Брусебо
Брусебо е имот на уметниците во Сјалси, Васкинде на Готланд, Шведска, создаден од Вилијам Блер Брус и неговата сопруга Каролина Бенедикс-Брус. Имотот подоцна станал природен резерват и уметнички музеј управуван од Фондацијата Брусебо. Наследството на Брус и Бенедикс, исто така, вклучува стипендија за ликовна уметност Брусебо за млади канадски уметници.
Имот[уреди | уреди извор]
Брусебо првично била летна куќа купена од Вилијам Блер Брус и неговата сопруга Каролина Бенедикс-Брус. Имотот се наоѓа на 8 км северно од Висби.[1] Во 1900–1906 година, двојката додала проширување на малата главна куќа на имотот. Куќата е изградена во неоромантичен стил во раните 1900-ти.[2] Новиот дел од куќата вклучувал студио со големи прозорци свртени кон морето. Идејата зад дизајнот на куќата бил да се елиминира линијата помеѓу отворено и затворено.[3] Двојката создала многу уметнички дела на имотот Брусебо и многу од нив сè уште може да се видат таму, бидејќи куќата е претворена во уметнички музеј. Куќата и музејот се одржуваат и се во сопственост на Фондацијата Брусебо.
Имотот е 35 хектари. Во прилог на главната куќа има неколку згради, од кои повеќето се изградени во периодот од 1900 до 2013. Има павилјон, шумско студио, студио за плажа, Домот на чуварот, штала со дополнителна барака и ледена визба од варовник. Зградите се дизајнирани во ист стил како и главната куќа, освен Куќата на чуварот, која е инспирирана од една од куќите во Стендгатан во Висби, Бурмајстер 4.
Историја[уреди | уреди извор]
Во нивниот тестамент, сопружниците го оставиле Брусебо на фонд за стипендии што ќе им овозможи на младите канадски и шведски уметници да дојдат и да останат во Брусебо. Меѓутоа, оваа програма започнала дури по големото реновирање на куќата неколку години по нејзината смрт. Имотот служел како пансион за уметници некое време до 1970 година, кога бил назначен за природен резерват. Општината Готланд го поседувала Брусебо помеѓу 1971 и 1973 година.
Во 1973 година, Брусебо бил продаден на шведскиот ТВ-продуцент и режисер Торбјорн Акселман (роден 1932 година)[4] кој започнал да ја реновира главната куќа и имотот. Кога компанијата на Акселман банкротирала во 1995 година, Фондацијата Брусебо го откупила имотот, а Акселман останал како станар во стариот дел од главната куќа.[5] Со фондацијата како сопственик, биле извршени реновирања во куќата и биле започнати плановите за нејзино претворање во музеј.[6]
Музеј[уреди | уреди извор]
Во 2009 година, започнала работата за претворање на главната куќа во Брусебо во музеј. Проектот бил управуван од Фондацијата Брусебо. Куќата била исчистена, оригиналниот мебел бил реновиран и уметноста, со илјадници дела, била донесена во музејот Готланд за да се каталогизира и обнови. Подоцна бил вратен во куќата, а приземјето било уредено на ист начин како и кога живееле Брус и Бенедикс-Брус.[2][7] Музејот бил отворен во 2012 година и е отворен за претходно резервирани групи посетители.[5]
Природен резерват[уреди | уреди извор]
Во 1970 година, имотот Брусебо бил основан како природен резерват.[8] Природниот резерват Брусебо се наоѓа главно во Висби, мал дел од тоа ѝ припаѓа на парохијата Васкинде. Опишан е како „минијатурен Готланд“, бидејќи сите различни видови пејзажи на островот се претставени таму. Во 2005 година, таа била назначена како област Натура 2000.
