Едо (сојузна држава): Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
Поново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
Создадено преведувајќи ја страницата „Edo State“
 
Нема опис на уредувањето
Ред 1: Ред 1:


{{Инфокутија Населено место|name=Едо|demographics1_footnotes=|area_rank=22. од 36|area_note=|elevation_footnotes=|elevation_m=|population_footnotes=|population_total=3,233,366<ref name="PHC Tables">{{Cite web|url=http://population.gov.ng/core-activities/surveys/dataset/2006-phc-priority-tables/|title=2006 PHC Priority Tables – NATIONAL POPULATION COMMISSION|website=population.gov.ng|language=en-US|access-date=15 април 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20171010054745/http://population.gov.ng/core-activities/surveys/dataset/2006-phc-priority-tables/|archive-date=10 октомври 2017|url-status=dead}}</ref>|population_as_of=попис од 2006|population_est=|pop_est_as_of=|population_rank=27. од 36|population_density_km2=auto|population_note=|population_demonym=Едоец (Едос) или Идарец (Идар)|demographics_type1=[[БДП]] ([[Паритет на куповна моќ|ПКМ)]]|demographics1_title1=Година|area_footnotes=|postal_code=300001|website=[http://www.edostate.gov.ng edostate.gov.ng]|blank_info_sec1=0.622<ref name="GlobalDataLab">{{Cite web|url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/|title=Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab|website=hdi.globaldatalab.org|language=en|access-date=13 September 2018}}</ref><br/>{{color|#fc0|среден}} · 12. од 37|blank_name_sec1=[[Индекс на човековиот развој|ИЧР]] (2018)|iso_code=[[ISO 3166-2:NG|NG-ED]]|area_code=+234|area_code_type=Повикувачки број|postal_code_type=поштенски број|demographics1_info1=2007|utc_offset1=+01|timezone1=[[Западноафриканско време|ЗАВ]]|demographics1_info3=3,623 $<ref name="C-GIDD GDP" />|demographics1_title3=По глава на жител|demographics1_info2=11.89&nbsp;милијарди $<ref name="C-GIDD GDP">{{cite web|url=http://www.cgidd.com|publisher=Canback Dangel|title=C-GIDD (Canback Global Income Distribution Database)|access-date = 15 април 2021}}</ref>|demographics1_title2=Вкупно|area_total_km2=17,802|unit_pref=Metric<!-- or US or UK -->|official_name=|coor_pinpoint=|type=[[Сојузни држави во Нигерија|Сојузна држава]]|image_skyline=File:Auchi central mosque.jpg|imagesize=300px|image_alt=|image_caption=|image_flag=|flag_alt=|flag_size=|image_seal=|seal_alt=Грб на Едо|nickname=Срцебиежот на Нигерија|image_map=Nigeria - Edo.svg|map_alt=|map_caption=Местоположба на Едо во Нигерија|coordinates_footnotes=|leader_name3=|leader_title=Гувернер|leader_title3=[[Nigerian House of Representatives|Representatives]]|leader_name2={{unbulleted list|Aisagbonriodion Urhoghide|Ordia Clifford|[[Francis Alimikhena]]}}|leader_title2=[[Сенат на Нигерија|Сенатори]]|leader_name1=[[Филип Шаибу]]|leader_title1=Заменик гувернер|leader_name=[[Годвин Обасеки]]|leader_party=[[Народна демократска партија (Нигерија)|НДП]]|subdivision_type=[[Список на држави во светот|Држава]]|government_footnotes=|seat=[[Бенин (град)|Бенин]]|seat_type=[[Список на главни градови на сојузните држави во Нигерија|Главен град]]|established_date=27 август 1991|established_title=Датум на создавање|subdivision_name={{знаме|Нигерија}}|footnotes=}}'''Државата Едо''' - една од 36-те [[Сојузни држави на Нигерија|сојузни држави]] во [[Нигерија]], сместена во јужниот регион на земјата. Главниот град и најголем град на државата, Бенин, е четвртиот по големина град во Нигерија, и средиште на индустријата за гума во земјата. Создадена во 1991 година од поранешната држава Бендел, државата Едо се граничи со државата Коги на североисток, со државата Анамбра на исток, со државата Делта на југоисток и со [[Ондо (сојузна држава)|државата Ондо]] на запад.
