Гренсевски дворец

Од Википедија — слободната енциклопедија

Гренсевски дворец е замок на островот Гренсо во езерото Меларен. Се наоѓа во општина Еншепинг, Шведска.

Историја и архитектура[уреди | уреди извор]

„Кинескиот павилјон“ во паркот

Барем уште од средниот век на местото на денешниот замок постоело мало село. Во текот на 16 век селото се состоело од пет фарми. Средновековниот замок, Уто хус, се наоѓа наспроти Гренсо и е видлив од паркот на дворецот. Една од фармите на средновековното село му била дадена на Јохан Скајт од принцот (подоцна крал) Густав II Адолф. Скајт бил учител на идниот крал и подоцна, меѓу другото, станал канцелар на Универзитетот во Упсала и член на Тајниот совет на Шведска. Помеѓу 1608 и 1609 година го стекнал остатокот од селото и го основал сегашниот имот. Во една белешка од 1611 година се споменува дека изградбата на куќата во тоа време само што започнала.[1]

Првиот достојнички дом бил прилично сложена зграда со аголни кули и централен шпиц на покривот. Последователно била обновена и преобликувана, но структурно го задржува својот оригинален распоред.[2]

Имотот преминал на синот на Јохан Скајт, Бенгт Скајт, а подоцна и на ќерката на Бенгт Скајт, Марија Скајт. Останал во семејството во текот на целиот 17 век, но потоа бил сведен на круната. Во текот на 18 век, таа имала неколку различни сопственици. За време на сопственоста на семејството Фалкенберг, имотот бил поправен и реконструиран. Во овој период, замокот го добил својот сегашен прилично едноставен изглед. Во втората половина на истиот век, Гренсе бил во сопственост на лекарот Давид фон Шулценхајм, под чија сопственост неколку од ентериерите биле преработени во едноставна форма на неокласичен стил, понекогаш наречен „Густавијан“ по Густав III од Шведска. За време на сопственоста на фон Шулценхајм, паркот исто така бил проширен и изграден сè уште видливиот „кинески павилјон“. Неговиот стил потсетува на стилот на Вилијам Чемберс, а внатре е украсен со школки и карпи од Источна Азија.[3][4]

Во 1820 година, сопственоста на имотот преминала на маршалот на судот Рајнхолд Фредрик фон Еренхајм. Оттогаш останал во семејството на фон Еренхајм кое и денес живее таму.

Производство на јаболко[уреди | уреди извор]

Еден јаболков овоштарник бил формиран на имотот во 1623 од страна на Јохан Лудвингсон, поранешниот кралски градинар на кралот Шарл IX на Шведска.[5] За време на повторното засадување во 1890-тите, паднати монети кои датирале од 1634 година биле пронајдени заглавени меѓу корените на едно дрво. Дворскиот овоштарник и денес произведува јаболка, кои според сегашните сопственици го прават најстариот комерцијален овоштарник во Шведска.[5] На имотот се произведуваат јаболка и сок од јаболко. Сорти кои се користат за сокот и оттука се одгледуваат во овоштарникот, меѓу другите, се Акеро, Ингрид Мари и Гравенштајн.[5]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Kjellberg (ed.), Sven T. (1967). Slott och herresäten i Sverige. Uppland 1 (шведски). Malmö: Allhem. стр. 210–238.CS1-одржување: излишен текст: список на автори (link)
  2. „Om Grönsöö – Slottet“ (шведски). Grönsöö estate. Архивирано од изворникот на 27 July 2016. Посетено на 26 May 2016.
  3. Planting-Gyllenbåga, G. H. W.; Åkerhielm, Erik (1923). Svenska gods och gårdar. Stockholm: A.-B. Hasse W. Tullbergs förlag. стр. 149–150.
  4. Carlquist, Gunnar; Carlsson, Josef, уред. (1949). Svensk uppslagsbok. Andra omarbetade och utvidgade upplagan (шведски). 12. Malmö: Förlagshuset Norden AB. стр. 193.
  5. 5,0 5,1 5,2 „Must“ (шведски). Grönsöö estate. Архивирано од изворникот на 2 April 2016. Посетено на 26 May 2016.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]