Србо Игњатовиќ
Србо Игњатовиќ, крстено Србољуб (Књажевац, 11 април 1946) е српски писател, литературен критичар, поет и раскажувач. Тој бил претседател на Друштвото на писателите на Србија до 2010 година, на Управниот одбор на УКС во 2012 година предложен е за дописен член на Српската академија на науките и уметностите.[1] Тој е главен уредник на списанието Современик и уредник на Апостроф.
Член е и основач на Здружението за култура, уметност и меѓународна соработка „Адлигат“, од 2010 година.
Дела (библиографија)[уреди | уреди извор]
Срба Игњатовиќ е роден на 11 април 1946 година во Књажевац, каде што завршил основно училиште и гимназија. Дипломирал, а потоа магистрирал на Филолошкиот факултет на Универзитетот во Белград.
Игњатовиќ е присутен во културниот живот уште од младоста. Како средношколец пишувал за училишниот весник Наши погледи, кој го уредувал, а за десетгодишнината на трудот ја подготвил збирката „Четиринаесет песни“.[2] Во текот на својата долга и значајна кариера бил уредник на Младински новини, Книжевни зборови, и е еден од основачите на библиотеката на првите книги Пегаз, списанието Односи, но и уредник-соработник во повеќе издавачки куќи и стручно лице, уредник во книжевните весници НИРО .
Игњатовиќ се занимавал и со книжевна критика и повремено пишувал критики за Политика, Илустрована политика, Вечерње новости. Бил и колумнист во Книжевни новини, Ослободување и други значајни весници, објавувајќи литературни текстови во весници и списанија на целиот поранешен југословенски културен простор. До денес има објавено деветнаесет книги со критики, есеи и студии.
Србо Игњатовиќ, освен како литературен критичар, е познат и како поет и раскажувач. Првата поетска книга ја објавил во 1971 година под наслов „Оние што немаат душа“, а до денес има објавено вкупно единаесет. Претставителниот избор од поезијата на Игњатовиќ „Варварите на Понтот“ го објавила белградска „ Просвета 2000“ година, а во 2012 г. Игњатовиќ подготвил и објавил избор од неговите песни „Голем вид“ (Вук, Лозница) и „Слободен пад“ (Српско книжевно друштво, Белград). Поезијата на Игњатовиќ е преведена на романски, бугарски, македонски, чешки, италијански, германски и англиски јазик и е застапена во голем број домашни и странски антологии поезија. Има напишано и осум книги прозни, главно раскази.
Од 1965 година Игњатовиќ има статус на слободен уметник, а од 1970 г. тој е член на Друштвото на писателите на Србија, каде што долги години бил претседател. Тој е член на Академијата АСЛА во Орадеа (Романија) и на Словенечката академија за литература и уметност во Варна (Бугарија). Покрај тоа, член е и основач на Здружението за култура, уметност и меѓународна соработка „Адлигат“, чие создавање несебично го поддржувал од самиот почеток. Своето наследство го формирал веднаш по повторното отворање на библиотеката Лазиќ 2009/2010 година, две години пред Здружението да биде официјално регистрирано и со тоа значително да помогне во развојот на проектот.
Во 2010 година прогласен е за почесен граѓанин на Књажевац, каде со годините често им помагал на локалните автори, а значително придонел за обликувањето на књажевачката книжевна сцена.[2] По повод отворањето на фестивалот за младинска култура во Књажевац на Србија, тој го напишал сценариото, а повремено бил и во поетското жири на фестивалот.[2]
Србо Игњатовиќ моментално работи како главен и одговорен уредник на списанието Савременик и уредник на Апостроф, чиј основач е и тој. Член е на редакцијата на списанието „ Исток “, кое излегува во Књажевац.
