Пиран
| Пиран Piran | ||
|---|---|---|
| Гратче | ||
 Панорана на Пиран | ||
| ||
  Пиран | ||
| Координати: 45°31′42.31″N 13°34′06.42″E / 45.5284194° СГШ; 13.5684500° ИГД | ||
| Држава |  Словенија | |
| Регион | Приморска | |
| Статистички регион | Крајбрежно-крашки | |
| Општина | Пиран | |
| Површина | ||
| • Вкупна | 0,70 км2 (30 ми2) | |
| Надм. вис. | 16 м | |
| Население (2019) | ||
| • Вкупно | 3.733 | |
| • Густина | 53/км2 (140/ми2) | |
| Часовен појас | СЕВ (UTC+01) | |
| • Лете (ЛСВ) | СЕЛВ (UTC+02) | |
| Рег. таб. | KP | |
Пиран (словенечки: Piran, италијански: Pirano) — гратче во југозападна Словенија, седиште на Општина Пиран. Се наоѓа на бреговите на Трстјанскиот Залив во Јадранското Море и е еден од трите поголеми населени места на словенечкиот дел од Истра. Градот е познат по средновековната архитектура, со тесни улици и збиени куќи. Пиран е еден од најпознатите туристички места во државата.
Култура и образование[уреди | уреди извор]
Пиран е родното место на композиторот и виолинист Џузепе Тартини, кој одиграл важна улога во обликувањето на пиранското културно наследство. Главниот плоштад во гратчето, Тартиниев плоштад (словенечки: Tartinije trg, италијански: Piazza Tartini), е именуван по него. Во 1892 година, на 200-годишнината од неговото раѓање, во Пиран бил подигнат споменик на Тартини. Венецијанскиот уметник Антонјо Дал Ѕото добил задача да создаде поголема бронзена статуа, која била поставена на нејзиниот постамент во 1896 година. Статуата преовладува на плоштадот, над соборната црква „Св. Ѓорѓи“. Сликарот Чезаре Дел'Аква е исто така роден во Пиран.
Пиран е седиште на Евросредоземниот универзитет (ЕМУНИ), основан во 2008 година како еден од културните проекти на Барселонска постапка: Сојуз на Средоземјето. Крајбрежните галерии Пиран, јавна установа која опфаќа група од шест јавни галерии за современа уметност, е со седиште во Пиран.[1]
Културни настани[уреди | уреди извор]
Музичките вечери се одржувани со децении во атриумот на миноритскиот Францискански манастир, еден од најубавите атриуми во манастирот во Приморска, кој има добра акустика.[2]
Фестивалот на општината е 15 октомври, кој го слави основањето на првиот словенечки партизански поморски одред, наречен Копер, во 1944 година.
Географија и клима[уреди | уреди извор]
Пиран се наоѓа на врвот на истоимениот полуостровот на Пиранскиот Залив.
Источно од гратчето, долж северното крајбрежје (во правец кон Струњан) се наоѓа мала туристичка населба по име Фjеса. Пиран и Фjеса се поврзани со шеталиште покрај плажата. Пиран има влажна суптропска клима со топли лета и свежи дождливи зими. Снегот е редок (обично 3 дена годишно, скоро секогаш во мали количини). Има 22 дена во годината со максимални температури од 30°C или повисоки; во еден ден во годината температурата не оди под 0°C. Маглата се појавува околу 4 дена годишно, главно во зима.
Комуникации и превоз[уреди | уреди извор]
Во близина на градот е меѓународниот Аеродром Порторож и марина. Предавателот со среден бран на Радио Копер е во Пиран. Пренесува на 1170 kHz и има 123,6 метри висок јарбол со шилеста антена. Градот е поврзан со Копер, Изола, Порторож, Сечовље и Луција со евтина автобуска линија. Линиите на другите крајбрежни населби функционираат најмногу за време на туристичката сезона.[3]
Првата тролејбуска линија на територијата на денешна Словенија, стапила во јавна услуга на 24 октомври 1909 година во Пиран, тогаш дел од Австрија-Унгарија. Се протегала од Тартиниевиот плоштад долж брегот и бродоградилиштето до Порторож и Луција. Градските власти купиле пет тролејбуси произведени од австриската претпријатие Дајмлер-Моторен-Гезелшафт. Во 1912 година, тие биле заменети со трамвајски систем кој работел до 1953 година, кога бил заменет со автобуси.[4]
Спорт[уреди | уреди извор]
Стадионот Под обзидјем (словенечки: Stadion pod obzidjem) е повеќенаменски стадион во Пиран. Користен е за фудбалски натпревари и е домашен терен на екипата на НК Порторож Пиран. Стадионот моментално собира 750 гледачи, од кои 500 можат да седат.[5]
Збратимени градови[уреди | уреди извор]
|
|
Галерија[уреди | уреди извор]
-
Пиранското пристаниште -
Пиранскиот светилник -
Општинската зграда на Тартиниевиот плоштад -
Панорамски поглед кон Тартиниевиот плоштад -
Р'т Мадона, најзападната точка на полуостровот -
Тартиниевиот плоштад ноќе -
Црвени покриви во Пиран гледани од соборната црква „Св. Ѓорѓи“ -
Страничен поглед на соборната црква „Св. Ѓорѓи“
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Obalne galerije - Coastal Galleries“. Culture.si. Посетено на 30 јануари 2023.
- ↑ "St. Francis Church". Turistično združenje Portorož; Посетено на 30 јануари 2023.
- ↑ „Piran avtomobilom zaprl vrata“ (словенечки). RTV Slovenia. 30 јануари 2023.
- ↑ Evans, Thammy; Abraham, Rudolf (2013). Istria: Croatian Peninsula, Rijeka, Slovenian Adriatic. Bradt Travel Guides. стр. 158. ISBN 9781841624457. Посетено на 30 јануари 2023.
- ↑ „Slovenia - NK Portorož Piran“. Soccerway.com. Посетено на 30 јануари 2023.
- ↑ „Twin towns & municipalities, cooperation“. Општина Пиран. Архивирано од изворникот на 2019-07-23. Посетено на 30 јануари 2023.
Поврзано[уреди | уреди извор]
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
| Повеќе за Пиран на збратимените проекти на Википедија | |
|
Податотеки на Ризницата ? |
 ?
|
Информации за guide во Википатување ? ? |
|
Запис Q1382 во базата на Википодатоци ? |
- Општина Пиран
- Информации за Пиран Архивирано на 26 мај 2006 г.
- Пиран на Geopedia Архивирано на 20 јуни 2012 г.
- Интерактивна карта на Пиран со точки на туристички знаменитости
| ||||||||
| ||||||||||||||||||
|