Кандилка (растение)
| Kandilica | |
|---|---|
| |
| Научна класификација | |
| Царство: | Растенија |
| Нерангирано: | Скриеносеменици |
| Нерангирано: | Евдикоти |
| Ред: | Лутиковидни |
| Семејство: | Лутичиња |
| Род: | Aquilegia |
| Вид: | A. vulgaris |
| Научен назив | |
| Aquilegia vulgaris L. | |
Aquilegia vulgaris ( kandilica ) е растение од фамилијата Љутиќ, а неговото природно живеалиште е Европа. Ова цветно растение е тревно, повеќегодишно растение кое може да порасне до 1,2 m во висина и има разгранети, тенки и влакнести стебла. неговите листови се трикомпонентни. Цветовите можат да бидат виолетови, сини, розови и бели, може да бидат висечки или хоризонтални со хеклани шилци од нектар и се појавуваат на почетокот на летото.[1]
Латинскиот епитет vulgaris значи „вообичаено“.[2]
Одгледување[уреди | уреди извор]
Овој вид и неговите многубројни хибриди се популарни градинарски цвеќиња, достапни како еднобојни или двобојни, со едноставни или двојни цветови. Иако е повеќегодишно растение, сортите можат да бидат многу краткотрајни и има смисла да се сметаат за двегодишни. Пренадуваните цветови треба да се отстранат, за да се спречи растението да премине во животен век каде што дава семиња и повеќе не цвета. Семињата понекогаш се продаваат како мешавина. Сортата „Нивеа“, која цвета со бели цветови, ја доби наградата на Кралското хортикултурно друштво во Велика Британија.[3]
Болести и штетници[уреди | уреди извор]
Растителни вошки и ларви од лисна оса го напаѓаат ова растение.
Фолклор[уреди | уреди извор]
Во традиционалниот хербализам, се верувало дека Кандилица е свето растение поврзано со Венера; дека има еден куп кандилки и со него наводно ја разбудил наклонетоста на избраните. Николас Калпепер препорачал семките да се пијат со вино, за да се забрза породувањето. Во современата хербална медицина се користи како адстрингентно и диуретик.
Токсичност[уреди | уреди извор]
Растението припаѓа на фамилијата Љутиќ, кои се отровни, а сите делови од ова растение, вклучувајќи ги и семките, се отровни и не смеат да се јадат.[4] Можно е вдишувањето на здробената прашина од семето, или апсорпцијата на масло од нив на кој било друг начин, може да предизвика труење или барем да покаже симптоми на труење.
Тестирањето на акутна токсичност кај глувци покажа дека алкохолниот екстракт и главната флавоноидна компонента на изоцитозозид од листовите и стеблото на Aquilegia vulgaris може да се класифицираат како нетоксични бидејќи дозата од 3000 не предизвика смртност кај глувците.
Галерија[уреди | уреди извор]
-
Кандилка на ливада, во природно опкружување -
Круоен план на виолетови светови -
Кандилка со двојни виолетови листови -
Кандилка на жолт цвет -
Бела кандилка -
-
Двобоен цвет -
Пример на кукести нектарски шила на цвет одкандилка -
-
Семе на кандилка -
-
Троделни листови на кандилка -
_V.jpg)
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ RHS A-Z encyclopedia of garden plants. United Kingdom: Dorling Kindersley. 2008. стр. 1136. ISBN 978-1405332965.
- ↑ Harrison, Lorraine (2012). RHS Latin for Gardeners. United Kingdom: Mitchell Beazley. ISBN 978-1845337315.
- ↑ „RHS Plant Selector - Aquilegia vulgaris 'Nivea'“. Royal Horticultural Society. Посетено на 13. 1. 2018. Проверете ги датумските вредности во:
|accessdate=(help) - ↑ Ivo Pauwels; Gerty Christoffels, Ivo Pauwels (2006). Herbs. Struik. стр. 97. ISBN 978-1-77007-447-7. Посетено на 1. 11. 2012. Проверете ги датумските вредности во:
|access-date=(help)