Признанија[уреди | уреди извор]
Игњатовиќ е добитник на повеќе книжевни награди:
- Големиот печат на градот Сремски Карловац ,
- Награда Исидора Секулиќ
- Наградата „Љубиша Јоциќ“
- Награда Милан Богдановиќ
- Златни беочуг КПУ Белград
- Кондир косовски девојки
- Награда Милан Ракиќ
- Наградата „Србољуб Митиќ“
- Награда Змај Огнени Вук
- Златен Орфеј
- Морава повелба
- Рамонда Србица
- Награда Миодраг Ќупиќ
- Вукова награда
- Награда Ѓурински шешир
- Троношки родослов и многу други.
Во Романија му биле врачени:
- Гран при Никита Станеску (1995),
- Големата награда на Лучијан Блага (1997),
- Награда Лучијан Блага на Романската академија (2005) и
- Голема базјашка повелба (2008). Нему му била доделена во Чешка
Во Чешка, тој бил награден со европски медал „Франц Кафка“ (Прага, 2003), а исто така и добитник на медалот „Никола Тесла“ на Раум унд Цајт (2009) и Големата награда „Летечки пердув“ на Меѓународниот Поетски фестивал Словенски загрљај (Варна, 2010).
Добитник е на специјална награда од Владата на Република Србија за исклучителен придонес во националната култура (2007) и Повелба за животно дело на Друштвото на писателите на Србија (2019).
Дела (библиографија)[уреди | уреди извор]
Книжевна критика, есеи, студии[уреди | уреди извор]
- Саломевата чинија, 1970 година
- Саломеовиот сад II, 1974 година
- Доба на колаж, 1978 година
- Стрип поетика, 1979 година
- Проза на промената - српска проза 1950–1979 година, 1981 година .
- Текст и свет, 1982 година .
- Среќен Вавилон, 1986 година
- Записи на слободен стрелец, 1986 година
- Книжевноста и новиот мит, 1988 година
- Хроничар, бунтовник, алхемичар, 1989 година
- Десет српски поети, 1992 година
- Хроника на поетските вештини, 1992 година
- Судбина, сепарат објавен во списанието Креација, бр. 9-10-11-12 / септември-декември 1998 година, Подгорица
- На мраву небо / Зоран Милица, 1999 г.
- Без обланде, 2000 година .
- Сцена на послужавник, 2003 година
- Светот на медиумите Петар Зец, 2010 година
- Лирска октава, 2012 година
- Проза на промената - српска проза 1950–1990 година, дополнето издание, 2012 г.
Тој напишал (заедно со Синиша Ристиќ) воведна студија за монографијата Поврзувачки бранови со ѕвездите: лирски опсези од Милена Павловиќ Барили (Белград, 1998), како и уметничката монографија Драган Савиќ (1990).
Поезија[уреди | уреди извор]
- Кои немаат души, 1971 година .
- Десетто коло, 1975 година
- Слагалка, 1981 година
- Рептил / Полиптих, 1983 година
- Острото срце на сликарот, 1989 година
- Рашљар, 1989 година
- Одење во новиот век, 1993 година
- Варварите на Понто: избрани и нови песни, избор и предговор Јован Пејчиќ, Белград, 2000 г.
- Судбеник, 2001 година
- Слеп патник, 2007 година
- Штом ќе осамнат други утопии, 2011 г
- Велики вид, избрани песни, 2012 година
- Слободен пад, избрани песни, 2012 година
- Цинобер, 2015 година
Проза[уреди | уреди извор]
- Црв во главата, раскази, Белград, 1998 година .
- Како жабата полета во мојата уста или за самоспознанието, роман -преглед, Белград, 1998 година .
- Кога сите бевме Тито и други приказни, Белград, 1994 година, второ преработено издание 1998 година, трето преработено издание 2008 година .
- Длабока Кина, проза, 2003 година ,
- Подолу и долу, проза, 2005 година
- Преодна куќа, раскази, 2011 година
- Криза во неколку лекции, записи, 2014 година
- Мрежоловка, роман, 2019 г.
Драма[уреди | уреди извор]
- Фарсата што излегува на штиците на тројца кралеви од Данска била вклучена во Современа српска драма 5, 1999 година.
Преводи на странски јазици[уреди | уреди извор]
Преведен е на повеќе странски јазици.
