Рибарци (Битолско): Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с →‎Историја: Јазична исправка, replaced: Во XIX век селото е дел → Во XIX век селото било дел, каза во [[Отоманско → каза на [[Отоманско
Нема опис на уредувањето
Ознаки: Изворно уредување 2017 Појаснителни врски
Ред 1: Ред 1:
{{другиместа3|Рибарци}}
{{Инфокутија за село во Република Македонија
{{Инфокутија за село во Република Македонија
| име = Рибарци
| слика=
| име=Рибарци
| слика = Поглед на Рибарци 2.jpg
| големина на слика = 300п
| регион=
| опис = Поглед на селото
| општина=[[Општина Новаци|Новаци]]
| општина = {{општинскигрб|Општина Новаци}}
| население=130
| регион = {{грбови|Пелагониски Регион}}
| поштенски број=
| население = 130<ref name="попис">{{нмс|url=http://www.stat.gov.mk/Publikacii/knigaX.pdf|title=Попис на Македонија |date=2002|publisher=Завод за статистика на Македонија|accessdate=29 ноември 2011}}</ref>
| надморска височина=564
| година = 2002
| географска широчина=41° 1' 4" сев. ш.
| поштенски број = 7211
| географска должина=21° 28' 5" ист. д.
| повикувачки број = 045
| lat_dir=N | lat_deg=41 | lat_min=1 | lat_sec=4
| надморска височина = 540
| lon_dir=E | lon_deg=21 | lon_min=28 | lon_sec=5
| lat_dir=N | lat_deg=41 | lat_min=01 | lat_sec=04
| мрежно место=
| lon_dir=E | lon_deg=21 | lon_min=28 | lon_sec=05
| карта = Рибарци во Општина Новаци.svg
| слава =
| мрежно место =
| карта = Рибарци во Општина Новаци.svg
}}
}}


'''Рибарци''' — село во [[Општина Новаци]], во околината на градот [[Битола]].
'''Рибарци''' — село во [[Општина Новаци]], во околината на градот [[Битола]].

== Потекло и значење на името ==

Првпат името на селото било запишано како Рибарци во турски документи во {{римски|15}} век. Името веројатно доаѓа од занимањето рибар, образувано со суфиксот -ци, што може да се поврзе со близината на [[Црна Река]].<ref name="Речник-Иванова">{{Речник-Иванова|146}}</ref>

Покрај близината со Црна, во непосредна близина на селото до 1950-тите години се простирало [[Рибарско Блато]] (или Битолска Бара), остаток од некогашното [[Пелагониско Езеро]]. Додека постоело блатото од левата страна на реката, селаните ловеле многу риби, па затоа и името на селото произлегло од богатството и ловот на риби, кои биле одредница за селаните.<ref name=":1">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.mojrodenkraj.com.mk/village.php?id=103|title=Мој Роден Крај|last=|first=|work=www.mojrodenkraj.com.mk |accessdate=2021-11-29}}</ref>


== Географија и местоположба ==
== Географија и местоположба ==
Селото се наоѓа во источниот дел на [[Пелагонија]], источно од [[Битола]].Селото на север граничи со Новаци,на југ со Гнеотино,на запад со Логоварди,на исток со непостоечкото село Биљаник.


[[Податотека:Поглед во Рибарци.jpg|мини|300п|лево|Дел од селото]]
Топоними во с.&nbsp;Рибарци се: Смаилица, Музга, Стари Лозја, Барите, Дагулица, Бојаџица, Блато, Брегои, Долно и Горно Газало, Љокојца и Крстоите (на граница со с.&nbsp;Логоварди), Црквиште, Влајкови Врби, Влајково Лозје.


