка на десничарската популистичка партија Шведски демократи, Партијата на зелените се повлекла од коалицијата,[29] што довело до тоа Андерсон да поднесе оставка пред да ја преземе функцијата.[30][31]

Сепак на 29 ноември 2021 година, Андерсон повторно била избрана за премиер со тесна разлика од два гласа.[32][33] Ова било очекувано откако сите партии кои ја поддржале на првото гласање (Партијата на Центарот, Партијата на зелените и Партијата на левицата) покажале подготвеност да ја поддржат на наредното гласање во Риксдагот.[34][34][35] Андерсон е прва жена премиер на Шведска,[24][36][37] и прва жена шеф на владата во земјата откако кралицата Улрика Елеонора абдицирала во 1720 година.

Во нејзиниот прв говор како лидер на партијата, Андерсон изјавила дека мигрантите во Шведска мора да учат шведски, да работат и да завршат средно образование доколку сакаат да добијат социјална помош . Таа додала дека мажите мигранти мора да ги остават своите женски роднини да работат.[38][39] Во 2017 година, како министерка за финансии, таа рекла дека жали за одлуката на владата да даде азил на 160.000 луѓе за време на европската мигрантска криза во 2015 година, бидејќи сметала дека нема доволно станови и вработување за нивно интегрирање.[40]

Внатрешна политика[уреди | уреди извор]

Андерсон и нејзиниот кабинет на 30 ноември 2021 година

На 7 декември, Андерсон и шведските здравствени власти објавиле нови мерки за заштита од пандемијата на КОВИД-19 . Ова вклучувало работата од далечина да биде достапна и овозможена за вработените од страна на работодавците, возрасните морало да држат растојание на јавни места, рестораните морало да избегнуваат метеж, а маски морало да се користат во јавниот превоз. Андерсон нагласила дека е важно луѓето да се вакцинираат и ги советувала граѓаните „да избегнат прегрнување и блиска комуникација со други луѓе“.[41]

На 21 декември, Андерсон повторно претставила нови мерки за пандемијата од КОВИД-19. На прашањето од печатот дали новите мерки ќе влијаат на нејзините сопствени божиќни прослави или други планови, Андерсон одговорила дека мерките ќе влијаат на неа лично и дека таа мора да ја откаже закажаната посета на Норвешка .[42]

На 8 јануари 2022 година, било објавено дека полицијата уапсила жена која работела како асистент за чистење во приватната резиденција на Андерсон. Апсењето се случило на 21 декември, а жената била од Никарагва и не го напуштила округот кога и истекла дозволата за престој. Неколку опозициски политичари изразиле загриженост поради недостатокот на безбедност околу премиерот.[43]

На 12 јануари, било објавено дека Андерсон е позитивна на КОВИД-19. Според нејзиниот прес секретар, таа почнала да работи на далечина откако била тестирана за позитивна. Андерсон исто така изјавила дека е во добра состојба.[44]

На 2 јуни, шведските демократи барале да се гласа доверба на министерот за правда Морган Јохансон, тврдејќи дека тој не правилно се справил со насилството од бандите и огромното регрутирање луѓе во нив. Андерсон изјавиле дека доколку предлогот против Јохансон помине, таа и целата влада ќе поднесат оставка, велејќи: „Во Шведска имаме колективно одлучување во владата. Ако разрешите министер поради политички одлуки, тогаш ја разрешувате целата влада. Тоа се подразбира.“ [45]

Надворешна политика[уреди | уреди извор]

Андерсон со премиерката на Финска, Сана Марин во пролетта 2022 година

По руската инвазија на Украина во февруари 2022 година, Шведска и социјалдемократите почнале да ја преиспитуваат својата традиционална позиција на неутралност.[46][47] На 15 мај 2022 година, партијата објавила дека го поддржува приемот на Шведска во НАТО, менувајќи ја својата претходна надворешна политика.[48]

Личен живот[уреди | уреди извор]

