Усненозабна согласка: Разлика помеѓу преработките

Места на; творба
	Уснени
	Двоуснени
	Уснено–заднонепчени
	Уснено–преднојазични
	Усненозабни
	Забноуснена
	Двозабни
	Преднојазични
	Јазичноуснени
	Меѓузабни
	Забни
	Забно-венечни
	Венечни
	Задновенечни
	Заднонепчено-венечни
	Свиени
	Среднојазични
	Задновенечни
	Венечно-преднонепчени
	Преднонепчени
	Уснено-преднонепчени
	Заднонепчени
	Ресични
	Ресично-надгласилни
	Заднојазични
	Голтнички
	Надгласилно-голтнички
	Надгласилни
	Гласилни
	Облик на јазикот
	Врвнојазични
	Рамнојазични
	Подјазични
	Странични
	Преднонепчени
	Голтнички
	Поврзано: Начин на творба
	Оваа страница содржи фонетски информации изразени со МФА, кои може да не се прикажат исправно кај некои прелистувачи. [Помош]
	преглед; разговор; уреди;

Интерактивен преглед на историјата

[проверена преработка]

← Постаро уредување Поново уредување →

Избришана содржина Додадена содржина

НагледноВикитекст

Во редови

Преработка од 09:43, 5 март 2021

Усненозабна согласка (лабиодентал)^[1] е согласка која се создава помеѓу долната усна и горните заби.

Усненозабни согласки според МФА

Усненозабни гласови во македонскиот јазик се ф и в. Тука се вбројува и гласот [ɱ] што се јавува како алофон на м кога стои пред нив.

Согласно Меѓународната фонетска азбука (МФА), постојат следниве усненозабни согласки:

МФА	Опис	Пример
МФА	Опис	Јазик	Правопис	МФА	Значење
p̪	безвучна усненозабна избувна согласка
b̪	звучна усненозабна избувна согласка
p̪͡f	безвучна усненозабна слеана согласка	цонга	—	[tiɱp̪͡fuβu]	нилски коњи
b̪͡v	звучна усненозабна слеана согласка	цонга	—	[ʃileb̪͡vu]	брада
ɱ	усненозабна носна согласка	македонски	трамвај	[traɱvaj]	трамвај
f	безвучна усненозабна слеана согласка	македонски	фока	[fɔka]	фока
v	звучна усненозабна слеана согласка	англиски	вода	[vɔda]	вода
ʋ	усненозабна приближна согласка	холандски	wang	[ʋɑŋ]	образ
	усненозабна едноударна согласка	моно	vwa	[ⱱa]	испраќа
	усненозабна чкрапава согласка	нǀу	ʘoe	[ʘ̪oe]	месо

Поврзано

Наводи

↑ „лабиодентал“ — Лексикон на македонскиот јазик

Ladefoged, Peter; Maddieson, Ian (1996). The Sounds of the World's Languages. Oxford: Blackwell. ISBN 978-0-631-19815-4.
Olson, Kenneth S. & John Hajek. 2003. Crosslinguistic insights on the labial flap. Linguistic Typology 7(2). 157–186


п р у Табела на белодробни согласки по МФА аудио
По место →	Уснени				Преднојазични								Среднојазични						Заднојазични				Гласилни
↓ По начин	Двоуснени		Уснено-забни		Забни		Венечни		Задно-венеч.		Свиени		Предно-непчени		Заднонепчени		Ресични		Голтнички		Надгласилни		Гласилни
Носни	m̥	m		ɱ		n̪	n̥	n		n̠		ɳ	ɲ̥	ɲ	ŋ̊	ŋ		ɴ
Избувни	p	b	p̪	b̪	t̪	d̪	t	d			ʈ	ɖ	c	ɟ	k	ɡ	q	ɢ			ʡ		ʔ
Струјни	ɸ	β	f	v	θ	ð	s	z	ʃ	ʒ	ʂ	ʐ	ç	ʝ	x	ɣ	χ	ʁ	ħ	ʕ	ʜ	ʢ	h	ɦ
Приближни				ʋ				ɹ				ɻ		j		ɰ
Трепетни		ʙ						r				ɽ͡r						ʀ				я *
Едноударни		ⱱ̟		ⱱ				ɾ				ɽ						ɢ̆				ʡ̯
Стран. струј.							ɬ	ɮ			ɭ˔̊		ʎ̥˔	ʎ˔	ʟ̝̊	ʟ̝
Стран. прибл.								l				ɭ		ʎ		ʟ
Стран. едноуд.								ɺ				ɺ̠		ʎ̯

