Македонско-британски односи
 | |
 Обединето Кралство |
 Македонија |
|---|---|
Интересот на Велика Британија за Македонија започнал во времето на Наполеоновите војни, продолжува во времето на Римската војна, а поизразита форма добива во втората половина на XIX век, во времето на Сан-Стефанскиот и Берлинскиот конгрес. На крајот кулминира со меѓусебно признавање на двете држави и воспоставување на дипломатски односи на ниво на амбасади.
Историја на односи[уреди | уреди извор]
Почеток на 19 век до првата светска војна[уреди | уреди извор]
Во периодот до формирањето на македонското ослободително движење тенденцијата на британската политика се состоела во следење и испитување на движечките македонски општествено-политички сили. Во втората фаза од 1893 до 1912 година, со појавата на ослободителното движење (МРО), таа тенденција добила поизразита форма (Илинденското востание). Извесни промени таа политика претрпела во времето на Младотурската револуција и Балканските војни, кога во геополитички поглед настануваат изразити промени на картата на Македонија. Македонија била поделена меѓу трите балкански држави: Бугарија, Србија и Грција, а извесен дел ѝ припаднал на новоформираната држава Албанија. Во текот на Првата светска војна проблемот на Македонија бил разгледуван во склопот на општосојузничката политика на Балканот во односите меѓу балканските држави и одделно како специфична македонска појава. На Париската мировна конференција во поглед на територијалната поделба на Македонија, Британците поаѓале од status quo-то и не се одело кон радикални средства за создавање нова државна творба на Балканот. Уште во текот на подготовките на Конференцијата, во разговорите меѓу американската и британската делегација бил заземен став со кој не ја одобрувале шемата за една автономна Македонија, бидејќи автономијата значела независност. Таквиот став на Велика Британија се рефлектирал и на самата Конференција. Тоа била една од причините Конференцијата да не обрне внимание на македонското прашање. На Конференцијата единствено место нашло прашањето за заштита на правата на малцинствата[1].
Период после првата светска војна[уреди | уреди извор]
Во периодот меѓу двете светски војни Велика Британија покажувала зголемен интерес за односите на Балканскиот Полуостров, со нагласување на односите помеѓу Кралството на СХС од една страна и Бугарија од друга, поради фактот што од нивните односи зависеле политичките односи на Балканот во целина. Основниот проблем за нарушување на нивните односи претставувало македонското прашање. Во триесеттите години во балканските земји зајакнало движењето за формирање балканска унија или балкански пакт со интенција да се елиминира мешањето на големите сили во состојбите на Балканот. Била прифатена девизата „Балканот на балканските народи“. Велика Британија позитивно гледала на една таква балканска соработка. Било оценето дека македонското прашање е еден од најголемите балкански проблеми, чие решавање автоматски би довело до решавање на сите други прашања на Балканот.
Втора светска војна и потоа[уреди | уреди извор]
Во текот на Втората светска војна британскиот интерес во Македонија го застапувале британските воени мисии што биле присутни во сите поголеми воени единици. Преку нивните извештаи британската разузнавачка служба СОЕ и Министерството за надворешни работи биле запознавани со воените и политичките интенции на македонската НОБ за слободна, независна и обединета Македонија. По Втората светска војна британскиот интерес се насочил кон Грција и зацврстувањето на своето влијание. Зела активно учество во Граѓанската војна во Грција, во која учествуваа и Македонците. По оваа војна голем број Македонци го напуштија делот на Македонија под Грција и заминале во земјите на Југоисточна Европа[2].
Современи односи[уреди | уреди извор]
Со прогласувањето на македонската независност во 1991 година, Велика Британија ја признала Македонија под нејзиното уставно име[3].
Амбасади[уреди | уреди извор]
- Македонски
Амбасадата на Македонија во Обединетото Кракство е сместена во Лондон, која исто така ја покрива и Ирска и Република Исланд. Амбасадор е г-ѓа Марија Ефремова[4]. Адреса: Suite 2.1 & 2.2, Bucking Court 75-83 Buckingham Gate London SW1E 6PE ++44 207 976 0535; ++44 207 976 0538; ++44 207 976 0539; london@mfa.gov.mk
- Британски
Амбасадата на Британија е лоцорана во Скопје. Амбасадор е Чарлс Герет[5]. Адреса: British Embassy, Skopje, Macedonia British Embassy Salvador Aljende No. 73 Skopje 1000 Skopje Telephone: (00) (389) (2) 3299 299 Fax:(00) (389) (2) 3179 726 (00) (389) (2) 3179 729 Consular/Visa
Постои и конзуларно претставништво во Битола.
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Христо Андонов-Полјански, Велика Британија и македонското прашање на Париската мировна конференција во 1919 година, Скопје, 1973
- ↑ Тодор Чепреганов, Велика Британија и македонското Распетие Христово, Галерија на икони Охрид (XIII ВЕЛИКОВ МАКЕДОНСКА ЕНЦИКЛОПЕДИЈА национално прашање (август 1944–1948), Скопје, 1997
- ↑ Канцеларија за надворешни работи и за Комонвелтот 'Republic of Macedonia is the constitutional name, used by the UK since 1999 for bilateral and internal purposes.'
- ↑ „ДИПЛОМАТСКИ И КОНЗУЛАРНИ ПРЕСТАВНИШТВА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА ВО СТРАНСТВО“. Министерство за Надворешни работи на Македонија. Посетено на 2009-12-25.
- ↑ „> Our Ambassador # > Career history“ (англиски). UK Embassy - Skopje. Архивирано од изворникот на 2009-11-10. Посетено на 2009-12-25.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- Официјално мрежно место на македонската амбасада во Лондон (англиски)
- Официјално мрежно место на британската амбасада во Скопје Архивирано на 12 декември 2009 г. (англиски)
| ||||||||||||||||||||||||
