Алкан: Разлика помеѓу преработките

[непроверена преработка]

Избришана содржина Додадена содржина

Во редови

Преработка од 00:31, 9 ноември 2009

Алканите се јаглеводороди во чија молекула се содржат само единечни ковалентни врски, како меѓу јаглеродните и водородните атоми, така и меѓу самите јаглеродни атоми. Алканите се нарекуваат и заситени јаглеводороди, бидејќи не можат да содржат повеќе водород отколку што веќе содржат во молекулата. Како резултат на тоа што сите атоми во алканите се сврзани со единечни врски, следува дека јаглеродните атоми во нив се sp³ хибридизирани.

Изомерија кај Алканите

Алканите не содржат функционални групи, па затоа единствен вид структурна изомерија е изомеријата на низата. Овој тип изомерија започнува од бутанот, кај кој постојат две различни соединенија со молекулска формула C₄H₁₀. Се разликуваат нормални и разгранети алкани. Во молекулите на нормалните алкани, јаглеродните атоми се поврзани во една права, континуирана низа, како кај октанот. Оние, пак, алкани во чијашто молекула јаглеродните атоми се поврзани со алкил групи се разгранети алкани. Притоа, јаглеродниот атом кој е поврзан со три или четири други такви атоми е точка на разгранување. Пример за разгранет алкан е изобутанот кој има три јаглеродни атоми во правата (главна) низа и CH₃ алкил група.

Друг тип изомерија што постои кај алканите е Конформациона стереоизомерија. Овој вид изомерија се јавува поради можноста за ротација на атомите или атомските групи околу единечната врска, а како резултат на тоа тие заземаат различни положби едни во однос на други во просторот. На пример, водродните атоми зврзани на различните јаглеродни атоми во етенот можат да се најдат еден зад друг, или пак дијагонално еден во однос на друг.

И нормалните, а и разгранетите алкани имаат општа молекулска формула C_nH_2n+2. Средните јаглеродни атоми кај алканите се поврзани со најмалку 2 водородни атоми, што го објаснува 2n од претходниот израз. Крајните јаглеродни атоми кај алканите се поврзани со уште еден водороден атом, па затоа и +2 во изразот.

Хомологијата (хомолошката низа) на алканите составени од еден до десет јаглеродни атоми е следната:

Број на јаглеродни атоми	Алкан	Формула	Радикал	Формула
1	Метан	C₁H₄	Метил	C₁H₃
2	Етан	C₂H₆	Етил	C₂H₅
3	Пропан	C₃H₈	Пропил	C₃H₇
4	Бутан	C₄H₁₀	Бутил	C₄H₉
5	Пентан	C₅H₁₂	Пентил	C₅H₁₁
6	Хексан	C₆H₁₄	Хексил	C₆H₁₃
7	Хептан	C₇H₁₆	Хептил	C₇H₁₅
8	Октан	C₈H₁₈	Октил	C₈H₁₇
9	Нонан	C₉H₂₀	Нонил	C₉H₁₉
10	Декан	C₁₀H₂₂	Декил	C₁₀H₂₁

Добивање на алканите

Постојат повеќе начини за добивање на алканите. Некој од нив се наведени подолу:

Хидрогенизација (адиција на водород) на незаситени јаглеводороди
Вруцова (Wurtz) синтеза - реакција меѓу алкил и халоген (RX) и натриум,
Грињаров (Grignard) реагенс - Грињаровите реагенси претставуваат алкил магнезиумови халогениди (RMgX). Тие лесно хидролизираат на алан и магнезиум хдроксид халогенид.

Оваа статија од областа на хемијата е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите.

Предлошка:Link FA

@@ Ред 1: / Ред 1: @@
 '''Алканите''' се [[јаглеводород]]и во чија [[молекула]] се содржат само единечни [[Ковалентна врска|ковалентни врски]], како меѓу [[јаглерод]]ните и [[водород]]ните [[атом]]и, така и меѓу самите јаглеродни атоми. Алканите се нарекуваат и заситени јаглеводороди, бидејќи не можат да содржат повеќе водород отколку што веќе содржат во молекулата. Како резултат на тоа што сите атоми во алканите се сврзани со единечни врски, следува дека јаглеродните атоми во нив се ''sp<sup>3</sup>'' [[Хибридизација (хемија)|хибридизирани]].
+==Изомерија кај Алканите==
-Се разликуваат ''нормални'' и ''разгранети'' алкани. Во молекулите на нормалните алкани, јаглеродните атоми се поврзани во една права, континуирана низа, како кај [[октан]]от. Оние, пак, алкани во чијашто молекула јаглеродните атоми се поврзани со [[алкил]] групи се разгранети алкани. Притоа, јаглеродниот атом кој е поврзан со три или четири други такви атоми е точка на разгранување. Пример за разгранет алкан е [[изобутан]]от кој има три јаглеродни атоми во правата (главна) низа и [[Метил група|CH<sub>3</sub>]] алкил група.
+Алканите не содржат функционални групи, па затоа единствен вид структурна изомерија е '''изомеријата на низата.''' Овој тип изомерија започнува од бутанот, кај кој постојат две различни соединенија со молекулска формула C<sub>4</sub>H<sub>10</sub>. Се разликуваат ''нормални'' и ''разгранети'' алкани. Во молекулите на нормалните алкани, јаглеродните атоми се поврзани во една права, континуирана низа, како кај [[октан]]от. Оние, пак, алкани во чијашто молекула јаглеродните атоми се поврзани со [[алкил]] групи се разгранети алкани. Притоа, јаглеродниот атом кој е поврзан со три или четири други такви атоми е точка на разгранување. Пример за разгранет алкан е [[изобутан]]от кој има три јаглеродни атоми во правата (главна) низа и [[Метил група|CH<sub>3</sub>]] алкил група.
+Друг тип изомерија што постои кај алканите е '''Конформациона стереоизомерија.'''
+Овој вид изомерија се јавува поради можноста за ротација на атомите или атомските групи околу единечната врска, а како резултат на тоа тие заземаат различни положби едни во однос на други во просторот.
+На пример, водродните атоми зврзани на различните јаглеродни атоми во етенот можат да се најдат еден зад друг, или пак дијагонално еден во однос на друг.
 И нормалните, а и разгранетите алкани имаат општа [[молекулска формула]] C<sub>n</sub>H<sub>2n+2</sub>.  Средните јаглеродни атоми кај алканите се поврзани со најмалку 2 водородни атоми, што го објаснува 2n од претходниот израз. Крајните јаглеродни атоми кај алканите се поврзани со уште еден водороден атом, па затоа и +2 во изразот.
@@ Ред 37: / Ред 42: @@
 |}
+==Добивање на алканите==
+Постојат повеќе начини за добивање на алканите. Некој од нив се наведени подолу:
+*[[Хидрогенизација]] (адиција на водород) на незаситени јаглеводороди
+*[[Вруцова синтеза|Вруцова (Wurtz) синтеза]] - реакција меѓу алкил и халоген (RX) и натриум,
+*[[Грињаров реагенс|Грињаров (Grignard) реагенс]] - Грињаровите реагенси претставуваат алкил магнезиумови халогениди (RMgX). Тие лесно хидролизираат на алан и магнезиум хдроксид халогенид.
 {{Хемо-никулец}}