Ирокези: Разлика помеѓу преработките
[непроверена преработка] | [непроверена преработка] |
с Бот Менува: ko:이로쿼이 연맹, sk:Irokézi |
с Бот: козметички промени |
||
Ред 1: | Ред 1: | ||
{{Без извори|датум=ноември 2009}} |
{{Без извори|датум=ноември 2009}} |
||
{{Етничка група |
{{Етничка група |
||
|група= Ирокези<br/>''Haudenosaunee'' |
|група= Ирокези<br />''Haudenosaunee'' |
||
|слика= [[Податотека:Flag of the Iroquois Confederacy.svg|center|135px]] |
|слика= [[Податотека:Flag of the Iroquois Confederacy.svg|center|135px]] |
||
|вкупен= околу '''125,000'''<br/>{{smaller|(80,000 во САД<br/>45,000 во Канада)}} |
|вкупен= околу '''125,000'''<br />{{smaller|(80,000 во САД<br />45,000 во Канада)}} |
||
|регион1 = {{flagcountry|Canada}}<br/><span style="padding-left:2.25em;"><small>(јужен [[Квебек]], јужно [[Онтарио]])</small></span> |
|регион1 = {{flagcountry|Canada}}<br /><span style="padding-left:2.25em;"><small>(јужен [[Квебек]], јужно [[Онтарио]])</small></span> |
||
|поп1 = |
|поп1 = |
||
|ref1 = |
|ref1 = |
||
|регион2= {{flagcountry|United States}}<br/><span style="padding-left:2.25em;"><small>([[Њу Јорк]], [[Висконсин]], [[Оклахома]])</small></span> |
|регион2= {{flagcountry|United States}}<br /><span style="padding-left:2.25em;"><small>([[Њу Јорк]], [[Висконсин]], [[Оклахома]])</small></span> |
||
|поп3 = |
|поп3 = |
||
|ref2 = |
|ref2 = |
||
Ред 59: | Ред 59: | ||
== Литература == |
== Литература == |
||
*[http://www.kahonwes.com/iroquois/document1.html The Great Law of Peace] New World Roots of American Democracy, by David Yarrow |
* [http://www.kahonwes.com/iroquois/document1.html The Great Law of Peace] New World Roots of American Democracy, by David Yarrow |
||
*[http://www.kahonwes.com/iroquois/stories.htm Iroquois Stories] |
* [http://www.kahonwes.com/iroquois/stories.htm Iroquois Stories] |
||
*[http://eaglecircle.org/indexbg/docs/resursi/NEW/history/irohistory.html Краток преглед на ирокезката историја] |
* [http://eaglecircle.org/indexbg/docs/resursi/NEW/history/irohistory.html Краток преглед на ирокезката историја] |
||
*[http://www.iroquoisdemocracy.pdx.edu/ Great Law of Peace and the US Constitution] |
* [http://www.iroquoisdemocracy.pdx.edu/ Great Law of Peace and the US Constitution] |
||
*[http://www.mingolanguage.org/iroquoianlanguages.html Iroquois Languages] |
* [http://www.mingolanguage.org/iroquoianlanguages.html Iroquois Languages] |
||
*[http://www.amazon.com/White-Roots-Peace-Iroquois-Book/dp/0940666308/ White Roots of Peace: The Iroquois Book of Life] by Paul Wallace |
* [http://www.amazon.com/White-Roots-Peace-Iroquois-Book/dp/0940666308/ White Roots of Peace: The Iroquois Book of Life] by Paul Wallace |
||
*[http://www.everyculture.com/multi/Ha-La/Iroquois-Confederacy.html Iroquois Confederacy] |
* [http://www.everyculture.com/multi/Ha-La/Iroquois-Confederacy.html Iroquois Confederacy] |
||
{{Ирокези}} |
{{Ирокези}} |
||
[[Категорија:Народи]] |
[[Категорија:Народи]] |
||
[[Категорија:Индијански племиња]] |
[[Категорија:Индијански племиња]] |
Преработка од 19:26, 11 април 2010