**Небелодробни согласки**
Чкрапави	ʘ	ǀ	ǃ		ǂ		ǁ
Чкрапави	ʘ̃	ʘ̃ˀ	ʘ͡q		ʘ͡qʼ
Уфрлени	ɓ	ɗ	ʄ	ᶑ	ɠ		ʛ
Исфрлени	pʼ	tʼ	cʼ	ʈʼ	kʼ		qʼ
	fʼ	θʼ	sʼ	ɬʼ	xʼ		χʼ
	tsʼ	tɬʼ	cʎ̝̥ʼ	tʃʼ	ʈʂʼ	kxʼ	kʟ̝̊ʼ

**Слеани согласки**
p̪f	b̪v	ts	dz	tʃ	dʒ	tɕ	dʑ	ʈʂ	ɖʐ
		tɬ	dɮ	cç	ɟʝ	cʎ̥˔	ɟʎ˔	kʟ̝̊	ɡʟ̝

**Сложени согласки**
Незаградни	ʍ	w	ɥ	ɧ
Заградни	k͡p	ɡ͡b	ŋ͡m

Табелава содржи фонетски симболи што може да не се прикажат правилно кај некои прелистувачи. [Помош]

Онаму кајшто симболите се дадени во парови, „лев—десен“ претставува „безвучна—звучна“ согласка.

Исенчените полиња претставуваат неизводливи гласовни творби.

* Симболот го нема во МФА.

[1] „лабиодентал“ — Лексикон на македонскиот јазик

[1]