Од 1997 година, Андерсон е во брак со Ричард Фриберг, професор по економија на Стокхолмската школа за економија; парот има две деца.[49] Тие се сметаат за екстроверти, често одат на планинарење, кајак и планинарење .[50] Андерсон живее во Нака, Стокхолм .[51]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Sveriges befolkning 1990, CD-ROM, Version 1.00, Riksarkivet (2011).
  2. „Sweden's lawmakers elect the country's first female prime minister—again“. CNN. 29 November 2021. Архивирано од изворникот на 30 November 2021. Посетено на 1 December 2021.
  3. „Sweden elects Andersson as first female PM for second time in a week“. France 24. 29 November 2021. Архивирано од изворникот на 1 December 2021. Посетено на 1 December 2021.
  4. Lagercrantz, Hemmets Journal | Victoria. „Magdalena Andersson om sorgen efter pappa Göran“. Hemmets Journal. Архивирано од изворникот на 19 October 2021. Посетено на 1 November 2021.
  5. „Jag tycker om att prestera!“ [I like to perform] (шведски). Civilekonomen. 1 March 2013. Архивирано од изворникот на 10 July 2018. Посетено на 1 March 2013.
  6. 6,0 6,1 „The "most stingy finance minister in the EU" may become Sweden's first female prime minister“ (шведски). Yle. 24 August 2021. Архивирано од изворникот на 24 August 2021. Посетено на 24 August 2021.
  7. af Klein, Björn (29 August 2014). „Hon vill vara bäst i klassen – och älskar doften av strid“. Dagens Nyheter. Посетено на 14 December 2021.
  8. „Låt inte kön avgöra valet“ [Do not let gender determine the choice of Prime Minister] (шведски). Smålandsposten. 23 August 2021. Архивирано од изворникот на 24 August 2021. Посетено на 24 August 2021.
  9. „Ett komplement till en god välfärdsstad“ [A complement to a good welfare state] (шведски). Expressen. 15 December 2013. Архивирано од изворникот на 18 December 2013. Посетено на 30 August 2014.
  10. „Magdalena Andersson tackar ja: Väldigt hedrad“ [Magdalena Andersson says yes: Deeply honored]. Västerbottens-Kuriren. 29 September 2021. Архивирано од изворникот на 29 September 2021. Посетено на 1 November 2021.
  11. Nyheter, S.V.T.; Carlbaum, Julia (10 September 2021). „Länets socialdemokrater vill ha Magdalena Andersson som ny ledare“. SVT Nyheter. Архивирано од изворникот на 12 September 2021. Посетено на 1 November 2021.
  12. Falkirk, John (30 September 2021). „Magdalena Andersson: Jag har rökt marijuana“ (шведски). Expressen. Архивирано од изворникот на 28 October 2021. Посетено на 1 November 2021.
  13. Orange, Richard (28 August 2021). „Sweden lines up Magdalena Andersson to be its first woman prime minister“. Архивирано од изворникот на 14 October 2021. Посетено на 1 November 2021.
  14. „SSE alum and Minister for Finance Magdalena Andersson visited SSE“. hhs.se. Архивирано од изворникот на 21 October 2021. Посетено на 1 November 2021.
  15. „IMFC Selects Sweden's Minister for Finance Magdalena Andersson as New Chair“. IMF. Архивирано од изворникот на 18 December 2020. Посетено на 2021-11-29.
  16. „IMF steering committee names Swedish finance minister as next chair“. Reuters. 2020-12-17. Архивирано од изворникот на 26 November 2021. Посетено на 2021-11-29.
  17. Lindeberg, Rafaela (29 September 2021). „Sweden's Finance Chief Nominated to Become First Female PM“. bloomberg.com. Архивирано од изворникот на 14 October 2021. Посетено на 2021-11-29.
  18. Schau, Oscar; Knutson, Mats (29 September 2021). „Valberedningen föreslår Magdalena Andersson“. SVT Nyheter (шведски). Sveriges Television. Архивирано од изворникот на 29 September 2021. Посетено на 29 September 2021.
  19. Dutt, Sujay (4 November 2021). „Magdalena Andersson elected as new Social Democrat leader“. Sveriges Radio. Архивирано од изворникот на 25 November 2021. Посетено на 23 November 2021.
  20. „Magdalena Andersson set to become Sweden's first female Prime Minister“. Euronews. 4 November 2021. Архивирано од изворникот на 11 November 2021. Посетено на 11 November 2021.
  21. „Swedish PM resigns, finance minister likely successor“. Reuters. 10 November 2021. Архивирано од изворникот на 10 November 2021. Посетено на 10 November 2021.
  22. „Swedish Fin Min Andersson handed task of forming new government“. Reuters. 9 November 2021. Архивирано од изворникот на 11 November 2021. Посетено на 11 November 2021.
  23. Fors, Ebba (23 November 2021). „Regeringen och Vänsterpartiet överens – V släpper fram Andersson som statsminister“ [Government and Left Party agree – Left Party will allow Andersson as Prime Minister]. SVT Nyheter (шведски). Sveriges Television. Архивирано од изворникот на 24 November 2021. Посетено на 24 November 2021.
  24. 24,0 24,1 24,2 „Sweden's first female PM resigns hours after appointment“. BBC News. 24 November 2021. Архивирано од изворникот на 24 November 2021. Посетено на 24 November 2021.