Селото се наоѓа во јужниот дел на [[Пелагонија|Битолското Поле]], од левата страна на [[Црна Река]], во западниот дел на територијата на [[Општина Новаци]].<ref name="енциклопедија">{{наведена книга|last=Панов|first=Митко|title=Енциклопедија на селата во Република Македонија|url= https://commons.wikimedia.org/wiki/File:%D0%95%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0.pdf|accessdate=29 ноември 2021|year=1998|publisher=Патрија|location=Скопје|language=македонски|page=259}}</ref> Селото е рамничарско, на надморска височина од 540 метри. Низ селото поминува [[Регионален пат 2340|регионалниот пат 2340]], кој води за битолско [[Мариово]] и се движи низ [[Пелагонија]]. Од градот [[Битола]] е оддалечено 14 километри.<ref name="енциклопедија" /> Од општинското средиште [[Новаци]] е оддалечено 3 километри.<ref name=":1" />
Според кажувањата на старите жители,на околу 1км јужно од селото,кај местото викано ''Црквиште,''некогаш се наоѓала црква.Тука жителите ископувале камења,гробови,ќупови,остатоци од покуќнина и од Првата светска војна и слично,што наведува дека ова била старата локација на селото,односно некогаш Рибарци се наоѓала на оваа локација,па со текот на годините било преместено на денешната локација .

Селото е сместено во источниот дел на [[Пелагонија]], источно од градот [[Битола]]. На север се граничи со селото [[Новаци]], на југ со [[Гнеотино]], на запад со [[Логоварди]], додека на исток со непостоечкото село [[Биљаник]].

Западно од селото се наоѓало пространото [[Рибарско Блато]], додека источно од селото се наоѓаат ливади и ниви. Географската местоположба на мештаните им нуди добри стопански услови.<ref name=":0">{{Наведена книга|url=https://www.worldcat.org/oclc/41961345|title=Bitoljsko-Prilepska kotlina: antropogeografska proučavanja|last=Трифуноски|last2=Јован Ф.|date=1998|publisher=Српска академија на науките и уметностите|isbn=8670252678|location=Белград|oclc=41961345}}</ref>

Месностите во атарот ги носат следниве имиња: Смаилица, Музга, Стари Лозја, Барите, Драгулица, Бојаџија, Блато, Брегои, Долно и Горно Газало, Љокојца и Крстоите (на граница со [[Логоварди]]), Црквиште, Влајкови Врби и Влајково Лозје.<ref name=":0" />

Селото има издолжен тип во насока север-југ. Одредени делови на селото се состојат од групи на роднински куќи.<ref name=":0" />


== Историја ==
== Историја ==

Според кажувањата на старите жители,на околу 1км јужно од селото,кај местото викано ''Црквиште,''некогаш се наоѓала црква.Тука жителите ископувале камења,гробови,ќупови,остатоци од покуќнина и од Првата светска војна и слично,што наведува дека ова била старата локација на селото,односно некогаш Рибарци се наоѓала на оваа локација,па со текот на годините било преместено на денешната локација .

Селото првпат се споменува во 1468&nbsp;г. Името настанало со тоа што населението се занимавало со лов на риби на некогашното Рибарско Блато. Во Продромскиот поменик од XV-XVIII в. издаден од Григорович е забележано Рибарци Горни.
Селото првпат се споменува во 1468&nbsp;г. Името настанало со тоа што населението се занимавало со лов на риби на некогашното Рибарско Блато. Во Продромскиот поменик од XV-XVIII в. издаден од Григорович е забележано Рибарци Горни.



Преработка од 18:27, 29 ноември 2021

Рибарци

Поглед на селото

Рибарци во рамките на Македонија
Рибарци
Местоположба на Рибарци во Македонија
Рибарци на карта

Карта

Координати 41°01′04″N 21°28′05″E / 41.01778° СГШ; 21.46806° ИГД / 41.01778; 21.46806Координати: 41°01′04″N 21°28′05″E / 41.01778° СГШ; 21.46806° ИГД / 41.01778; 21.46806
Регион Предлошка:Грбови
Општина  Новаци
Население 130[1] жит.
(поп. 2021)[2]

Пошт. бр. 7211
Повик. бр. 045
Шифра на КО 02102
Надм. вис. 540 м
Рибарци на општинската карта

Атарот на Рибарци во рамките на општината
Рибарци на Ризницата

Рибарци — село во Општина Новаци, во околината на градот Битола.

