Пандурица

Пандурица (црногорски: Пандурица) - стар замок во Црна Гора јужно од градот Никшиќ. Сместен е во истоимената ридска област на брегот на реката Зета. Таа е споменик на културата од национално значење.

Историја

Замокот првично бил изграден во 1367 година од Страцимир Балшиќ, Господарот на Кнежевството Зета. Областа Пандурица тогаш припаѓала на областа Горна Зета на кнежеството, а во 1362 година била ставена во владение на семејството Балшиќ. Замокот Пандурица, кој го добил името по областа, почнал да се користи за контрола на планинската патека и речниот брод на Зета.

Во 1473 година Горна Зета му ја доделил владетелот Иван Црнојевиќ на својот војвода Бодган, кој бил основач и водач на племето Пјешивци. Јужниот раб на долината Никшиќ долж Зета служел како граница помеѓу земјата на племенското семејство Никцевици и Отоманската Империја, која ја окупирала земјата околу Никшиќ (тогаш наречена Оногошт). Бил воспоставен трговски пат помеѓу земјите, а замокот Пандурица потоа бил користен за контрола на оваа рута. Турците редовно го напаѓале замокот, но секој пат бил повторно изграден. Постојат предлози дека областа во близина на замокот била активно реконструирана помеѓу 1500 и 1600 година. Во 16 век, Манастирот Острог бил основан во југоисточните планини покрај патеката; па замокот Пандурица почнал да служи како безбедносен кордон за манастирот.

Во 1877 година, градот Никшиќ бил ослободен од Турците од силите на кнезот Никола Петровиќ-Његош (подоцна крал). Во 1878 година Стара Херцеговина била припоена на Црна Гора по барање на Русија. За поврзување на нови територии со копното на Црна Гора и нејзиниот главен град Подгорица, било одлучено да се изгради нов пат и да се изгради мост над Зета во околу 1 км во близина на замокот Пандурица. Реката таму била многу широка, па мостот станал многу долг. Кнезот Никола побарал помош од рускиот император Александар III: тој се согласил и доделил ресурси за изградба на патот, кој одел во близина на замокот, и за изградба на масивниот монументален мост со 18 распони, Царев Мост, кој сега се смета за една од главните знаменитости на Црна Гора.

Од 2014 година, замокот и соседните територии сè уште припаѓале на семејството Никцевици од племето Пјешивци. Денеска во замокот се водат археолошки и реставраторски работи. Во 2017 година била одбележена 650-годишнината на Пандурица.

Наводи

 

Книжевност (на црногорски и српски)

• Сима Ћирковић; Иван Божић; Димитрије Богдановић; Војислав Кораћ; Јованка Максимовић; Павле Мијовић; Војислав Ђурић (1970). Историја Црне Горе — II књига (II том). Титоград: Редакција за историју Црне Горе.
• Александар Дероко, „Средњовековни градови во Србији, Црној Гори и Македонији“, Београд 1950 г.
• Михаило Диниќ: Српска земја во средината, СКЗ Београд, 1978 година.
• Група автора: Историски лекови Црне Горе, књига 5, Daly Press-Вијести, 2006.сикон Црне Горе, књига 5, Daly Press-Вијести, 2006 година.
• Михаило Диниќ „Земље херцега Св. Саве“, „Глас“ бр. 182 (1940) 151-257 и СКЗ, Београд 1978 година.