  25. „Sweden's Andersson elected as nation's first woman PM“. France 24. 2021-11-24. Архивирано од изворникот на 25 November 2021. Посетено на 2021-11-29.
  26. „Magdalena Andersson becomes Sweden's first female prime minister“. The Local Sweden. 2021-11-24. Архивирано од изворникот на 25 November 2021. Посетено на 2021-11-29.
  27. Tanaka, Sofia (22 November 2021). „S-ledaren hos talmannen – har hon stöd för en regering?“ [S-leader with the Speaker of the Riksdag – does she have enough support to form a government?]. Dagens Nyheter. Архивирано од изворникот на 24 November 2021. Посетено на 24 November 2021.
  28. „Omröstning om ny statsminister“. SVT Nyheter (шведски). 11 November 2021. Архивирано од изворникот на 24 November 2021. Посетено на 24 November 2021.
  29. Fors, Ebba (24 November 2021). „Miljöpartiet lämnar regeringen – ny statsministeromröstning kan vänta“ (шведски). Sveriges Television. Архивирано од изворникот на 24 November 2021. Посетено на 24 November 2021.
  30. „Sweden's first female prime minister resigns after less than 12 hours“. 24 November 2021. Архивирано од изворникот на 24 November 2021. Посетено на 25 November 2021.
  31. „So... who is the prime minister of Sweden right now?“. The Local Sweden. 2021-11-26. Архивирано од изворникот на 27 November 2021. Посетено на 2021-11-27.
  32. „Magdalena Andersson chosen as Sweden's first female PM... again“. euronews. 2021-11-29. Архивирано од изворникот на 29 November 2021. Посетено на 2021-11-29.
  33. „Magdalena Andersson Elected As Sweden's First Woman Prime Minister Again“. ndtv.com. Архивирано од изворникот на 29 November 2021. Посетено на 2021-11-29.
  34. 34,0 34,1 „Talmannen: Ny omröstning om Andersson (S) på måndag“ (шведски). Sveriges Television. 25 November 2021. Архивирано од изворникот на 25 November 2021. Посетено на 25 November 2021.
  35. 'Var Andersson någonsin statsminister?' – frågor och svar om regeringsbildningen“ (шведски). Sveriges Television. 24 November 2021. Архивирано од изворникот на 24 November 2021. Посетено на 25 November 2021.
  36. Associated Press (4 November 2021). „Finance chief Andersson tapped to be Sweden's 1st female PM“. Архивирано од изворникот на 4 November 2021. Посетено на 8 November 2021.
  37. „Magdalena Andersson: Sweden's first female PM returns after resignation“. BBC News. 29 November 2021. Архивирано од изворникот на 29 November 2021. Посетено на 29 November 2021.
  38. Traub, James (17 November 2021). „Even Sweden Doesn't Want Migrants Anymore“. Foreign Policy. Посетено на 11 December 2021.
  39. Day, Michael (24 November 2021). „Sweden's backlash to mass migration provokes shift to the right by new PM and new laws to tackle ghetto crime“. i. Посетено на 11 December 2021.
  40. „Finance minister to asylum seekers: Don't come to Sweden“. Sveriges Radio. 22 December 2017. Посетено на 11 December 2021.
  41. „Coronasituasjonen i Sverige: - Vær forberedt på å avlyse jula“ (Norwegian). Dagbladet. 7 December 2021. Посетено на 7 December 2021.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  42. „Sveriges statsminister avlyser norgestur grunnet høy smitte“ (Norwegian). Aftenposten. 21 December 2021. Посетено на 21 December 2021.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  43. „Vaskehjelp hos Sveriges statsminister pågrepet“ (Norwegian). Nettavisen. 8 January 2022.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  44. „Sverige statsminister coronasmittet“ (Norwegian). ABC Nyheter. 14 January 2022.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  45. „Magdalena Andersson avgår om Morgan Johansson fälls: "Då avgår hela regeringen". www.aftonbladet.se (шведски). Посетено на 2022-06-05.
  46. Welle (www.dw.com), Deutsche, Finland, Sweden expect rapid domestic debate on NATO membership | DW | 13.04.2022 (англиски), Посетено на 2022-04-15
  47. Reuters (2022-04-11). „Sweden's ruling Social Democrats to review party policy on NATO“. Reuters (англиски). Посетено на 2022-04-15.
  48. Duxbury, Charlie (15 May 2022). „Sweden's governing party backs NATO membership“. Politico Europe. Посетено на 16 May 2022.
  49. „Magdalena Andersson about the grief after father Göran Andersson“ (шведски). Hemmets Journal. 15 July 2015. Архивирано од изворникот на 19 October 2021. Посетено на 17 October 2021.
  50. „Magdalena Andersson: Hidden privacy with her husband and children“. california18.com. 18 September 2021. Архивирано од изворникот на 23 November 2021. Посетено на 23 November 2021.
  51. Regeringskansliet, Regeringen och (9 јули 2021). „CV Magdalena Andersson“. government.se. Архивирано од изворникот на 30 November 2021. Посетено на 2021-11-29.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]