Голема турска војна: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с →‎Опсада на Виена (1683): Правописна исправка, replaced: едход → етход
с Правописна исправка, replaced: Полско-литванска унија → Полско-литванска Државна Заедница, Полско-литванската унија → Полско-литванската
Ред 13: Ред 13:
* {{знамеикона|Russia}} [[Царство Русија]]
* {{знамеикона|Russia}} [[Царство Русија]]
* [[File:Flag of the Cossack Hetmanat.svg|22x20px|alt=|link=]] [[Козаци]]
* [[File:Flag of the Cossack Hetmanat.svg|22x20px|alt=|link=]] [[Козаци]]
* [[File:Union Sachsen-Polen-Litauen.png|22x20px|alt=|link=]] [[Полско-литванска унија]]
* [[File:Union Sachsen-Polen-Litauen.png|22x20px|alt=|link=]] [[Полско-литванска Државна Заедница]]
* {{знаме|Republic of Venice}}
* {{знаме|Republic of Venice}}
* [[File:Flag of the Habsburg Monarchy.svg|23px]] [[Кралство Унгарија (1538–1867)|Унгарија]]
* [[File:Flag of the Habsburg Monarchy.svg|23px]] [[Кралство Унгарија (1538–1867)|Унгарија]]
Ред 32: Ред 32:
== Позадина ==
== Позадина ==


По бунтот на [[Богдан Хмелницки]] и присоединувањето на источните делови од Украина кон Царство Русија, дел од Козаците сакале од остатокот од украинската територија да го поврзат со Османлиското Царство. Мехмед IV знаел дека Полско-литванската унија е соочена со внетрешни проблеми па го нападнал пограничниот град [[Каменец Подолски]]. По две недели следувало зазимање на градот. Полската армија била премногу мала за да се спротистави на османлиската инвазија. По три месеци Полјаците биле принудени да потпишат договор според кој го предале градот и се обврзале да му оддадат почит на султанот.
По бунтот на [[Богдан Хмелницки]] и присоединувањето на источните делови од Украина кон Царство Русија, дел од Козаците сакале од остатокот од украинската територија да го поврзат со Османлиското Царство. Мехмед IV знаел дека Полско-литванската Државна Заедница е соочена со внетрешни проблеми па го нападнал пограничниот град [[Каменец Подолски]]. По две недели следувало зазимање на градот. Полската армија била премногу мала за да се спротистави на османлиската инвазија. По три месеци Полјаците биле принудени да потпишат договор според кој го предале градот и се обврзале да му оддадат почит на султанот.


Кога веста за поразот и потпишувањето на договорот стигнала во Варшава, [[Јан III Собиески]] одбил да плаќа данок на Османлиите и тргнал во поход по кое ја добил [[Битка кај Хотин (1673)|Битката кај Хотин]]. Истата година Јан III Собиески станал крал на Полска. Во следните години се воделе повеќе војни со Османлиите, но истите немале голем успех. Во 1676 година бил потпишан договор според кој Османлиите повторно ја вратиле контролата над Каменец Подолски. Овој напад довел и до започнување на Руско-турските војни.
Кога веста за поразот и потпишувањето на договорот стигнала во Варшава, [[Јан III Собиески]] одбил да плаќа данок на Османлиите и тргнал во поход по кое ја добил [[Битка кај Хотин (1673)|Битката кај Хотин]]. Истата година Јан III Собиески станал крал на Полска. Во следните години се воделе повеќе војни со Османлиите, но истите немале голем успех. Во 1676 година бил потпишан договор според кој Османлиите повторно ја вратиле контролата над Каменец Подолски. Овој напад довел и до започнување на Руско-турските војни.

Преработка од 07:27, 22 јули 2021

Голема турска војна
Дел од Османлиско-хабсбуршки војни
Полско-османлиски војни
Османлиско-венецијански војни
Руско-турски војни.
Датум 1683–1699
Место Австрија, Унгарија, Србија, Хрватска, Грција и Украина)
Исход Одлучувачка[1] победа на христијанските сојузници
Договор од Карловци
Завојувани страни

Предлошка:Голема Турска војна Големата турска војна била војна која се водела меѓу Османлиското Царство и европските сојузници обединети во т.н. Света лига. Оваа војна траела од 1683 до 1699 година, а како резултат на неа биле ослободени голем дел од Средна Европа од Османлиите.

Позадина

По бунтот на Богдан Хмелницки и присоединувањето на источните делови од Украина кон Царство Русија, дел од Козаците сакале од остатокот од украинската територија да го поврзат со Османлиското Царство. Мехмед IV знаел дека Полско-литванската Државна Заедница е соочена со внетрешни проблеми па го нападнал пограничниот град Каменец Подолски. По две недели следувало зазимање на градот. Полската армија била премногу мала за да се спротистави на османлиската инвазија. По три месеци Полјаците биле принудени да потпишат договор според кој го предале градот и се обврзале да му оддадат почит на султанот.

Кога веста за поразот и потпишувањето на договорот стигнала во Варшава, Јан III Собиески одбил да плаќа данок на Османлиите и тргнал во поход по кое ја добил Битката кај Хотин. Истата година Јан III Собиески станал крал на Полска. Во следните години се воделе повеќе војни со Османлиите, но истите немале голем успех. Во 1676 година бил потпишан договор според кој Османлиите повторно ја вратиле контролата над Каменец Подолски. Овој напад довел и до започнување на Руско-турските војни.

Опсада на Виена (1683)

Битката кај Виена се одржила на 12 септември 1683 година, откако Османлиското Царство го опсадила градот Виена во период од два месеци. Битката го сопрела повторниот обид на Османликсата империја да ја зазеде престолнината на Австрија. Претходниот обид бил во 1529 година. Оваа битка го означил почетокот на хегемонијата на Хабсбуршката династија во Средна Европа. Полскиот крал Јан III Собиески бил на чело на обединетите полско-австриско-германски сили против османлиската армија под команда на големиот везир Кара Мустафа-паша. Опсадата започнала на 14 јули 1683 година од околу 90 000 војници, меѓу кои и 12 000 јаничари. На 12 септември пристигнала европска армија од околу 84 000 војници и се соочила против Османлиите. Во годините по битката, Хабсбуршката династија ја ослободила јужна Унгарија и Трансилванија од османлиска власт.

По опсадата

По крајот на опсадата, војната продолжила да се води на три фронта, во Унгарија, Хрватска, Далмација и Славонија. За првпат во Светата лига се приклучила и Царство Русија, по кое следувале серијата од Руско-турски војни.

Карловачки мир

Според договорот, Хабсбуршката монархија ја добила цела Унгарија без Банат, Хрватска, Славонија освен Срем заедно со Земун и Митровица. Освен тоа, Османлиите ги загубиле и Книн, Сињ и Вргорац, Обровац и Дрниш до реката Неретва. Освен тоа Османлиите се обврзиле да им обезбедат пријатен престој на аџиите во Палестина.

Наводи

  1. Christian S. Anderson, What Every Christian Should Know about Islam, Xulon Press, 2008, ISBN 978-1-60647-442-6, p. 64.