{{Инфокутија Населено место|name=Едо|demographics1_footnotes=|area_rank=22. од 36|area_note=|elevation_footnotes=|elevation_m=|population_footnotes=|population_total=3,233,366<ref name="PHC Tables">{{Cite web|url=http://population.gov.ng/core-activities/surveys/dataset/2006-phc-priority-tables/|title=2006 PHC Priority Tables – NATIONAL POPULATION COMMISSION|website=population.gov.ng|language=en-US|access-date=15 април 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20171010054745/http://population.gov.ng/core-activities/surveys/dataset/2006-phc-priority-tables/|archive-date=10 октомври 2017|url-status=dead}}</ref>|population_as_of=попис од 2006|population_est=|pop_est_as_of=|population_rank=27. од 36|population_density_km2=auto|population_note=|population_demonym=Едоец (Едос) или Идарец (Идар)|demographics_type1=[[БДП]] ([[Паритет на куповна моќ|ПКМ)]]|demographics1_title1=Година|area_footnotes=|postal_code=300001|website=[http://www.edostate.gov.ng edostate.gov.ng]|blank_info_sec1=0.622<ref name="GlobalDataLab">{{Cite web|url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/|title=Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab|website=hdi.globaldatalab.org|language=en|access-date=13 September 2018}}</ref><br/>{{color|#fc0|среден}} · 12. од 37|blank_name_sec1=[[Индекс на човековиот развој|ИЧР]] (2018)|iso_code=[[ISO 3166-2:NG|NG-ED]]|area_code=+234|area_code_type=Повикувачки број|postal_code_type=поштенски број|demographics1_info1=2007|utc_offset1=+01|timezone1=[[Западноафриканско време|ЗАВ]]|demographics1_info3=3,623 $<ref name="C-GIDD GDP" />|demographics1_title3=По глава на жител|demographics1_info2=11.89&nbsp;милијарди $<ref name="C-GIDD GDP">{{cite web|url=http://www.cgidd.com|publisher=Canback Dangel|title=C-GIDD (Canback Global Income Distribution Database)|access-date = 15 април 2021}}</ref>|demographics1_title2=Вкупно|area_total_km2=17,802|unit_pref=Metric<!-- or US or UK -->|official_name=|coor_pinpoint=|type=[[Сојузни држави во Нигерија|Сојузна држава]]|image_skyline=File:Auchi central mosque.jpg|imagesize=300px|image_alt=|image_caption=|image_flag=|flag_alt=|flag_size=|image_seal=|seal_alt=Грб на Едо|nickname=Срцебиежот на Нигерија|image_map=Nigeria - Edo.svg|map_alt=|map_caption=Местоположба на Едо во Нигерија|coordinates_footnotes=|leader_name3=|leader_title=Гувернер|leader_title3=[[Nigerian House of Representatives|Representatives]]|leader_name2={{unbulleted list|Aisagbonriodion Urhoghide|Ordia Clifford|[[Francis Alimikhena]]}}|leader_title2=[[Сенат на Нигерија|Сенатори]]|leader_name1=[[Филип Шаибу]]|leader_title1=Заменик гувернер|leader_name=[[Годвин Обасеки]]|leader_party=[[Народна демократска партија (Нигерија)|НДП]]|subdivision_type=[[Список на држави во светот|Држава]]|government_footnotes=|seat=[[Бенин (град)|Бенин]]|seat_type=[[Список на главни градови на сојузните држави во Нигерија|Главен град]]|established_date=27 август 1991|established_title=Датум на создавање|subdivision_name={{знаме|Нигерија}}|footnotes=}}
'''Државата Едо''' ― една од 36-те [[Сојузни држави на Нигерија|сојузни држави]] во [[Нигерија]], сместена во јужниот регион на земјата. Главниот град и најголем град на државата, Бенин, е четвртиот по големина град во Нигерија, и средиште на индустријата за гума во земјата. Создадена во 1991 година од поранешната држава Бендел, државата Едо се граничи со државата Коги на североисток, со државата Анамбра на исток, со државата Делта на југоисток и со [[Ондо (сојузна држава)|државата Ондо]] на запад.


