Грузиска азбука: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
с Замена на предлошка, replaced: {{unicode| → {{уникод| (52), {{Unicode| → {{Уникод| (2)
с →‎Транскрипција: Замена со македонско име на предлошката, replaced: {{IPA| → {{МФА| (33)
Ред 90: Ред 90:
!Буква!! [[Уникод]]!! Назив !! [[Гризиски национален систем за романизација|национална]]!! [[ISO 9984]]!! [[BGN/PCGN романизација|BGN]]!! [[ласки јазик|Ласки]]!! [[МФА]]!!Македонски
!Буква!! [[Уникод]]!! Назив !! [[Гризиски национален систем за романизација|национална]]!! [[ISO 9984]]!! [[BGN/PCGN романизација|BGN]]!! [[ласки јазик|Ласки]]!! [[МФА]]!!Македонски
|-
|-
|style="font-size:170%"| ა || U+10D0 || an || A a || A a || A a || A a ||{{IPA|/ɑ/}}||а
|style="font-size:170%"| ა || U+10D0 || an || A a || A a || A a || A a ||{{МФА|/ɑ/}}||а
|-
|-
|style="font-size:170%"| ბ || U+10D1 || ban || B b || B b || B b || B b ||{{IPA|/b/}}||б
|style="font-size:170%"| ბ || U+10D1 || ban || B b || B b || B b || B b ||{{МФА|/b/}}||б
|-
|-
|style="font-size:170%"| გ || U+10D2 || gan || G g ||G g || G g || G g ||{{IPA|/ɡ/}}||г
|style="font-size:170%"| გ || U+10D2 || gan || G g ||G g || G g || G g ||{{МФА|/ɡ/}}||г
|-
|-
|style="font-size:170%"| დ || U+10D3 || don || D d || D d || D d || D d ||{{IPA|/d/}}||д
|style="font-size:170%"| დ || U+10D3 || don || D d || D d || D d || D d ||{{МФА|/d/}}||д
|-
|-
|style="font-size:170%"| ე || U+10D4 || en || E e || E e || E e || E e ||{{IPA|/ɛ/}}||е
|style="font-size:170%"| ე || U+10D4 || en || E e || E e || E e || E e ||{{МФА|/ɛ/}}||е
|-
|-
|style="font-size:170%"| ვ || U+10D5 || vin || V v || V v || V v || V v ||{{IPA|/v/}}||в
|style="font-size:170%"| ვ || U+10D5 || vin || V v || V v || V v || V v ||{{МФА|/v/}}||в
|-
|-
|style="font-size:170%"| ზ || U+10D6 || zen || Z z || Z z || Z z || Z z ||{{IPA|/z/}}||з
|style="font-size:170%"| ზ || U+10D6 || zen || Z z || Z z || Z z || Z z ||{{МФА|/z/}}||з
|-
|-
|style="font-size:170%"| თ || U+10D7 || tan || T t || T' t' || T' t' || T t ||{{IPA|/tʰ/}}||т (аспиративно т)
|style="font-size:170%"| თ || U+10D7 || tan || T t || T' t' || T' t' || T t ||{{МФА|/tʰ/}}||т (аспиративно т)
|-
|-
|style="font-size:170%"| ი || U+10D8 || in || I i || I i || I i || I i ||{{IPA|/i/}}||и
|style="font-size:170%"| ი || U+10D8 || in || I i || I i || I i || I i ||{{МФА|/i/}}||и
|-
|-
|style="font-size:170%"| კ || U+10D9 || k'an || K' k' || K k || K k || K' k' ||{{IPA|/kʼ/}}||к (исфрлувачко к)
|style="font-size:170%"| კ || U+10D9 || k'an || K' k' || K k || K k || K' k' ||{{МФА|/kʼ/}}||к (исфрлувачко к)
|-
|-
|style="font-size:170%"| ლ || U+10DA || las || L l || L l || L l || L l ||{{IPA|/l/}}||л
|style="font-size:170%"| ლ || U+10DA || las || L l || L l || L l || L l ||{{МФА|/l/}}||л
