Хафниум

Од Википедија — слободната енциклопедија
Хафниум  (72Hf)
Спектрални линии на хафниумот (400–700 nm)
Општи својства
Име и симболхафниум (Hf)
Изгледчелично сива
Хафниумот во периодниот систем
Водород (двоатомски неметал)
Хелиум (благороден гас)
Литиум (алкален метал)
Берилиум (земноалкален метал)
Бор (металоид)
Јаглерод (повеќеатомски неметал)
Азот (двоатомски неметал)
Кислород (двоатомски неметал)
Флуор (двоатомски неметал)
Неон (благороден гас)
Натриум (алкален метал)
Магнезиум (земноалкален метал)
Алуминиум (слаб метал)
Силициум (металоид)
Фосфор (повеќеатомски неметал)
Сулфур (повеќеатомски неметал)
Хлор (двоатомски неметал)
Аргон (благороден гас)
Калиум (алкален метал)
Калциум (земноалкален метал)
Скандиум (преоден метал)
Титан (преоден метал)
Ванадиум (преоден метал)
Хром (преоден метал)
Манган (преоден метал)
Железо (преоден метал)
Кобалт (преоден метал)
Никел (преоден метал)
Бакар (преоден метал)
Цинк (преоден метал)
Галиум (слаб метал)
Германиум (металоид)
Арсен (металоид)
Селен (повеќеатомски неметал)
Бром (двоатомски неметал)
Криптон (благороден гас)
Рубидиум (алкален метал)
Стронциум (земноалкален метал)
Итриум (преоден метал)
Циркониум (преоден метал)
Ниобиум (преоден метал)
Молибден (преоден метал)
Технециум (преоден метал)
Рутениум (преоден метал)
Родиум (преоден метал)
Паладиум (преоден метал)
Сребро (преоден метал)
Кадмиум (преоден метал)
Индиум (слаб метал)
Калај (слаб метал)
Антимон (металоид)
Телур (металоид)
Јод (двоатомски неметал)
Ксенон (благороден гас)
Цезиум (алкален метал)
Бариум (земноалкален метал)
Лантан (лантаноид)
Цериум (лантаноид)
Празеодиум (лантаноид)
Неодиум (лантаноид)
Прометиум (лантаноид)
Самариум (лантаноид)
Европиум (лантаноид)
Гадолиниум (лантаноид)
Тербиум (лантаноид)
Диспрозиум (лантаноид)
Холмиум (лантаноид)
Ербиум (лантаноид)
Тулиум (лантаноид)
Итербиум (лантаноид)
Лутециум (лантаноид)
Хафниум (преоден метал)
Тантал (преоден метал)
Волфрам (преоден метал)
Рениум (преоден метал)
Осмиум (преоден метал)
Иридиум (преоден метал)
Платина (преоден метал)
Злато (преоден метал)
Жива (преоден метал)
Талиум (слаб метал)
Олово (слаб метал)
Бизмут (слаб метал)
Полониум (слаб метал)
Астат (металоид)
Радон (благороден гас)
Франциум (алкален метал)
Радиум (земноалкален метал)
Актиниум (актиноид)
Ториум (актиноид)
Протактиниум (актиноид)
Ураниум (актиноид)
Нептуниум (актиноид)
Плутониум (актиноид)
Америциум (актиноид)
Кириум (актиноид)
Берклиум (актиноид)
Калифорниум (актиноид)
Ајнштајниум (актиноид)
Фермиум (актиноид)
Менделевиум (актиноид)
Нобелиум (актиноид)
Лоренциум (актиноид)
Радерфордиум (преоден метал)
Дубниум (преоден метал)
Сиборгиум (преоден метал)
Бориум (преоден метал)
Хасиум (преоден метал)
Мајтнериум (непознати хемиски својства)
Дармштатиум (непознати хемиски својства)
Рендгениум (непознати хемиски својства)
Копернициум (преоден метал)
Нихониум (непознати хемиски својства)
Флеровиум (слаб метал)
Московиум (непознати хемиски својства)
Ливермориум (непознати хемиски својства)
Тенесин (непознати хемиски својства)
Оганесон (непознати хемиски својства)
Zr

