Тененски Планини

Од Википедија — слободната енциклопедија
(Пренасочено од Тененгебирге)
Тененски Планини
Поглед од југозапад
Највисока точка
ВрвРаухек
Надм. вис.2.430 м
Величина
Должина15 км
Географија
{{{name}}} на карта

Карта

МестоСеверни Варовнички Алпи, Салцбург, Австрија
ЗемјаАвстрија
Координати47°30′N 13°14′E / 47.500° СГШ; 13.233° ИГД / 47.500; 13.233Координати: 47°30′N 13°14′E / 47.500° СГШ; 13.233° ИГД / 47.500; 13.233

Тененски Планини (германски: Tennengebirge) — мал, карпест планински венец во Северните Варовнички Алпи, кој лежи по целата своја должина пред Источните Алпи.[1][2][3][4][5] Овој висок планински масив, кој е претежно варовнички, има површина од околу 60 км2 и поседува голем број на пештери. Планините се наоѓаат во покраината Салцбург, блиску до Бишофсхофен, во Австрија.

Околу 37 км2 од планинскиот масив на Тененските Планини се наоѓа на надморска височина над 2000 метри, и овој дел бил прогласен за природен резерват во 1982 година.

Топографија[уреди | уреди извор]

Контурите на планинскиот масив се опкружени со:[6]

  • на запад се граничи со планините Хаген, кои се дел од Брехтегаденските Алпи и од кои се одделени со реката Залцах. Овде, на северниот крај од планинскиот превој Луег, се наоѓа најтесниот дел на клисурата Залцахефен, која поминува низ варовничките Алпи.
  • на север и североисток границата е реката Ламер сѐ до изворот на Рузбах, кој се спушта од превојот Гшит. Од другата страна на реката Ламер се наоѓа Остерхорн групата (планините Залцкамергут).
  • на исток, по должината на реката Ламер сѐ до Лунгетц, одвоени се од планините Дахштајн.
  • на југ се граничи со дел од Салцбуршките Шифералпен (германски: Salzburger Schieferalpen), десно од реката Залцах, долж линијата од Карбах до Санкт Мартин – Фрицбах – Залцах до Бишофсхофен.

Населби во долината[уреди | уреди извор]

Планински врвови[уреди | уреди извор]

Поглед на карстниот терен на Тененските Планини.

Највисоки врвови се Раухек (2430 метри надморска височина), а се наоѓа на запад, и Блајкогел, кој се наоѓа на исток и е со надморска височина од 2412 метри. Највисоките точки се наоѓаат како што се оди кон јужниот раб на планинскиот масив, а висината на врвовите се намалува одејќи кон северниот дел. Најважните врвови се:

Геологија[уреди | уреди извор]

Поглед на Тененските Планини од југозапад.

Овој планински масив се одликува со исклучително карстни карпи, составени главно од Дачштајн варовник, кој лежи врз основа од Рамсау доломит.

На јужните падини, долж линијата Лунгец-Верфенвенг-Верфен се наоѓа зоната на расед (Schuppenzone). Оваа зона е изградена од геолошката Верфенска образба, која била формирана во периодот на долниот тријас, и од доломитите од периодот на среден тријас (Анизик и Ладиник). Оваа зона на расед се вика Верфен-Санкт-Мартин зона на расед (Werfen-St.-Martin Schuppen Zone).[7]

Пештери[уреди | уреди извор]

На Тененските Планини постојат бројни пештери:[8]

  • Најпозната пештера е Ајсризенвелт (германски: Eisriesenwelt, Свет на ледените џинови) во близина на Верфен. Таа е долга околу 42 километри и е најголемата ледена пештера во светот. Заледениот дел од пештерата е отворен за јавни посети, па затоа и спаѓа во т.н. туристички пештери.
  • Најпознатите пештери во близината на долината се пештерата Брунекер на превојот Луег, пештерата Винерфал во близина на Обершефау и пештерата Трикл во близина на Абтенау. Овие активни водни пештери, зависно од временскиот период, се или затрупани со снег или поплавени со вода.
  • Друг важен систем на пештери е системот на Платенекајс-Бергер-Бирлох пештерите, кој се наоѓа во северозападниот дел на планинскиот масив. Овој систем на пештери се дренира кон пештерата Брунекер, со пад од околу 1000 метри во висина.
  • Други важни пештери се Шнеелох пештерите на Кухелбергалм и пештерата Ајскогел, која се протега низ истоимената планина на јужниот раб од Тененските Планини.

Масивот е важен истражувачки регион за Државната истражувачка асоцијација за пештери во Салцбург, која е задолжена за собирање и публицирање на истражувањата од овој регион. Постојано се наоѓаат нови пештери, а во старите се откриваат нови непознати делови.

Знаењата за пештерите и нивните водотеци се особено важни во однос на идното водоснабдување на населението, како и за заштита на водните ресурси.

Планинарење[уреди | уреди извор]

Како висок планински масив, Тененските Планини изобилуваат со бројни патеки за планинарење. Планинарите сепак треба да се свесни за недостаток на вода поради карпестиот терен, како и за опасноста од загубување во магла и во други услови на намалена видливост. Алпското искуство и добрата физичка подготвеност се основни предуслови за алпинизам, иако постојат бројни планински колиби. Провалиите по работ на планините им овозможуваат на алпинистите опции за искачување. Страната на јужниот раб на масивот, посебно околу планинската куќа Верфенер и над планинската куќа на д-р Хајнрих Хекел, се посебно популарни поради лесната пристапност. Во зима има разни скијачки патеки кои поминуваат низ планините, а на некои места има и екстремни скијачки патеки.

Колиби[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Käß, Werner; Behrens, Horst (1992). Tracing Technique in Geohydrology. Berlin/Stuttgart: Gebrüder Borntraeger Verlagsbuchhandlung. стр. 404. ISBN 3-443-01013-X.
  2. Arnold, Rosemarie; Taylor, Robert (2012). Austria. Baedeker. стр. 571. ISBN 978-3-8297-6613-5.
  3. Bernhard, Thomas (1979). Correction. Knopf. стр. 233. ISBN 978-0-3944-1141-5.
  4. Hammond Atlas of the World, 5th ed. Hammond World Atlas Corp. 2008. ISBN 978-0-8437-0967-4.
  5. Mutton, Alice Florence Adelaide (1961). Central Europe: a regional and human geography. Longmans.
  6. „Ostalpen“. www.bergalbum.de. Посетено на 2019-04-09.
  7. „Geologie“. web.archive.org. 6 јули 2011. Архивирано од изворникот на 2011-07-06. Посетено на 9 април 2019.CS1-одржување: бот: непознат статус на изворната URL (link)
  8. Audra, Philippe (1987). „Premières observations morphologiques et spéléologiques sur le karst haut-alpin du Tennengebirge (Salzburg, Autriche)“. Karstologia. 9 (1): 17–26. doi:10.3406/karst.1987.2153.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]