Аклиматизација
Аклиматизација е процес во кој поединечниот организам се прилагодува на промената во неговата околина (како што е промената на надморската височина, температурата, влажноста, фотопериодот или pH ), што му овозможува да ја одржува кондицијата низ целиот опсег на услови на животната средина.
Аклиматизацијата се случува на краток временски период и во рамките на животниот век на организмот (во споредба со адаптацијата, која е процес на еволуција).
Аклиматизацијата може да биде краткотрајна појава (на пример, кога планинарите се прилагодуваат на голема надморска височина со часови или денови) или наместо тоа, може да претставува дел од периодичен циклус. Организмите можат да ги приспособат своите морфолошки, физички и биохемиски особини како одговор на промените околу себе. [1]
Методи[уреди | уреди извор]
Биохемиски методи[уреди | уреди извор]
Со цел да се одржат перформансите во условите на животната средина, постојат неколку стратегии кои организмите ги користат за да се аклиматизираат. Како одговор на промените во температурата, организмите можат да ја променат биохемијата на клеточните мембрани. [2]
Некои организми изразуваат таканаречени протеини на топлински шок кои делуваат како молекуларни чаперони и ја намалуваат денатурацијата водејќи го превиткувањето и превиткувањето на протеините.
Организмите кои се приспособени на високи или ниски температури покажуваат релативно високи нивоа на топлински шокови во мирување, така што кога тие се изложени на уште поекстремни температури, протеините се лесно достапни.
Морфолошки методи[уреди | уреди извор]
Организмите се способни да променат неколку карактеристики кои се однесуваат на нивната морфологија со цел да ги задржат перформансите во новите средини. На пример, птиците често ја зголемуваат големината на нивните органи за да го зголемат метаболизмот. Ова може да биде во форма на зголемување на масата на органите за исхрана или органите што произведуваат топлина[3] [4]
Теорија[уреди | уреди извор]
Иако капацитетот за аклиматизација е документиран кај илјадници видови, истражувачите сè уште знаат многу малку за тоа како и зошто организмите се аклиматизираат на начинот на кој тие го прават тоа. Откако истражувачите први почнале да ја проучуваат аклиматизацијата, огромната хипотеза била дека целата аклиматизација служи за подобрување на перформансите на организмот. Оваа идеја станала позната како хипотеза за корисна аклиматизација.
Не сите студии покажуваат дека аклиматизацијата секогаш служи за подобрување на перформансите. Една од главните забелешки на хипотезата за корисна аклиматизација е дека таа претпоставува дека нема трошоци поврзани со аклиматизацијата. [5]
Степенот до кој организмите се способни да се аклиматизираат зависи од нивната фенотипска пластичност или способноста на организмот да менува одредени особини. Скорешните истражувања во проучувањето на капацитетот за аклиматизација се фокусираа повеќе на еволуцијата на фенотипската пластичност наместо на одговорите на аклиматизација.
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ (2009) “Acclimatisation” (n.d.) The Unabridged Hutchinson Encyclopedia Retrieved November 5, 2009 from http://encyclopedia.farlex.com/acclimatization
- ↑ Los D.A., Murata N. (2004). „Membrane fluidity and its roles in the perception of environmental signals“. Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - Biomembranes. 0666 (1–2): 142–157. doi:10.1016/j.bbamem.2004.08.002. PMID 15519313.
- ↑ Liknes, Eric T.; Swanson, David L. (2011). „Phenotypic flexibility of body composition associated with seasonal acclimatization in passerine birds“. Journal of Thermal Biology. 36 (6): 363–370. doi:10.1016/j.jtherbio.2011.06.010. ISSN 0306-4565.
- ↑ McKechnie, Andrew E. (2008). „Phenotypic flexibility in basal metabolic rate and the changing view of avian physiological diversity: a review“. Journal of Comparative Physiology B. 178 (3): 235–247. doi:10.1007/s00360-007-0218-8. ISSN 0174-1578. PMID 17957373.
- ↑ Angilletta, M.J. (2009). Thermal Adaptation: A Theoretical and Empirical Synthesis. Oxford University Press, Oxford.