Мускатна жалфија
| Мускатна жалфија | |
|---|---|
| |
| Научна класификација [ у ] | |
| Царство: | Растенија |
| клад: | Скриеносеменици |
| клад: | Евдикоти |
| клад: | Астериди |
| Ред: | Усноцветовидни |
| Семејство: | Усноцветни |
| Род: | Жалфија |
| Вид: | Мускатна жалфија |
| Научен назив | |
| Salvia sclarea L. | |
Мускатна жалфија (науч. Salvia sclarea) — двегодишно, ретко повеќегодишно тревно ароматично растение од родот жалфија (Salvia). Диво расте во северниот дел на Медитеранот, некои области во Северна Африка и Средна Азија. Растението има долга историја на употреба во медицински цели, а денес најмногу се одгледува поради неговото етерично масло.[1]
Ботанички опис[уреди | уреди извор]
Ова е двегодишно, ретко повеќегодишно тревесто растение, со исправено квадратно стебло високо до 120 см, обраснато со дебели кадрави влакна. Листовите се јајцевидни (долги до 30 см), долните на стебленцата, горните седечки, тапо назабени со изразена нервоза. Целиот изданак е покриено со вроден влакна, мириса на мелем. Цветовите се во пршлените кои формираат очигледен кластер на врвот на стеблото или гранката. Венецот е двоен, светло виолетова до светло розова.
Распространетост[уреди | уреди извор]
Расте на суви, топли карпести падини, на острови, покрај патиштата. Во Србија е присутна во источните и југоисточните региони и во Косово.
Историја[уреди | уреди извор]
Описот на медицинската употреба на растението е прикажан во Теофраст (IV век п.н.е.), Диоскорид (I век н.е.) и Плиниј Постариот (I век н.е).
Употреба[уреди | уреди извор]
Семките (поточно јаткастите плодови) имаат слузокожа, па затоа во старите прирачници се препорачува да се ставаат семките во окото така што стебленцето се врзува за слузта и така лесно се отстранува. Оваа практика е запишана во Комплетен билијард (1653) од Николас Калпер, кој го нарекол растението „мудрец со бистри очи“.[2]
Дестилирано есенцијално масло, изолирано од надземни цветови, широко се користи во правењето парфеми и за ароматизирање на вермут, вино и ликери. Се користи и во ароматерапијата.[3]
Линкови[уреди | уреди извор]
- ↑ Clebsch, Betsy; Barner, Carol D. (2003). The New Book of Salvias. Timber Press. стр. 261. ISBN 978-0-88192-560-9.
- ↑ Комплетан биљни сајта bibliomania Архивирано на 18 декември 2021 г., позивајући се на снимање за Клэри, или више правилно очистити очи.
- ↑ Kintzios, Spiridon E. (2000). Sage: The Genus Salvia. CRC Press. стр. 20. ISBN 978-90-5823-005-8.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- германски: Wikipedia: Muskatellersalbei
- Одгледување, собирање, употреба Архивирано на 27 февруари 2021 г.
Литература[уреди | уреди извор]
- Грбиќ, М., Марковиќ, М. (2020): Цвеќарство - Перене. Универзитетот во Белград. Белград. ISBN 978-86-7299-301-1