- избор од поезијата на Игњатовиќ на македонски јазик, Скопје, 1986 год.
- избор од поезијата на Игњатовиќ на италијански јазик, Бари, 1994 год.
- избор од поезијата на Игњатовиќ на романски јазик, Темишвар, 1997 год.
- Книгата на Игњатовиќ Влегување во новиот свет беше објавена во Букурешт како двојазично издание на романски и српски јазик во 1997 година.
- избор поезија на чешки јазик, Прага, 2007 година.
- избор на песни на германски јазик, Смедерево, 2009 г.
- избор на песни на англиски јазик, Нов Лондон, САД, 2010 година.
- Панчево, 1991 г Книгата хроничар, бунтовник, алхемичар е објавена на романски јазик и е посветена на поезијата на Џоана Флора.
- Второто, дополнето издание на книгата на Игњатовиќ кога бевме сите Тито и други приказни, 1997 година, беше преведено и на романски, а излегло и на бугарски јазик, Софија, 2007 година.
Библиофилски илустрирани изданија[уреди | уреди извор]
- Десетто коло, одвоено од списанието Знак бр. 2-3, Белград, 1972 г.
- Распространето меко море од соништата, избор на стихови, графики и објавено од Сенадин Турсиќ, Белград, 1980 година.
- Расљар, цртежи на Драган Пешиќ, текстови на Србе Игњатовиќ, каталог-плоча, издадена од Галеријата на графичкиот колектив, Белград, 1991 г.
- Жива книга, избор на проза во заедницата со Дејан Богојевиќ, Књажевац, 2007 г.
Зборник на трудови[уреди | уреди извор]
- Читајќи го Србо Игњатовиќ, збирка осврти и критики за литературното дело на Игњатовиќ е објавена во издание на Апостроф, Белград, 2013 година.
Наследството на Србо Игњатовиќ[уреди | уреди извор]
Наследството на Србо Игњатовиќ се наоѓа во Здружението за култура, уметност и меѓународна соработка „Адлигат“ во Белград, а ја содржи неговата лична библиотека, ракописи, фотографии, лични предмети, но и целата архива на издавачката куќа Апостроф, чиј основач е тој., архивата на списанието Савременик и документацијата УКС од периодот кога тој бил негов претседател.[3] Наследството го вклучува и првиот примерок од неговата прва книга, која ја подарил на своите родители, а по нивната смрт на Здружението Адлигат, како и десетици први изданија на српски книги со неговите белешки и посвети и стотици книги со посвета на неговите колеги. Дополнително, на Здружението му ја врачил и наградата „Ѓурин шешир“ и барелефот што го добил со неа, што Србо го добил за необјавената стихозбирка Синабар.[4] Наследството на Игњатовиќ содржи и избрана збирка публикации за животот и делото на Никола Радошевиќ, близок пријател на Србо, и значајна збирка книги, предмети и посвети поврзани со романската литература.
Од формирањето на оставината во 2010 година до денес, Игњатовиќ на Здружението му подарил повеќе од 15.000 книги со повеќе од 1.500 посвети и потписи на домашни и странски колеги.
Галерија[уреди | уреди извор]
-
-
-
Дел од библиотеката, книги и лични предмети -
Некои од книгите на Србо Игњатовиќ во неговата оставина
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „За дописне чланове САНУ предложено 18 књижевника“ (ср). Радио-телевизија Републике Српске. 30. 3. 2012. Посетено на 31. 3. 2012. Проверете ги датумските вредности во:
|accessdate=, |date=(help)CS1-одржување: непрепознаен јазик (link) - ↑ 2,0 2,1 2,2 „Игњатовић, Срба – Завичајни појмовник“ (српски). Посетено на 2020-07-24.
- ↑ „Легат Србе Игњатовића“ (англиски). Посетено на 2020-07-24.
- ↑ „Ђурин и Србин шешир“. Србија међу књигама. 7–18: 13. 2018. ISSN 2620-1801 – преку Удружењe за културу, уметности и међународну сарадњу „Адлигат”.