Црква „Св. Никола“ - Штип

Од Википедија — слободната енциклопедија
Свети Никола

Поглед на црквата

македонска православна црква
Епархија Брегалничка
Архијерејско намесништво Штипско
Парохија Штипска
Местоположба

Карта

Место Штип
Општина Штип
Држава Македонија
Општи податоци
Покровител Свети Никола
Изградба XIX век
Завршено 1867
Осветување 10 мај 1867
Живопис Никола Дамјанов
Градител Ѓорѓи Новаков-Џонгар
Зограф поголем број (во текстот)
Архитектонски опис
Стил дамјановски

Свети Никола или Свети Николај“ — катедрална црква на Брегалничката епархија на Македонската православна црква. Сместена е во западниот дел на градот Штип, крај патот за соседно Ново Село.

Историја и архитектура[уреди | уреди извор]

Изградена била врз темелите на старата Сифиева црква „Св. Никола“ од 1341 година, по угледот на црквата „Успение на Св. Богородица“ во Ново Село.[1] Со нејзините димензии и раскош претставува значаен споменик на преродбеничкиот период. Дело е на прочуениот градителски мајстор Ѓорѓи Новаков-Џонгар, во стилот на истакнатиот мајстор Андреја Дамјанов.[2] Храмот е завршен и осветен на 10 мај 1867 г., во времето на ќустендилскиот митрополит Игнатиј, кога Штип бил дел од Ќустендилската епархија.[3]

Црквата претставува трикорабна базилика, заобиколена со чардаци од западната, северната и јужната страна, кои на горниот кат преминуваат во галерија. Средишниот кораб е нагласен и е покриен со три куполи, а страничните со полуцилиндрични сводови. Внатрешноста на црквата украсена со живопис на сводовите, фрескоикони по ѕидовите, голем иконостас со икони и резба.[2] Дело е на видниот зограф Никола Дамјанов, кој ја живописува и ги украсува вратите со балдахини во 1889 година.[4] Фрескоживописот и резбата со богато украсениот балдахин во олтарниот дел и владичкиот престол во коработ на црквата се дело на Костадин Иванов Вангелов од Штип и тројцата браќа зографи Никола, Вангел и Коста Атанасови од Крушево.

Олтарните икони се дело на прочуениот сликар Димитар Андонов Папрадишки, како и од други зографи: Захарие Самоковлија, Атанасие Хризу, Хаџи Костадин од Велес, Јован Прилепчанин, Јован Атанасов, Коста Крстев.

Галерија на икони[уреди | уреди извор]

Главна статија: Галерија на икони (Штип)

Во 1990 година, катот од црквата бил претворен во Постојана галерија на икони. Во неа е сместен богат фонд на уметнички творечки дела (икони, сакрални предмети, стари печатени црковни книги, одежди и други предмети). Целокупниот фонд на постојаната изложба се дела на повеќе македонски познати зографи и непознати зографи, меѓу кои и познати зографи од Штип, кујунџии, копаничари и други мајстори кои работеле во црквите и манастирите во Источна Македонија од XVII до почетокот на XX век.[5]

Галерија[уреди | уреди извор]