@@ Ред 3: / Ред 3: @@
 ==Усненозабни согласки според МФА==
-Усненозабни гласови во [[македонски јазик|македонскиот јазик]] се '''[[ф]]''' и '''[[в]]'''. Тука се вбројува и гласот {{IPA|[ɱ]}} што се јавува како [[алофон]] на [[м]] кога стои пред нив.
+Усненозабни гласови во [[македонски јазик|македонскиот јазик]] се '''[[ф]]''' и '''[[в]]'''. Тука се вбројува и гласот {{МФА|[ɱ]}} што се јавува како [[алофон]] на [[м]] кога стои пред нив.
 Согласно [[Меѓународна фонетска азбука|Меѓународната фонетска азбука]] (МФА), постојат следниве усненозабни согласки:
@@ Ред 18: / Ред 18: @@
 ! Значење
 |-
-|style="font-size:140%"| {{IPA|p̪}}
+|style="font-size:140%"| {{МФА|p̪}}
 | [[безвучна усненозабна избувна согласка]]
 |
@@ Ред 25: / Ред 25: @@
 |
 |-
-|style="font-size:140%"| {{IPA|b̪}}
+|style="font-size:140%"| {{МФА|b̪}}
 | [[звучна усненозабна избувна согласка]]
 |
@@ Ред 32: / Ред 32: @@
 |
 |-
-|style="font-size:140%"| {{IPA|p̪͡f}}
+|style="font-size:140%"| {{МФА|p̪͡f}}
 | [[безвучна усненозабна слеана согласка]]
 | [[цонга (јазик)|цонга]]
 | —
-| {{IPA|[tiɱ}}<span style="color:#700000;font-weight:bold">{{IPA|p̪͡f}}</span>{{IPA|uβu]}}
+| {{МФА|[tiɱ}}<span style="color:#700000;font-weight:bold">{{МФА|p̪͡f}}</span>{{МФА|uβu]}}
 | [[нилски коњ]]и
 |-
-|style="font-size:140%"| {{IPA|b̪͡v}}
+|style="font-size:140%"| {{МФА|b̪͡v}}
 | [[безвучна усненозабна слеана согласка|звучна усненозабна слеана согласка]]
 | [[цонга (јазик)|цонга]]
 | —
-| {{IPA|[ʃile}}<span style="color:#700000;font-weight:bold">{{IPA|b̪͡v}}</span>{{IPA|u]}}
+| {{МФА|[ʃile}}<span style="color:#700000;font-weight:bold">{{МФА|b̪͡v}}</span>{{МФА|u]}}
 | брада
 |-
-|style="font-size:140%"| {{IPA|ɱ}}
+|style="font-size:140%"| {{МФА|ɱ}}
 | [[усненозабна носна согласка]]
 | [[македонски јазик|македонски]]
 | тра<span style="color:#700000;font-weight:bold">м</span>вај
-| {{IPA|[tra}}<span style="color:#700000;font-weight:bold">{{IPA|ɱ}}</span>{{IPA|vaj]}}
+| {{МФА|[tra}}<span style="color:#700000;font-weight:bold">{{МФА|ɱ}}</span>{{МФА|vaj]}}
 | [[трамвај]]
 |-
-|style="font-size:140%"| {{IPA|f}}
+|style="font-size:140%"| {{МФА|f}}
 | [[безвучна усненозабна слеана согласка]]
 | [[македонски јазик|македонски]]
 | <span style="color:#700000;font-weight:bold">ф</span>ока
-| {{IPA|[}}<span style="color:#700000;font-weight:bold">{{IPA|f}}</span>{{IPA|ɔka]}}
+| {{МФА|[}}<span style="color:#700000;font-weight:bold">{{МФА|f}}</span>{{МФА|ɔka]}}
 | [[фока]]
 |-
-|style="font-size:140%"| {{IPA|v}}
+|style="font-size:140%"| {{МФА|v}}
 | [[звучна усненозабна слеана согласка]]
 | [[англиски јазик|англиски]]
 | <span style="color:#700000;font-weight:bold">в</span>ода
-| {{IPA|[}}<span style="color:#700000;font-weight:bold">{{IPA|v}}</span>{{IPA|ɔda]}}
+| {{МФА|[}}<span style="color:#700000;font-weight:bold">{{МФА|v}}</span>{{МФА|ɔda]}}
 | вода
 |-
-|style="font-size:140%"| {{IPA|ʋ}}
+|style="font-size:140%"| {{МФА|ʋ}}
 | [[усненозабна приближна согласка]]
 | [[холандски јазик|холандски]]
 | <span style="color:#700000;font-weight:bold">w</span>ang
-| {{IPA|[}}<span style="color:#700000;font-weight:bold">{{IPA|ʋ}}</span>{{IPA|ɑŋ]}}
+| {{МФА|[}}<span style="color:#700000;font-weight:bold">{{МФА|ʋ}}</span>{{МФА|ɑŋ]}}
 | образ
 |-
@@ Ред 78: / Ред 78: @@
 | [[моно (конгоански јазик)|моно]]
 | <span style="color:#700000;font-weight:bold">vw</span>a
-| {{IPA|[}}<span style="color:#700000;font-weight:bold">{{IPA|ⱱ}}</span>{{IPA|a]}}
+| {{МФА|[}}<span style="color:#700000;font-weight:bold">{{МФА|ⱱ}}</span>{{МФА|a]}}
 | испраќа
 |-
@@ Ред 85: / Ред 85: @@
 | [[нǀу]]
 | <span style="color:#700000">'''ʘ'''</span>oe
-| {{IPA|[}}<span style="color:#700000">'''{{IPA|ʘ̪}}'''</span>{{IPA|oe]}}
+| {{МФА|[}}<span style="color:#700000">'''{{МФА|ʘ̪}}'''</span>{{МФА|oe]}}
 | месо
 |}
@@ Ред 99: / Ред 99: @@
 *{{SOWL}}
 *Olson, Kenneth S. & John Hajek. 2003. Crosslinguistic insights on the labial flap. ''Linguistic Typology'' 7(2). 157–186
 {{согласки}}