Муртино
| Муртино | |
Поранешната општинска зграда | |
  Муртино Местоположба на Муртино во Македонија
Муртино на карта
| |
| Координати 41°24′55″N 22°43′36″E / 41.41528° СГШ; 22.72667° ИГД | |
| Општина | Струмица |
| Население | 1.740 жит. (поп. 2021)[1]
|
| Пошт. бр. | 2432 |
| Шифра на КО | 27043, 27543 |
| Надм. вис. | 196 м |
| Слава | Ѓурѓовден |
|
Муртино на општинската карта  Атарот на Муртино во рамките на општината | |
 Муртино на Ризницата
| |
Муртино — село во Општина Струмица, во околината на градот Струмица. Во периодот 1996-2004, селото било седиште на поранешната истоимена општина, која била споена со Општина Струмица.
Географија и местоположба[уреди | уреди извор]
Муртино се наоѓа во Струмичко Поле, во југоисточниот дел на Република Македонија. Од најблискиот град Струмица е оддалечен 8 км. Надморската височина во селото е 212 м а површината на селото изнесува 1.640 ха.
Селото граничи со Свидовица, Банско, Сачево, Моноспитово, Робово, Еднокуќево, Бајрамбос, Кочули.
Историја[уреди | уреди извор]
.JPG)
_(1).JPG)
Првите податоци за селото потекнуваат уште од турско време, кога првобитната местоположба на селото била на ридот кој се наоѓа на Беласица, јужно од сегашната положба на селото. Сегашната местоположба е некогашен чифлик на турскиот бег. Се верува дека името на селото потекнува од бегот Мурат, кому и му припаѓал и чифликот.
Првиот познат населеник е таканаречениот дедо Јове, кој се преселил од мариовските села и дошол во Муртино, бидејќи убил тогаш некој познат турчин и за да не биде убиен се преселил со своето семејство. Тој имал неколку синови од кој најпознатиот се викал Атанас, тој бил кмет на селото и многу богат човек, го помагал Илинденското востание дури го криумчарел Гоце Делчев, преку Беласица за да оди во Солун. Давал пари за да се купи оружје, муниција итн. Сѐ уште има остатоци од ова семејство на Дедо Јове, сега познати како Јовевци, сите живеат во маалото наречено Чифлик.
Во селото била отворена една од првите евангелско-методистички цркви во Македонија. Кон почетокот на XX век, според статистиката од Бранков, бројот на протестантите во Струмичко изнесувал 624 лица, од кои 208 живееле во Муртино. Освен црква, во селото имало изградено и протестантско училиште. Нивниот број значително се намалил по крајот на Балканските војни.
Муртино во 1996 станува општина. Во општината биле и селата Моноспитово, Бансκо и Сачево. Општина Муртино постои два мандати, во првиот мандат κаκо градоначалниκ е избран Ацо Христов од редовите на партијата ВМРО-ДПМНЕ, по потеκло од Муртино. Во вториот мандат со лоκалните избори одржани во 2000 година κаκо градоначалниκ е избран Стојан Бансκолиев исто таκа од партијата ВМРО-ДПМНЕ, и осто со потеκло од Муртино. Со териториалната поделба во 2005 година, изгласана во собранието на Маκедонија, Општина Муртино е распуштена. Моноспитово се припојува во Општина Босилово, а Муртино со Бансκо и Сачево се припојуваат во Општина Струмица.
Стопанство[уреди | уреди извор]
Претежно занимање на населението е земјоделството. Обработливото земјиште во селото зафаќа површина од 688 ха[2].
Население[уреди | уреди извор]
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година во Муртино живееле 560 жители, сите Македонци.[3] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Муртино имало 688 Македонци, од кои 480 под врховенството на Бугарската егзархија и 208 протестанти.[4]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 1.100 Македонци.[5]
Во 1961 година селото има 1.922 жители, додека во 1994 година има 2.159 жители.
Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 2.209 жители, од кои 2.203 Македонци, 2 Срби и 4 останати.[6]
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 1.740 жители, од кои 1.653 Македонци, 2 Албанци, 1 Србин, 2 останати и 82 лица без податоци.[7]
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
| Година | 1900 | 1905 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 560 | 688 | 1.505 | 1.671 | 1.922 | 2.175 | 2.202 | 2.214 | 2.159 | 2.209 | 1.740 |
- Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[8]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[9]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[10]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[11]
Општествени установи[уреди | уреди извор]
- Основно училиште „Маршал Тито“
- пошта
- амбуланта
- бензинска пумпа
- земјоделско здружение „Агро унија“
- ветеринарна станица
- дом на културата
- спортска сала
- РЕ на ЈПКД Комуналец — Струмица
Самоуправа и политика[уреди | уреди извор]
Избирачко место[уреди | уреди извор]
Во селото постојат избирачките места бр. 1840 и 1841 според Државната изборна комисија, сместени во основното училиште и месната заедница.[12]
На претседателските избори во 2019 година, на овие избирачки места биле запишани вкупно 1.721 гласач.[13]
На Македонски парламентарни избори во 2020 година, на овие избирачки места биле запишани вкупно 1.714 гласачи.[14]
Културни и природни знаменитости[уреди | уреди извор]
Редовни настани[уреди | уреди извор]
На верскиот празник Свети Ѓорѓи, познат и како Ѓурѓовден се одржува трка со коњи.
Личности[уреди | уреди извор]
- Атанас Јовев — војвода на ВМРО
- Туше Трајков Бансколев — македонски револуционер од ВМОРО.[15]
- Васил Јованов Витанов — македонски револуционер од ВМОРО.[15]
- Васил Влахов — македонски револуционер од ВМОРО.[15]
- Ристо Дончев Горгев — македонски револуционер од ВМОРО.[16]
- Панде Христов Јовев — македонски револуционер од ВМОРО.[17]
- Коце Атанасов Патаров — македонски револуционер од ВМОРО.[18]
- Панде Галев Стојанов — македонски револуционер од ВМОРО.[19]
- Ден Дончев — министер во владата на Македонија во времето на Љубчо Георгиевски потекнува од Муртино.
- Зоран Заев — градоначалник на Струмица во три мандата и водач на СДСМ од 2013 година потекнува од Муртино.
- Ванчо Панчев — пратениκ во собранието на Маκедонија од 1998 до 2002 потеκнува од Муртино.
Култура и спорт[уреди | уреди извор]
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ „Населено место - Белотино“. www.strumica.gov.mk. Посетено на 2013-05-04.
- ↑ Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 160.
- ↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 106-107.
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
- ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
- ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
- ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
- ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 21 декември 2019.
- ↑ „Претседателски избори 2019“. Посетено на 21 декември 2019.
- ↑ „Парламентарни избори 2020“. Архивирано од изворникот на 2021-03-05. Посетено на 3 ноември 2020. line feed character во
|title=во положба 21 (help) - ↑ 15,0 15,1 15,2 . Јасмина Дамјановска, Ленина Жила и Филип Петровски (2016). Илинденски сведоштва. том I, дел I. Скопје: Државен архив на Република Македонија. Отсутно или празно
|title=(help)CS1-одржување: друго (link) - ↑ . Јасмина Дамјановска, Ленина Жила и Филип Петровски (2016). Илинденски сведоштва. том I, дел II. Скопје: Државен архив на Република Македонија. Отсутно или празно
|title=(help)CS1-одржување: друго (link) - ↑ . Јасмина Дамјановска; Ленина Жила; Филип Петровски (2016). Илинденски сведоштва. том II, дел II. Државен архив на Република Македонија. Отсутно или празно
|title=(help)CS1-одржување: друго (link) - ↑ . Јасмина Дамјановска, Ленина Жила и Филип Петровски (2017). Илинденски сведоштва. том IV, дел II. Скопје: Државен архив на Република Македонија. Отсутно или празно
|title=(help)CS1-одржување: друго (link) - ↑ . Јасмина Дамјановска, Ленина Жила и Филип Петровски (2017). Илинденски сведоштва. том IV, дел I. Скопје: Државен архив на Република Македонија. Отсутно или празно
|title=(help)CS1-одржување: друго (link)
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
| ||||||||||||||||
_1941.jpg){kind=link}