Глад
Глад — состојба во која едно лице, за подолг период, не може да јаде доволно храна за задоволување на основните потреби за исхрана. Во текот на историјата, делови од населението во светот често доживуваат постојани периоди на глад. Во многу случаи, ова резултирало поради прекини на снабдување со храна предизвикани од војна, чума, или неповолни временски услови. За првите неколку децении по Втората светска војна, технолошкиот напредок и зголемена политичка соработка сугерираше дека е можно значително да се намали бројот на луѓето кои страдаат од глад. Од 2000 година бројот на луѓе кои страдаат од екстремна глад е намален. Според Светската програма за храна и некои статистички податоци се вели дека: „Околу 795 милиони луѓе во светот немаат доволно храна за да водат здрав и активен живот. Тоа е еден од девет луѓе на земјата. Огромното мнозинство на гладни луѓе во светот живеат во земјите во развој, каде што 12,9 проценти од населението се неисхранети“.[1]
До 2006 година, просечната меѓународна цена на храната била во голема мера стабилна во текот на неколку децении. Во последните месеци од 2006 година, сепак, цените почнале да се зголемуваат брзо. До 2008 година, цената на оризот се зголемила за трипати од цената во некои региони, а тоа сериозно ги погодило земјите во развој. Цената на храната паднала во почетокот на 2009 година, но се зголемило на друго рекордно високо ниво во 2011 година, и оттогаш се намалило малку. Финансиската криза од 2008 година низ целиот свет дополнително зголемување на бројот на луѓето кои страдаат од глад, вклучувајќи драматични зголемувања дури и во развиените економии, како што се Велика Британија, Еврозоната и САД.
Милениумските развојни цели вклучувале посветеност за натамошно намалување од 50% на делот од населението во светот што страдаат од екстремна глад до 2015 година. Во 2012 година, станало јасно дека оваа цел тешко ќе се постигне, делумно како резултат на постојаната инфлација на цените на храната. Сепак, кон крајот на 2012 Организацијата за исхрана и земјоделство на ООН изјавила дека сè уште е можно да ја погоди целта со доволно напор. Во 2013 година, ФАО проценува дека 842 милиони луѓе се недоволно исхранети (12% од светската популација). Неисхранетоста е причина за смртта на повеќе од 3,1 милиони деца под 5 години. УНИЦЕФ проценува дека 300 милиони деца одат во кревет гладни секоја вечер; и дека 8.000 деца на возраст од 5 години се очекува да умираат од неисхранетост секој ден.
Физички одлики[уреди | уреди извор]
Чувството на глад физички се покажува преку контракции на стомачните мускули. Се смета дека овие контракции ги предизвикува зголемена концетнтрација на хормонот Грелин. За разлика од него, хормоните Пептид YY и Лептин имаат спротивен ефект, односно предизвикуваат чувство на ситост. Хормонот грелин се лачи кога нивото на шеќер во крвта се намалува, а ова пак се случува како резултат на нејадење во подолг период. Стомачните контракции предизвикани од глад може да бидат посебно болни кај децата и младите
Статистика[уреди | уреди извор]
Годишните извештаи на ФАО, МПП и ИФАД за несигурност во храната во светот даваат статистички преглед за глад и обично се сметаат за главна референца во овој поглед, (на пример, за Милениумските развојни цели). Сепак, важно е да се напомене дека тие имаат неколку ограничувања. Прво, недоволното исхранетост е дефинирано исклучиво во однос на достапноста на диеталната енергија (односно, без оглед на микро-хранливи материи како витамини или минерали). Второ, ги користи енергетските барања за минимални нивоа на активност како репер, додека многу гладни луѓе најверојатно се соочуваат со тешка мануелна работа. Трето, броевите не ги одразуваат краткорочното недоволно здравје, (на пример, од шокови на цените на храната), освен ако не ја менуваат долгорочната потрошувачка на храна. Во октомври 2012 година, ФАО објавил извештај во кој се вели дека бројот на луѓе кои страдаат од хроничен глад е близу до 842 милиони. Според Министерството за земјоделство на САД, во 2015 година, 50 милиони Американци доживеале несигурност во храна во 2009 година, вклучително и 17 милиони деца. Ова претставува речиси една четвртина американски деца.
Гладот како тема во уметноста и во популарната култура[уреди | уреди извор]
- „Глад“ (норвешки: Sult) — роман на норвешкиот писател Кнут Хамсун од 1890 година.
- „Огладнувам“ (англиски: Gettin' Hungry) — песна на американската рок-група Бич бојс (The Beach Boys) од 1967 година.[2]
- „Нахранете ги гладните“ (англиски: Feed The Hungry) — песна на британската рок-група Поп груп (The Pop Group) од 1980 година.[3]
- „Остани гладен“ (англиски: Stay Hungry) — песна на американската рок-група Токинг хедс (Talking Heads) од 1978 година.[4]
- „Син на гладот“ — песна на македонската рок-група Хахаха од 2011 година.[5]
- „Глад“ (анлиски: Hunger) — британско-ирски филм од 2008 година, во режија на Стив Меквин.
Наводи[уреди | уреди извор]
 |
„Глад“ на Ризницата ? |
- ↑ „Hunger Statistics“. World Food Programme. wfp.org. Посетено на 25 April 2016.
- ↑ DISCOGS, The Beach Boys – Smiley Smile (пристапено на 1.3.2020)
- ↑ The Pop Group – For How Much Longer Do We Tolerate Mass Murder? (пристапено на 2.3.2024)
- ↑ DISCOGS, Talking Heads – More Songs About Buildings And Food (пристапено на 25.12.2017)
- ↑ www.moonleerecords.com, Xaxaxa Tango revolucioner (пристапено на 29.11.2020)