Современите граници на државата Едо опфаќаат региони кои порано биле место на различни империи и кралства. Создадена во [[11 век|XI век]], се вели дека Бенинската Империја (неповрзана со современата земја [[Бенин]]) била „една од најстарите и најразвиените држави во крајбрежната внатрешност на Западна Африка“.{{Sfn|Strayer|2013}} Античкиот град Едо, местото на денешниот град Бенин, бил дом на некои од најголемите земјени градби во светот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.theguardian.com/cities/2016/mar/18/story-of-cities-5-benin-city-edo-nigeria-mighty-medieval-capital-lost-without-trace|title=Story of cities #5: Benin City, the mighty medieval capital now lost without trace|last=Koutonin|first=Mawuna|date=2016-03-18|work=the Guardian|language=en|accessdate=2021-03-15}}</ref> Во 1897 година, [[Британска Империја|Британската Империја]] спровела казнена експедиција во регионот, уништувајќи го најголемиот дел од античкиот град Едо и вметнувајќи ја територијата во она што ќе стане Јужнонигерискиот Протекторат.<ref name="jstor.org">{{Наведено списание|last=Obinyan|first=T. U.|date=септември 1988|title=The Annexation of Benin|journal=Journal of Black Studies|publisher=Sage .|volume=19|issue=1|pages=29–40|doi=10.1177/002193478801900103|jstor=2784423}}</ref>
Современите граници на државата Едо опфаќаат региони кои порано биле место на различни империи и кралства. Создадена во [[11 век|XI век]], се вели дека Бенинската Империја (неповрзана со современата земја [[Бенин]]) била „една од најстарите и најразвиените држави во крајбрежната внатрешност на Западна Африка“.{{Sfn|Strayer|2013}} Античкиот град Едо, местото на денешниот град Бенин, бил дом на некои од најголемите земјени градби во светот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.theguardian.com/cities/2016/mar/18/story-of-cities-5-benin-city-edo-nigeria-mighty-medieval-capital-lost-without-trace|title=Story of cities #5: Benin City, the mighty medieval capital now lost without trace|last=Koutonin|first=Mawuna|date=2016-03-18|work=the Guardian|language=en|accessdate=2021-03-15}}</ref> Во 1897 година, [[Британска Империја|Британската Империја]] спровела казнена експедиција во регионот, уништувајќи го најголемиот дел од античкиот град Едо и вметнувајќи ја територијата во она што ќе стане Јужнонигерискиот Протекторат.<ref name="jstor.org">{{Наведено списание|last=Obinyan|first=T. U.|date=септември 1988|title=The Annexation of Benin|journal=Journal of Black Studies|publisher=Sage .|volume=19|issue=1|pages=29–40|doi=10.1177/002193478801900103|jstor=2784423}}</ref>
Ред 26: Ред 27:


== Наводи ==
== Наводи ==
{{наводи}}


== Надворешни врски ==
== Надворешни врски ==
Ред 31: Ред 33:
* [http://www.edostate.gov.ng/ Владина службена мрежна страница на државата Едо]
* [http://www.edostate.gov.ng/ Владина службена мрежна страница на државата Едо]
* [http://www.opendata.edostate.gov.ng/ Портал за отворени податоци на државата Едо]
* [http://www.opendata.edostate.gov.ng/ Портал за отворени податоци на државата Едо]

{{Сојузни држави во Нигерија}}
[[Категорија:Држави и територии настанати во 1991 година]]
[[Категорија:Држави и територии настанати во 1991 година]]
[[Категорија:Сојузни држави на Нигерија]]
[[Категорија:Сојузни држави на Нигерија]]