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ „Култура: Црква Свети Никола“. Општина Штип. Архивирано од изворникот на 2020-01-26. Посетено на 11 јуни 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 Културно историски водич на град Штип / Cultural Historical Book - Guide. CIP - Каталогизација во публикација, Народна библиотека „Гоце Делчев“ Штип. 2002. стр. 62.
  3. ↑ „Храм Свети Николај - Штип“. Брегалничка епархија. Архивирано од изворникот на 2014-02-21. Посетено на 2014-02-07.
  4. ↑ Ангелов, Валентин Ангелов (1998). Панорама на възрожденските приложни изкуства. София: Академично издателство „Проф. Марин Дринов“. стр. 34.
  5. ↑ Културно историски водич на град Штип / Cultural Historical Book - Guide. CIP - Каталогизација во публикација, Народна библиотека „Гоце Делчев“ Штип. 2002. стр. 63.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Градителска целина Ново Село (Ново Село)  • Новоселско училиште (Ново Село)  • Црква „Успение на Пресвета Богородица“ (Ново Село)  • Црква „Св. Троица“ (Ново Село)  • Црква „Св. Спас“ (Ново Село)  • Црква „Св. Јован Крстител“ (Ново Село)  • Еврејски гробишта (Ново Село)  • Куќа на ул. „Никола Карев“ бр. 2 (Ново Село)  • Куќа на Михајло Апостолски (Ново Село)  • Куќа на ул. „Крсте Мисирков“ бр. 6 (Ново Село)  • Куќа на ул. „Крсте Мисирков“ бр. 8 (Ново Село)  • Куќа на ул. „Крсте Мисирков“ бр. 12 (Ново Село)  • Куќа на ул. „Крсте Мисирков“ бр. 14 (Ново Село)  • Куќа на ул. „Крсте Мисирков“ бр. 26 (Ново Село)  • Куќа на ул. „Крсте Мисирков“ бр. 30 (Ново Село)  • Куќа на ул. „Крсте Мисирков“ бр. 34 (Ново Село)  • Куќа на ул. „Крсте Мисирков“ бр. 45 (Ново Село)  • Куќа на ул. „Крсте Мисирков“ бр. 67 (Ново Село)  • Куќа на ул. „Крсте Мисирков“ бр. 69 (Ново Село)  • Археолошко наоѓалиште „Балабаница“ (Стар Караорман)  • Археолошко наоѓалиште „Крушки“ (Стар Караорман)  • Археолошко наоѓалиште „Орлови Чуки“ (Стар Караорман)  • Штипска тврдина (Штип)  • Безистен (Штип)  • Куќа на Славчо Стојменски (Штип)  • Куќа на Ванчо Прке (Штип)  • Куќа на ул. „Страшо Пинџур“ бр. 15 (Штип)  • Куќа на ул. „Љубен Иванов“ бр. 11 (Штип)  • Куќа на ул. „Маршал Тито“ бр. 2 (Штип)  • Куќа на ул. Маршал Тито бр. 18 (Штип)  • Куќа на ул. Маршал Тито бр. 20 (Штип)  • Зграда на Хотел Гарни (Штип)  • Куќа на ул. „Тошо Арсов“ бр. 2 (Штип)  • Куќа на ул. „Тошо Арсов“ бр. 4 (Штип)  • Куќа на ул. „Тошо Арсов“ бр. 8 (Штип)  • Куќа на ул. „Тошо Арсов“ бр. 62 (Штип)  • Куќа на ул. „Тошо Арсов“ бр. 68 (Штип)  • Магаза на ул. „Иво Рибар Лола“ бр. 54 (Штип)  • Објект на ул. „Гоце Делчев“ бр. 3 (Штип)  • Објект на ул. „Гоце Делчев“ бр. 7 (Штип)  • Објект на ул. „Гоце Делчев“ бр. 31 (Штип)  • Објект на ул. „Гоце Делчев“ бр. 33 (Штип)  • Објект на ул. „Гоце Делчев“ бр. 41 (Штип)  • Објект на ул. „Гоце Делчев“ бр. 45 (Штип)  • Објект на ул. „Гоце Делчев“ бр. 55 (Штип)  • Објект на ул. „Гоце Делчев“ бр. 57 (Штип)  • Емир Ќучук Султанов мост (Штип)  • Саат-кула (Штип)  • Црква „Св. Архангел Михаил Главатов“ (Штип)  • Црква „Св. Архангел Михаил - Фитијата“ (Штип)  • Црква „Св. Никола“ (Штип)  • Џамија Хусамедин Паша (Штип)  • Административна зграда - банка (Штип)  • Митрополија на Брегалничката епархија (Штип)  • Училишна зграда (Штип)  • Универзитетска библиотека „Гоце Делчев“ (Штип)
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Црква_„Св._Никола“_-_Штип&oldid=4928546“