Hf

Rf
лутециумхафниумтантал
Атомски број72
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)178,49(2)[1]
Категорија  преоден метал
Група и блокгрупа 4, d-блок
ПериодаVI периода
Електронска конфигурација[Xe] 4f14 5d2 6s2
по обвивка
2, 8, 18, 32, 10, 2
Физички својства
Фазацврста
Точка на топење2.506 K ​(2.233 °C)
Точка на вриење4.876 K ​(4.603 °C)
Густина близу с.т.13,31 г/см3
кога е течен, при т.т.12 г/см3
Топлина на топење27,2 kJ/mol
Топлина на испарување648 kJ/mol
Моларен топлински капацитет25,73 J/(mol·K)
парен притисок
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
при T (K) 2.689 2.954 3.277 3.679 4.194 4.876
Атомски својства
Оксидациони степени4, 3, 2, 1, −2 ​(амфотерен оксид)
ЕлектронегативностПолингова скала: 1,3
Енергии на јонизацијаI: 658,5 kJ/mol
II: 1.440 kJ/mol
II: 2.250 kJ/mol
Атомски полупречникемпириски: 159 пм
Ковалентен полупречник175±10 пм
Color lines in a spectral range
Спектрални линии на хафниум
Разни податоци
Кристална структурашестаголна збиена (шаз)
Кристалната структура на хафниумот
Брзина на звукот тенка прачка3.010 м/с (при 20 °C)
Топлинско ширење5,9 µм/(m·K) (при 25 °C)
Топлинска спроводливост23 W/(m·K)
Електрична отпорност331 nΩ·m (при 20 °C)
Магнетно подредувањепарамагнетно[2]
Модул на растегливост78 GPa
Модул на смолкнување30 GPa
Модул на збивливост110 GPa
Поасонов сооднос0,37
Мосова тврдост5,5
Викерсова тврдост1.520–2.060 MPa
Бринелова тврдост1.450–2.100 MPa
CAS-број7440-58-6
Историја
Наречен поСпоред Хафнија. Латинското име за: Копенхаген, каде и бил откриен
ПредвиделДмитри Менделеев (1869)
Откриен и првпат издвоенДирк Костер и Ѓерѓ де Хевеши (1922)
Најстабилни изотопи
Главна статија: Изотопи на хафниумот
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП
172Hf веш 1,87 г ε 0,350 172Lu
174Hf 0,162 % 2×1015 г α 2,495 170Yb
176Hf 5,206 % (α) 2,2550 172Yb
177Hf 18,606 % (α) 2,2449 173Yb
178Hf 27,297 % (α) 2,0832 174Yb
178m2Hf веш 31 г ВК 2,446 178Hf
179Hf 13,629 % (α) 1,8065 175Yb
180Hf 35,1 % (α) 1,2828 176Yb
182Hf расеан 8,9×106 г β 0,373 182Ta
Режимите на распад во загради се предвидени, но сè уште не се забележани
| наводи | Википодатоци

Хафниум (Hf, лат. hafnium) — метал од IVB група.[3][4]. Името го добил според латинскиот назив на градот Копенхаген.

Хафниумот е застапен во Земјината кора во количини од 5,3 ppm (анг. parts per million).

Најважен минерал на хафниум е алвит (Hf,Th,Zr)SiO4• x H2O.

Хафниум е октриен од страна на György von Hevesy од Унгарија и Dirk Coster од Холандија. Откриен е во 1922 година.

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. Lide, D. R., уред. (2005). „Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds“. CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th. изд.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
  3. Parkes, G.D. & Phil, D. (1973). Melorova moderna neorganska hemija. Beograd: Naučna knjiga.
  4. Housecroft C. E., Sharpe A. G. (2008). Inorganic Chemistry (3rd ed.). Prentice Hall. ISBN 978-0131755536.