Преработка од 18:57, 15 април 2021

Едо
Сојузна држава
Прекар(и): Срцебиежот на Нигерија
Местоположба на Едо во Нигерија
Местоположба на Едо во Нигерија
Држава Нигерија
Датум на создавање27 август 1991
Главен градБенин
Управа
 • ГувернерГодвин Обасеки (НДП)
 • Заменик гувернерФилип Шаибу
 • Сенатори
Површина
 • Вкупна17,802 км2 (6,873 ми2)
Ранг22. од 36
Население (попис од 2006)
 • Вкупно3,233,366[1]
 • Ранг27. од 36
ДемонимЕдоец (Едос) или Идарец (Идар)
БДП (ПКМ)
 • Година2007
 • Вкупно11.89 милијарди $[2]
 • По глава на жител3,623 $[2]
Часовен појасЗАВ (UTC+01)
поштенски број300001
Повикувачки број+234
ISO 3166NG-ED
ИЧР (2018)0.622[3]
среден · 12. од 37
Мреж. местоedostate.gov.ng

Државата Едо ― една од 36-те сојузни држави во Нигерија, сместена во јужниот регион на земјата. Главниот град и најголем град на државата, Бенин, е четвртиот по големина град во Нигерија, и средиште на индустријата за гума во земјата. Создадена во 1991 година од поранешната држава Бендел, државата Едо се граничи со државата Коги на североисток, со државата Анамбра на исток, со државата Делта на југоисток и со државата Ондо на запад.

Современите граници на државата Едо опфаќаат региони кои порано биле место на различни империи и кралства. Создадена во XI век, се вели дека Бенинската Империја (неповрзана со современата земја Бенин) била „една од најстарите и најразвиените држави во крајбрежната внатрешност на Западна Африка“.[4] Античкиот град Едо, местото на денешниот град Бенин, бил дом на некои од најголемите земјени градби во светот.[5] Во 1897 година, Британската Империја спровела казнена експедиција во регионот, уништувајќи го најголемиот дел од античкиот град Едо и вметнувајќи ја територијата во она што ќе стане Јужнонигерискиот Протекторат.[6]

Државата Едо е разновидна држава во која претежно живеат Едовските народи, вклучувајќи ги народите Едо (или Бини),[7] Есан и Афемаи.[8] Најчестиот едовски јазик што се зборува е јазикот Едо, кој обично се зборува во градот Бенин.[9] Христијанството за прв пат било воведено во регионот од страна на португалските мисионери во текот на 15 век, и е доминантна религија во државата Едо со исто така голем број муслимани, иако се практикуваат и традиционални религии.[10]

Историја

Среднозападниот регион бил единица на Нигерија од 1963 до 1991 година, формално позната како држава Бендел од 1976 година. Создадена е во јуни 1963 година од покраините Бенин и Делта од западниот регион, а главен град бил градот Бенин. Во 1966 година била преименувана во покраина, а во 1967 година кога другите покраини биле поделени во неколку држави, таа останала територијално недопрена, станувајќи држава.

За време на Нигериската граѓанска војна, бијафранските сили ја нападнале новата северозападна држава, на пат кон Лагос, во обид да натераат брзо да ја прекине војната. Додека беше под бијафранска окупација, државата била прогласена за „Република Бенин“, бидејќи нигериските сили требале да го заземат регионот. Републиката паднала еден ден по декларацијата, бидејќи нигериските трупи го презеле градот Бенин. Државата Едо била формирана на 27 август 1991 година кога државата Бендел била поделена на државите Едо и Делта.

Луѓе

Со главниот град Бенин, населението во целата држава е приближно 8 милиони. Тој е составен од три големи етнички групи; имено Едо (Бинци), Есан и Афемаи (Ован/Ецако) со Акоко Едо. Сепак, државата има големо присуство на жители од целата земја и од светот заради нејзините космополитски тенденции. Главниот град Бенин има историја да биде една од најистакнатите одредишта на Европејците за време на нивното истражување на контнентот Африка пред многу векови. Некои од светлечките точки останале завидна туристичка привлечност за државата.