Потекло и значење на името

Првпат името на селото било запишано како Рибарци во турски документи во XV век. Името веројатно доаѓа од занимањето рибар, образувано со суфиксот -ци, што може да се поврзе со близината на Црна Река.[3]

Покрај близината со Црна, во непосредна близина на селото до 1950-тите години се простирало Рибарско Блато (или Битолска Бара), остаток од некогашното Пелагониско Езеро. Додека постоело блатото од левата страна на реката, селаните ловеле многу риби, па затоа и името на селото произлегло од богатството и ловот на риби, кои биле одредница за селаните.[4]

Географија и местоположба

Дел од селото

Селото се наоѓа во јужниот дел на Битолското Поле, од левата страна на Црна Река, во западниот дел на територијата на Општина Новаци.[5] Селото е рамничарско, на надморска височина од 540 метри. Низ селото поминува регионалниот пат 2340, кој води за битолско Мариово и се движи низ Пелагонија. Од градот Битола е оддалечено 14 километри.[5] Од општинското средиште Новаци е оддалечено 3 километри.[4]

Селото е сместено во источниот дел на Пелагонија, источно од градот Битола. На север се граничи со селото Новаци, на југ со Гнеотино, на запад со Логоварди, додека на исток со непостоечкото село Биљаник.

Западно од селото се наоѓало пространото Рибарско Блато, додека источно од селото се наоѓаат ливади и ниви. Географската местоположба на мештаните им нуди добри стопански услови.[6]

Месностите во атарот ги носат следниве имиња: Смаилица, Музга, Стари Лозја, Барите, Драгулица, Бојаџија, Блато, Брегои, Долно и Горно Газало, Љокојца и Крстоите (на граница со Логоварди), Црквиште, Влајкови Врби и Влајково Лозје.[6]

Селото има издолжен тип во насока север-југ. Одредени делови на селото се состојат од групи на роднински куќи.[6]

Историја

Според кажувањата на старите жители,на околу 1км јужно од селото,кај местото викано Црквиште,некогаш се наоѓала црква.Тука жителите ископувале камења,гробови,ќупови,остатоци од покуќнина и од Првата светска војна и слично,што наведува дека ова била старата локација на селото,односно некогаш Рибарци се наоѓала на оваа локација,па со текот на годините било преместено на денешната локација .

Селото првпат се споменува во 1468 г. Името настанало со тоа што населението се занимавало со лов на риби на некогашното Рибарско Блато. Во Продромскиот поменик од XV-XVIII в. издаден од Григорович е забележано Рибарци Горни.

Во XIX век селото било дел од Битолската каза на Отоманското Царство.

За време на Илинденското востание,на 8-9 август во с. Рибарци и неколку околни села биле запалени неколку беговски кули.

Во 1907 г. војводата Иван Димов-Пашата од с. Логоварди напаѓа и уништува неколку села меѓу кои и с. Рибарци.

На 5 јули 1908 г., во Рибарци е извршен колеж од страна на грчките андарти.Според кажувањата на постарите жители,андартите биле од соседното с. Суводол.Андартите ноќта го нападнале селото,го ограбиле населението и потоа започнале со масакрот. Во колежот 25 селани биле жестоко убиени, меѓу кои и четири жени и три деца,а неколку жители биле ранети.Тогашниот младотурски комитет испратил 100 лири во знак на помош на населението кое настрадало од овој напад.

За време на Балканските војни и Првата светска војна во околината на с. Рибарци се воделе жестоки борби.Низ с. Рибарци поминувале многу војски бидејќи се наоѓало на самиот Солунски фронт.Голем дел од населението во овој период го напуштило селото.

Стопанство

Демографија

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Рибарци живееле 210 жители, сите Македонци.[7]

Според егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“), во 1905 година во Рибарци имало 160 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.[6]

Според пописот од 2002 година, селото брои 130 жители, сите Македонци.[8]

На табелата е прикажана состојбата на населението во сите пописни години:[9]

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002
Население 210[7] 160[6] 165 178 223 224 235 161 146 130

Родови

Рибарци е македонско православно село, додека за време на српската окупација, српските власти населиле неколку колонистички семејства, воглавно од Србија. Сите родови во селото се доселенички.