Ирокези Haudenosaunee | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Вкупен број на населението | ||||||
околу 125,000 | ||||||
Региони со значително население | ||||||
| ||||||
Јазици | ||||||
Мохавк, Онеида, Онондага, Кајуга, Сенека, Тускарора, Англиски, Француски | ||||||
Религии | ||||||
Longhouse Religion; Христијанство; други |
Ирокезите (од француски Iroquois) се група од индијански племиња, кои ја населуваат Североизточна Америка (регионот на Големите езера), кои се обединети во т.н. „Ирокезка конфедерација“, наречена и уште „Петте нации“, „Шестте нации“, „Народот од Долгиот дом“, „Лига на ирокезите“ и др. Тие самите се нарекуваат „ходиношони“ (Haudenosaunee) и буквално може да се преведе како Народот од Долгиот дом. првостепено Лигата на ирокезите е изградена од пет народи: мохавк (Mohawk), онеида (Oneida), онондага (Onondaga), кајуга (Cayuga) и сенека (Seneca). Подоцна (1721 г.) кон неа се вклучува шестиот народ: тускарора (Tuscarora).
Јазик
Во рамките на Шестте нации се говорат следните ирокески јазици:
- мохавк (2500 луѓе) граматика и мисли
- онеида (300 луѓе) поговорки
- кајуга (300 луѓе) граматика и мисли
- сенека (100 луѓе) граматика и мисли
- онондага (80 луѓе) граматика и мисли
- тускарора (помалку од 5 луѓе) граматика и мисли
- минго (помалку од 5 луѓе) граматика и мисли
Податоците се од 2003 година, Mingo Language
Ирокеските јазици спаѓаат во ирокеското јазично семејство.
Личности
- Миротворецот (Skennenrahawi, англиски The Great Peacemaker) — пророк и легендарен основач на Ирокеската лига;
- Хајауата (Ayenwatha, англиски Hiawatha) — легендарен основач на Ирокеската лига;
- Тадодахо или Атотархо (зависно од диалектот: Tadodaho, Atotarho. Во превод: Змии во косите) — врач и легендарен основач на Ирокеската лига;
- Црвената јакна (Segoyewatha, англиски Red Jacket) — водач;
- Крал Хендрик Тијанога (Theyanoguin - во превод Западната врата е отворена, англиски King Hendrick) — водач;
- Џозеф Брант Тајенданеге (Joseph Brant Thayendanagea) — воен водач;
- Садечката пченка (Kaintwakon, англики. Cornplanter);
- Прекрасното езеро (Ganioda'yo, англиски Handsome Lake) — пророк;
- Ели Паркер (Ely S. Parker) — политичар;
- Артур К. Паркер (Arthur C. Parker) — антрополог;
- Леон Шенандоа (Leon Shenandoah) — политичар и Тадодахо;
- Орен Лајнс (Oren Lyons) — политичар;
- Џон Фаден Гахонуес (Kahonwes, John Fadden) — сликар;
- Воник Хорн-Милер (Waneek Horn-Miller);
- Роби Робертсон (Robby Robertson) — пејач;
- Џоан Шенандоа (Joanne Shenandoah) — пејачка.
Без ирокеско потекло, но поврзани со ирокезите:
- Луис Хенри Морган - американски антрополог
- Франк Г. Спек - американски антрополог
- Вилијам Н. Фентон - американски антрополог
- Џејмс Фенимор Купер - американски писател
Литература
- The Great Law of Peace New World Roots of American Democracy, by David Yarrow
- Iroquois Stories
- Краток преглед на ирокезката историја
- Great Law of Peace and the US Constitution
- Iroquois Languages
- White Roots of Peace: The Iroquois Book of Life by Paul Wallace
- Iroquois Confederacy
|