Демографија

Главните етнички групи во државата Едо се Бинците, Ецако, Есаните, Ованците и Акоко Едовците. Практично, сите групи го имаат своето потекло од градот Бенин, па затоа наречјата на групите се разликуваат според оддалеченоста од градот Бенин. Луѓето кои зборуваат бински и зафаќаат седум од вкупно 18 области на локалната самоуправа во државата, претставуваат 57,14%; додека другите се како што следува: Есан (17,14%), Ецако (12,19%), Ован (7,43%) и Акоко Едо (5,70%). Сепак, заедниците што зборуваат Игбира постојат во Акоко Едо, заедниците Ицекери во Икпоба-Оха, како и Ијав Изонс, Урхобос во областите на локалната самоуправа во Североисточна и југозападна Овија, особено во граничните предели. Исто така, заедниците што зборуваат игбо постојат во Игбанке (Ика) во областа на локана самоуправа Орхионмвон.

Ридовите Ососо.

Јазици

Англискиот е службен јазик на државата. Главните племенски јазици што се зборуваат во државата се јазикот Едо, Игара, Ецако/Афемаи, Есан и Окпамери.[11] Државата Едо е дом на неколку етникуми, меѓу нив Едо, Окпе, Есан, Афемаи/Ецако, Ора, Акоко-Едо, Игбанке, Емаи.

Воздушен поглед на древниот град Бенин.

Економија

Туристичките знаменитости во државата Едо ја вклучуваат статуата Емотан во Бенин, езерото Исе и плажата на реката Нигер во Агенебоде во Ецако-Исток; Плоштад Мајк Ахигбе кај Ецако-Средина, плоштад Амброуз Али во Екпома, плажи на реката Нигер кај Илуши, зграда „BFFM“ во Еву, улица „Игун“, Колеџ за земјоделство и технологија за аквакултура во Агенебоде, Окпекпе со своите ридови и погледи и ридовите Усомеге во Апана-Узаиру, Ридовите Соморика во Акоко Едо, каде владиниот туристички центар во Ососо е сместен меѓу спектакуларната глетка.[12][13] Државата произведува сурова нафта.[14] и други минерални суровини како варовник и каменолом.

Наводи

  1. ↑ „2006 PHC Priority Tables – NATIONAL POPULATION COMMISSION“. population.gov.ng (англиски). Архивирано од изворникот на 10 октомври 2017. Посетено на 15 април 2021.
  2. ↑ 2,0 2,1 „C-GIDD (Canback Global Income Distribution Database)“. Canback Dangel. Посетено на 15 април 2021.
  3. ↑ „Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab“. hdi.globaldatalab.org (англиски). Посетено на 13 September 2018.
  4. ↑ Strayer 2013.
  5. ↑ Koutonin, Mawuna (2016-03-18). „Story of cities #5: Benin City, the mighty medieval capital now lost without trace“. the Guardian (англиски). Посетено на 2021-03-15.
  6. ↑ Obinyan, T. U. (септември 1988). „The Annexation of Benin“. Journal of Black Studies. Sage . 19 (1): 29–40. doi:10.1177/002193478801900103. JSTOR 2784423.
  7. ↑ „Edo“ (PDF).
  8. ↑ Refugees, United Nations High Commissioner for. „Refworld | Nigeria: Esan ethnic group; whether it is a sub-group of the Yoruba; religions practised; whether members of this ethnic group engage in Ogboni practices“. Refworld (англиски). Посетено на 15 април 2021.
  9. ↑ „Edo language, alphabet and pronunciation“. omniglot.com. Посетено на 15 април 2021.
  10. ↑ „Benin kingdom/Edo state Religions“. www.edoworld.net. Посетено на 15 април 2021.
  11. ↑ Seibert, Uwe (24 април 2000). „Languages of Edo State“. Ајовски универзитет. Архивирано од изворникот на 13 декември 2007. Посетено на 15 април 2021.
  12. ↑ „Edo State“. NigeriaGalleria. Посетено на 15 април 2021.
  13. ↑ „70 Exciting Tourist Spots“. OnlineNigeria. Посетено на 15 април 2021.
  14. ↑ Ogbeifun, Greg U (април 2006). „Importance of a Sea Outlet for Edo State“. Посетено на 15 април 2021. Наводот journal бара |journal= (help)

Надворешни врски

Предлошка:Сојузни држави во Нигерија

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Едо_(сојузна_држава)&oldid=4503875“