Според податоците од 1953 година, родови во селото се:[10]

  • Постари македонски родови се: Сотировци (2 к.) и Прашиторба (1 к.), овде живеат од турско време, местото на потекло не го знаат.
  • По 1913 година се населиле следните македонски родови: Менкини (1 к.) доселени се во 1920 г. од селото Цапари; Тодорови (1 к.) доселени се 1921 г. од селото Буф кај Лерин; Петревци (1 к.) доселени се 1926 г. од селото Мешеишта кај Охрид; Гиковци (1 к.) доселени се во 1936 г. од селото Мислешево кај Струга, најпрво во селото Горно Агларци, па во Рибарци; Биновци (1 к.) доселени се пред Втората светска војна од селото Горно Пожарско, кај Воден, најпрво се населиле во Горно Агларци па заедно со родот Гиковци дошле во Рибарци. Околу 1941; Апостоловци (3 к.), Крстевци (1 к.), Србиновци (1 к.), и Сиљановци (1 к.) доселени се 1942 г. од селото Церово во Железник; Стефановци (1 к.), Мојсовци (1 к.), Лозовци (1 к.) и Колевци (1 к.) доселени се 1942 г. од селото Боиште во Железник; Петровци (1 к.) доселени се пред Втората светска војна од селото Нерези во Дримкол; Мечовци (1 к.) доселени се 1942 г. од Мренога во Железник; Вељановци (1 к.) доселени се 1945 г. од селото Церово во Железник; Лозановци (1 к.) и Јаневци (1 к.) доселени се 1948 г. од селото Боиште во Железник; Лозановци (1 к.) доселени се 1948 г. од селото Вирово во Железник.
  • Српски колонистички родови се :
  • Раденковци (1 к.) и Манчевци(1 к.) доселени се 1926 од селото Камик, кај Пирот; Киш (1 к.) потекнуваат од Унгарец доселен како слуга во 1935. Овде се оженил со Србинка од Пирот; Пауновиќ(1 к.) доселени од село Доња Пожега, Србија,живееле и починале во Рибарци.

Општествени установи

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 165 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.[11]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 85 гласачи.[12]

Културни и природни знаменитости

Цркви[13]
Археолошки наоѓалишта[14]

Редовни настани

Личности

Учесници во НОБ(1941-1945)

Стојановски Илиев Методија,воен комесар на чета

Гиковски Јованов Душан

Манчевски Миланов Момчило

Петровски Богоев Сисоја

Култура и спорт

Иселеништво

Иселеници има најмногу во Австралија,во градовите Сиднеј,Мелбурн и други.
Иселеници кои се иселиле пред 1912 г.
Ресуловци (6 к.), Коџобашовци (4 к.), Поповци (3 к.)-се преселиле во с. Логоварди за време на Балканските војни.
Темелковци (3 к.)-потекнуваат од домазет кој заминал од с. Рибарци во с. Путурус во 1895 г. и таму создал семејство,

Наводи

  1. „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 29 ноември 2011.
  2. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  3. Иванова, Олга (2014). Речник на имињата на населените места во Р. Македонија : (Б,Ѓ,Е,Ј,Н,Р,Т,Ќ,У,Ф,Х,Џ,Ш). Скопје: Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“. стр. 146. ISBN 978-608-220-026-2.
  4. 4,0 4,1 „Мој Роден Крај“. www.mojrodenkraj.com.mk. Посетено на 2021-11-29.
  5. 5,0 5,1 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 259. Посетено на 29 ноември 2021.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Трифуноски; Јован Ф. (1998). Bitoljsko-Prilepska kotlina: antropogeografska proučavanja. Белград: Српска академија на науките и уметностите. ISBN 8670252678. OCLC 41961345. Грешка во наводот: Неважечка ознака <ref>; називот „:0“ е зададен повеќепати со различна содржина.
  7. 7,0 7,1 Кънчов, В. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, с.237
  8. Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
  9. Население на Република Македонија според изјаснувањето за етничката припадност, по населени места, според пописите на население 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 1994 и 2002 година (согласно територијалната организација од 1996 година). База на податоци МАКСтат. Државен завод за статистика.
  10. Трифуноски, Јован Ф., 1914-1997. (1998). Битољско-Прилепска котлина : антропогеографска проучавања. Српска академија наука и уметности. ISBN 86-7025-267-8. OCLC 469501519.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  11. „Описи на ИМ“. Посетено на 3 ноември 2019.
  12. „Претседателски избори 2019“. Посетено на 3 ноември 2019.
  13. Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
  14. Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069

Надворешни врски