Корисник:Kiril Simeonovski/Песок 3

Од Википедија — слободната енциклопедија

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија која секој може да ја уредува
144.351 статии на македонски јазик
Избрана статија за оваа седмица
„Ctenophorae“ од делото на Ернст Хекел Kunstformen der Natur, од 1904 год.
„Ctenophorae“ од делото на Ернст Хекел Kunstformen der Natur, од 1904 год.

Реброносци (науч. Ctenophora) — колено морски безрбетни животни. Реброносците се најголемите животни кои пливаат со помош на трепки (цилии), кои, кај овие животни, се нарекуваат уште и „чешли“. Во зависност од видот, возрасните реброносци имаат должина од неколку милиметри до 1,5 метри. Досега се потврдени само 100 до 150 видови кои припаѓаат на ова колено, а уште 25 други не се целосно опишани и именувани. Најпознати претставници на ова колено се цидипидите (ред Cydippida), кои имаат јајцевидно тело и еден пар на големи пипала со ресички од мали пипала кои се покриени со колобласти, лепливи клетки кои служат за фаќање на пленот. Нивните тела се изградени од желатинозна маса, која од надворешната страна е покриена со два слоја на клетки, а од внатрешната страна со еден слој на клетки кој ја обложува внатрешната празнина. Припадниците на ова колено имаат разновидни форми на телото, од јајцевидните цидипиди до сплесканите платиктениди и широкоусните бероиди.

Речиси сите реброносци се грабливци, а пленовите може да варираат од микроскопски ларви и ротифери до возрасните единки на малите видови на ракови; исклучоци се младенчињата на два вида кои живеат како паразити на салпи кои се храна за возрасните единки на нивните видови.

И покрај тоа што имаат меки, желатинозни тела, пронајдени се фосили на реброносците во лежиште кои датираат од раниот камбриум, пред околу 525 милиони години. Положбата на реброносците во „дрвото на животот“ одамна е тема на дебата на молекуларните филогенетски студии. Според најновите хипотези за еволуцијата на животинските организми, реброносците ја сочинуваат втората најрана животинска група која се појавила веднаш после сунѓерите. Порано се верувало дека реброносците се појавиле пред сунѓерите во еволуцијата, кои самите се појавиле пред раздвојувањето на жаркарите и двостраните животни. Меѓутоа, повторната анализа на податоците покажала дека компјутерските алгоритми кои се користеле во анализата биле наведени кон погрешен резултат поради присуството на специфични гени на реброносците, кои биле значително поразлични од оние на другите испитувани видови. Неодамнешна молекуларно-филогенетска анализа заклучила дека заедничкиот предок на сите современи реброносци бил сличен на денешните цидипиди, и дека сите современи групи на реброносци се појавиле релативно неодамна, веројатно по масовното кредско–терциерното изумирање, пред 66 милиони години. Од 1980-тите години па навака, акумулирани се докази дека цидипидите не се монофилетична група на организми, со други зборови оваа група не ги опфаќа потомците на еден заеднички предок. (Дознајте повеќе...)

Избрана мултимедијална содржина на денот

Црквата „Св. Јован Канео“ во Охрид.
Дали сте знаеле…

Од најновите статии на Википедија:

Антипапата Климент VII
Антипапата Климент VII
На денешен ден…

Денес е 4 јуни, 2024

Настани:

781 п.н.е.  За првпат во пишаната историја, во Кина е забележано затемнување на Сонцето.
1896  Индустријалецот и пронаоѓач Хенри Форд се провозел на својот „квадрицикл“.
1917  Доделени се првите Пулицерови награди во САД.
1920  Во Париз е склучен Тријанонскиот договор со кој на Унгарија ѝ се одземени околу две третини од територијата и населението.
1944  Втора светска војна: Американските и Британските сојузници го зазедоа Рим.
1989  Протестите на плоштадот „Тјенанмен“ во Пекинг, Кина се крваво задушени со употреба на воена сила врз демонстрантите кои барале демократизација на општеството.
1989  Солидарност“ победи на изборите во Полска, што го означи почетокот на распадот на комунистичките режими во источна Европа.
2010  Наото Кан е назначен за Премиер на Јапонија, по оставката на неговиот претходник Јукио Хатојама.

Родени:

1881  Наталија Гончарова — руска сликарка.
1911  Милован Ѓиласкомунистички раководител на СФР Југославија.
1929  Каролос Папуљас — грчки политичар.
1937  Пандо Колевски — македонски поет и преведувач.
1945  Ентони Брекстон — американски џез-музичар.
1947  Благоје Пауновиќ — српски и југословенски фудбалер.
1952  Бронислав Коморовски — полски политичар.
1975  Расел Бренд — англиски комичар, водител и колумнист.
1975  Анџелина Џоли — американска глумица.
1976  Ненад Зимоњиќ — српски тенисер.
1985  Лукаш Подолски — чешки фудбалер.
1990  Џецун Пемакралица на Бутан, сопруга на кралот Џигме Кесар Намѓел Вангчук.
1991  Анте Вукушиќ — хрватски фудбалер.

Починале:

1530  Максимилијан Сфорца — милански војвода.
1876  Абдул Азисотомански султан.
1917  Јордан Николов — македонски револуционер.
1934  Васил Апостолов Икономов — учител, фолклорист, етнограф, печатар, преведувач и калиграф. (р. 1848.).
1971  Ѓерѓ Лукач — унгарски марксистички филозоф.
2001  Борислав Џинлески — македонски ветеринар.
2004  Стив Лејси — американски џез-музичар.
2019  Ленарт Јохансон — шведски фудбалски администратор, поранешен претседател на УЕФА.
2022  Алекс Џон Сач — американски рок-музичар, член на групата Бон Џови.
Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е специјален тип на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Други области
  • Помош за нови соработници — Место за добивање на помош околу уредувањето и за снаоѓање околу Википедија.
  • Селска чешма — Централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
  • Биро за консултации — Служејќи како виртуелни библиотекари, нашите волонтери даваат одговори на вашите прашања од многу области.
  • Портал на заедницата — Проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
  • На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект - освен на македонски, Википедија е достапна и на над 250 други јазици.
Братски проекти

Википедија е хостирана од Викимедија фондацијата, непрофитна организација која исто така хостира и голем број на други проекти:

Заедничка ризница
Заедничка медиумска колекција
Викивести
Извор на вести со бесплатна содржина
Викиречник
Речник и лексикон
Викицитат
Збирка цитати
Викикниги
Бесплатни учебници и прирачници
Викиизвор
Библиотека на слободни дела
Викивидови
Директориум на видови
Викиуниверзитет
Слободни материјали и активности за учење
Мета-Вики
Координација на проектот „Викимедија“