Иљја Муромец

Од Википедија — слободната енциклопедија
Тројца богати луѓе во 1898 г. насликан од Виктор Васнецов, Иљја Муромец е во центарот.

Иљја Муромец (руски: Илья́ Му́ромец, буквално: "Иљја од Муром") - руски митски јунак од Киев, православен светец, и монах од Киев. Опеан е во бројни народни епски песни. Заедно со Добриња Никитич и Алјоша Поповиќ, тој важи за најголем средновековен руски витез и авантурист. Во руската митологија тие се познати како Тројца херои.

Иљја во песните[уреди | уреди извор]

Според легендата, Иљја бил син на земјоделец, роден во селото Карачарово, близу Муром. Во својата младост, поради сериозната болест што ја прележал, тој останал неподвижен до својата 33 година. Но потоа за чудо се излекувал со помош на двајца аџии. Потоа добил натчовечка сила од витез на смртната постела во Света Гора (руски: Святого́р), па тргнал да го ослободи градот Киев од идолопоклониците, во служба на кнезот Владимир Велики. Тој целосно сам го бранел градот Чернигов од татарската инвазија и му ги понудил своите услуги како витез на локалниот владетел, но тој одбил да остане. Во шумите на Брјанск, тој го убил чудовиштето што живеело таму (арамијата Славеј), кој можел да убива патници со својот моќен свиреж. Во Киев, Иљја бил прогласен за руски витез од страна на принцот Владимир и тој ја бранел Русија од бројни напади на луѓе од степата, вклучувајќи го и Бату Кан, митскиот император на Златна орда. Дарежлив и со едноставен дух, но и темпераментен, Иљја еднаш дивеел и ги уништил сите црковни кули во Киев, бидејќи принцот Владимир заборавил да го покани на прославата. Наскоро се смирил кога Владимир го поканил.

Историски податоци[уреди | уреди извор]

Иљја Муромец станал синоним на раскошна физичка и духовна сила и интегритет, посветен на заштита на татковината и народот, и со текот на времето станал херој на бројни филмови, слики, споменици, карикатури и анегдоти. Тој е единствениот епски херој канонизиран од Руската православна црква.

Иљја Муромец (1914), Виктор Васнецов
Нераспадливите мошти на Свети Иљја Печерски во Киевско-печерска лавра.

Според христијанското верување, моштите на Иљја се чудесни. На неговата десна рака се наоѓаат првите три прста составени за молитва,[1] што покажува дека тој умрел во молитва а годината на неговата смрт е наведена 1188 година.[2] Иако остатоците од Иљја Муромец наводно се зачувани во манастирот Киев Печерск, неговиот лик веројатно не е единствена историска личност, туку комбинација од неколку вистински или измислени херои од различни епохи. Ова укажува дека наводно во исто време Илија му служел на принцот Владимир, кој владеел од 980 до 1015 година; но тој се борел против Бату Кан, основачот на Златна орда (1205-1255); го спасил „Константин Бого љубец“, императорот во Цариград, од чудовиштата (имало голем број византиски императори по име Константин, но никој не бил современик на принцот Владимир или Бату-хан и единствениот што најверојатно го нарекле „ Бого -убец “бил Константин, 1405-1453).

Празник[уреди | уреди извор]

Српската православна црква го слави на 19 декември според црквата и на 1 јануари според грегоријанскиот календар.

Во уметноста[уреди | уреди извор]

  • Виктор Васнецов 1898 година. слика: Тројца богати луѓе (централна личност).
  • Трета симфонија во минор од 1911 година, опус 42
  • Иљја Муромец е насликан на руски поштенски марки во 1913 година. години.
  • Слика од Виктор Васнецов 1914 година
  • Филм од 1956 година Александра Птушка.
  • Анимиран филм претставен на 7 јули 2007 година.[1]
  • Лиз Вилијамс „Девет слоеви на рајот“ (2003) го опишува Иљја од аголот на модерното време.

Користена литература[уреди | уреди извор]

  1. „Свети преподобни Илија Муромец“. Црквени календар. Посетено на 28. 1. 2021. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)
  2. „Свети преподобни Илија Муромец“. Пријатељ Божији. Посетено на 28. 1. 2021. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)

Надворешни врски[уреди | уреди извор]