Резерватот е директно јужно од музејот и го вклучува резерватот за птици Скансуд и карпата на исток, ридска тврдина на сртот. Северната и западната страна на тврдината се заштитени со стрмни падини, додека јужната и западната страна имаат насип 92 метри долг, 3 метри широк и 0,5 метри висок.[9]
Грбот на карпата, каде што варовникот е гол, е живеалиште за Cerastium pumilum, Cerastium semidecandrum, Potentilla neumanniana, Veronica spicata, Scabiosa columbaria и Pilosella peleteriana . Во близина, може да се најдат Artemisia rupestris, Sorbus rupicola, Cotoneaster niger, бозел, Rosa mollis и сладок бриар. Растат винова лоза и цреши, веројатно од семињата што ги носат птиците, растат ели во близина на тврдината на ридот. Областа под карпата е пошумена со елки и листопадни дрвја испреплетени со бршлен. Во резерватот се регистрирани и бројни ретки и загрозени видови габи.[10]
Во дел на карпата се наоѓа мала пештера наречена Пештера Брусебо, каде се пронајдени мошти од населба од железното време.[11]
Фондацијата Брусебо[уреди | уреди извор]
Во 1972 година, имотот на Каролина Бенедикс-Брус ја создал Фондацијата за стипендии за ликовна уметност Брусебо. Стипендијата им се доделува на помладите канадски уметници, да дојдат и да останат, да работат и студираат на Брусебо на Готланд.[12]
Добитници на стипендија[уреди | уреди извор]
Стипендија за летен престој и патување.[13]
- 1972 година, Карен Медсон Паскал
- 1973 година, Дафне Оџиг-Бевон
- 1974 година, Тин Јум Лау
- 1975 година, Џон Лендер
- 1976 година, Лупе Родригес
- 1977 година, Карол Рубин
- 1978 година, Мишел Десјардинс
- 1979 година, -
- 1980 година, Роџер Севиџ
- 1981 година, Томас Кориво
- 1982 година, Реџиналд Јејтс
- 1983 година, -
- 1984 година, Дејвид Абелсон
- 1985 година, -
- 1986 година, Довна Галагер
- 1987 година, Тери Емрих
- 1988 година, Питер Рејмонд
- 1989 Janeејн Риг
- 1999 година, Г. Скот МекЛеод
- 2000 година, -
- 2001 година, Ева Ричардсон, Лорел Смит
- 2002, Ендрју Раклиџ, Јешел Гањон
- 2003 година, Кир Танчак
- 2004 година, Алисон Кац, Алекс Бартосик
- 2005 година, Александар Масино, Андреа Вандер Куиј
- 2006 година, Наташа Мазурка, Geneеневив Шевалие
- 2007 година, Франсоа Сен-Пјер, Алисон Фримен
- 2008 година, Марк Приер, Хосе Педне
- 2009 година, Ејми Шисел, Елизабет Беливо
- 2010, Кристен Бјорнеруд, Ендрју Мороу
- 2011 година, Даниел Хачинсон, Џесика Оер
- 2012 година, Вероник Ла Периер, Рила Маршал
- 2013 година, Сара А. Трембле, Мајкл Дудек
- 2014 година, Даниел Патерсон, Џим Холиоак
- 2015 година, Џереми Херндл, Лиз Тухеј-Вајс
- 2016 година, Кори-Лин Тец. Џон Плер
- 2017 година, Лаура Финдли, Каролина Боило
Пукање во Брусебо[уреди | уреди извор]
Во 2008 година, започнала работата на Фондацијата Брусебо со претворање на Брусебо во музеј. Целата куќа требало да се реновира, а претходниот сопственик, сега станар, Торбјорн Акселман бил истеран од својот стан во главната куќа во октомври истата година. Акселман одбил да го прифати ова, и го сметал претседателот на фондацијата, Јоаким Хансон, лично одговорен за одлуката.
Во декември 2008 година, Хансон и неговите помошници пристигнале со камион во Брусебо за да го соберат стариот мебел и уметничките предмети, и да го пренесат во музејот Готланд за реставрација и каталогизација. Акселман се навредил на ова и приближно во 02:00 часот вечерта извадил пиштол и го застрелал Хансон трипати, двапати во грбот и еднаш во едната рака.[14] Хансон и уште две лица успеале да побегнат од куќата во градината, а три други лица, кои биле во куќата, се скриле на балконот на горниот кат.[15]
Кога локалната полиција дошла кај Брусебо, не можела да го натера Акселман да излезе од куќата. Полицијата ја опколила куќата и околу 9:00 часот попладне, тие успеале да го изнесат Хансон и остатокот од персоналот надвор од куќата и на балконот, на сигурно.[15] Хансон бил однесен во болница каде неговата состојба била прогласена за не критична.[14] Кратко по 10:00 часот попладне, Акселман излегол од куќата со пиштол во раката и почнал да пука кон полицајците, кои возвратиле и пукале во Акселман по еднаш во секој бут и еднаш во градите.[15] Акселман бил уапсен и однесен во болница.[16] Тој загубил многу крв и бил лекуван од тешките повреди.[15]
На 5 Февруари 2009 година, Акселман бил прогласен за виновен од окружниот суд во Готланд, за три обвиненија за обид за убиство.[17] Според шведскиот национален одбор за судска медицина, Акселман страдал од тешко ментално растројство и имал потреба од психијатриско лекување.[18] Казната на окружниот суд ја утврдил Апелациониот суд Свеа на 10 јуни 2010 година.[19] Тој бил осуден на психијатриска нега во затворена институција.[20] Во октомври 2011 година, Акселман бил преместен од затворена на отворена нега, со ограничување дека му е забрането да го посетува Готланд. Во март 2012 година, тој бил ослободен од постојан надзор и нега и ограничувањето било укинато.[21]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Svännel, Jessica. „Vårdprogram för trädgården på Brucebo“ (PDF). www.jessicasvannel.se. Swedish University of Agricultural Sciences. Архивирано од изворникот (PDF) на 14 July 2015. Посетено на 11 July 2015.
- ↑ 2,0 2,1 Molin, Maria (17 July 2014). „Att fånga Brucebos ljus“ [To capture Brucebo's light]. www.gotland.net (Swedish). Gotlands Media AB. Посетено на 12 July 2015.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ Ödin, Hanne (1990). Caroline Benedicks Bruce : skulptris och akvarellist [Caroline Benedicks Bruce : sculptor and water color painter] (Swedish). Visby: Gotland Museum.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ „Torbjörn Axelman“. www.ne.se. Nationalencyklopedin. Посетено на 14 July 2015.
- ↑ 5,0 5,1 Olsson, Magdalena (16 April 2011). „Här vill hustomtar öppna museum“ [Housekeepers to open museum]. www.helagotland.se (Swedish). Helagotland. Архивирано од изворникот на 2021-11-08. Посетено на 13 July 2015.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ Leino, Per (2 December 2008). „All ilska riktades mot ordföranden“ [All anger was directed at the chairman]. www.helagotland.se (Swedish). Helagotland.se. Архивирано од изворникот на 2023-01-23. Посетено на 13 July 2015.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ „Så blir nya Brucebo“ [This is the new Brucebo]. www.sverigesradio.se (Swedish). Sveriges Radio. 12 October 2009. Посетено на 13 July 2015.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ „En William Blair kommer hem“ [A William Blair comes home]. www.lansstyrelsen.se (Swedish). The County Administrative Boards of Gotland County. 8 April 2011. Посетено на 14 July 2015.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ „RAÄ-nummer Visby 26:1“. www.raa.se (Swedish). Swedish National Heritage Board. Посетено на 11 July 2015.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ Petersson, Jörgen; Ingmansson, Gun; Mossberg, Bo (2007). Gotlands Flora – en guide [Plants of Gotland – a guide] (Swedish). Visby: Gotlands botaniska förening. стр. 219–222. ISBN 978-91-977015-0-1.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ „RAÄ-nummer Väskinde 133:1“. www.raa.se (Swedish). Swedish National Heritage Board. Посетено на 11 July 2015.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ „Brucebo and W.B. Bruce Fine Art Scholarships for Canadian Artists“. www.swedenabroad.com. Embassy of Sweden, Ottawa. Архивирано од изворникот на 2015-07-09. Посетено на 14 July 2015.
- ↑ „Past Recipents [sic]“. www.bruceboscholarshipsc.ipage.com. Brucebo Foundation. Посетено на 13 July 2015.
- ↑ 14,0 14,1 Rydenholm, Per (2 December 2008). „Tragiskt att polisen tvingas använda skjutvapen“ [Tragic when the police have to use guns]. www.helagotland.se (Swedish). Helagotland. Архивирано од изворникот на 2021-11-08. Посетено на 14 July 2015.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 Hellsten, Johanna (2 December 2008). „Sköts med tre skott“ [Shot with three shots]. www.aftonbladet.se (Swedish). Aftonbladet. Посетено на 14 July 2015.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ „Mannen gripen – förd till lasarettet“ [Man arrested - taken to hospital]. www.helagotland.se (Swedish). Helagotland. 1 December 2008. Архивирано од изворникот на 2021-11-08. Посетено на 14 July 2015.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ Leino, Per (5 February 2009). „Axelman fälldes för tre mordförsök“ [Axelman convicted for three attembted murders]. www.helagotland.se (Swedish). Helagotland. Архивирано од изворникот на 2021-11-08. Посетено на 14 July 2015.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ „Axelman var psykiskt sjuk“ [Axelman had a mental disorder]. www.sverigesradio.se (Swedish). Sveriges Radio. 25 March 2009. Посетено на 14 July 2015.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ Rydenholm, Pär (9 June 2010). „Hovrätten fastställde Axelmans dom“ [Court of Appeal establish Axelman's sentence]. www.helagotland.se (Swedish). Helagotland. Архивирано од изворникот на 2021-11-08. Посетено на 14 July 2015.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ „Dom för Bruceboskott står fast“ [Sentence for Brucebo shooting stands]. www.sverigesradio.se (Swedish). Sveriges Radio. 10 June 2009. Посетено на 14 July 2015.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ Leino, Per (7 April 2012). „Torbjörn Axelman är nu en fri man“ [Torbjörn Axelman is a free man]. www.helagotland.se (Swedish). Helagotland. Архивирано од изворникот на 2021-11-07. Посетено на 14 July 2015.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- Мапи, слики и презентација на Брусебо (на шведски)
Користена литература[уреди | уреди извор]
- Bruce, William Blair; Murray, Joan (1982). Letters home, 1859–1906: the letters of William Blair Bruce. Penumbra Press. ISBN 978-0-920806-36-4.