|-
|-
|style="font-size:170%"| მ || U+10DB || man || M m || M m || M m || M m ||{{IPA|/m/}}||м
|style="font-size:170%"| მ || U+10DB || man || M m || M m || M m || M m ||{{МФА|/m/}}||м
|-
|-
|style="font-size:170%"| ნ || U+10DC || nar || N n || N n || N n || N n ||{{IPA|/n/}}||н
|style="font-size:170%"| ნ || U+10DC || nar || N n || N n || N n || N n ||{{МФА|/n/}}||н
|-
|-
|style="font-size:170%"| ო || U+10DD || on || O o || O o || O o || O o ||{{IPA|/ɔ/}}||о
|style="font-size:170%"| ო || U+10DD || on || O o || O o || O o || O o ||{{МФА|/ɔ/}}||о
|-
|-
|style="font-size:170%"| პ || U+10DE || p'ar || P' p' || P p || P p || P' p' ||{{IPA|/pʼ/}}||п (исфрлувачко п)
|style="font-size:170%"| პ || U+10DE || p'ar || P' p' || P p || P p || P' p' ||{{МФА|/pʼ/}}||п (исфрлувачко п)
|-
|-
|style="font-size:170%"| ჟ || U+10DF || žan || Zh zh || Ž ž || Zh zh || J j ||{{IPA|/ʒ/}}||ж
|style="font-size:170%"| ჟ || U+10DF || žan || Zh zh || Ž ž || Zh zh || J j ||{{МФА|/ʒ/}}||ж
|-
|-
|style="font-size:170%"| რ || U+10E0 || rae || R r || R r || R r || R r ||{{IPA|/r/}}||р
|style="font-size:170%"| რ || U+10E0 || rae || R r || R r || R r || R r ||{{МФА|/r/}}||р
|-
|-
|style="font-size:170%"| ს || U+10E1 || san || S s || S s || S s || S s ||{{IPA|/s/}}||с
|style="font-size:170%"| ს || U+10E1 || san || S s || S s || S s || S s ||{{МФА|/s/}}||с
|-
|-
|style="font-size:170%"| ტ || U+10E2 || t'ar || T' t' || T t || T t || T' t' ||{{IPA|/tʼ/}}||т (исфрлувачко т)
|style="font-size:170%"| ტ || U+10E2 || t'ar || T' t' || T t || T t || T' t' ||{{МФА|/tʼ/}}||т (исфрлувачко т)
|-
|-
|style="font-size:170%"| უ || U+10E3 || un || U u || U u || U u || U u ||{{IPA|/u/}}||у
|style="font-size:170%"| უ || U+10E3 || un || U u || U u || U u || U u ||{{МФА|/u/}}||у
|-
|-
|style="font-size:170%"| ფ || U+10E4 || par || P p || P' p' || P' p' || P p ||{{IPA|/pʰ/}}||п (аспиративно п)
|style="font-size:170%"| ფ || U+10E4 || par || P p || P' p' || P' p' || P p ||{{МФА|/pʰ/}}||п (аспиративно п)
|-
|-
|style="font-size:170%"| ქ || U+10E5 || kan || K k || K' k' || K' k' || K k ||{{IPA|/kʰ/}}||к (аспиративно к)
|style="font-size:170%"| ქ || U+10E5 || kan || K k || K' k' || K' k' || K k ||{{МФА|/kʰ/}}||к (аспиративно к)
|-
|-
|style="font-size:170%"| ღ || U+10E6 || {{Уникод|ḡan }} || Gh gh || {{Уникод|Ḡ ḡ}} || Gh gh || Ğ ğ ||{{IPA|/ɣ/}}||г (грлен глас)
|style="font-size:170%"| ღ || U+10E6 || {{Уникод|ḡan }} || Gh gh || {{Уникод|Ḡ ḡ}} || Gh gh || Ğ ğ ||{{МФА|/ɣ/}}||г (грлен глас)
|-
|-
|style="font-size:170%"| ყ || U+10E7 || q'ar || Q' q' || Q q || Q q || Q q ||{{IPA|/qʼ/}}||тврдо к (исфрлувачко к)
|style="font-size:170%"| ყ || U+10E7 || q'ar || Q' q' || Q q || Q q || Q q ||{{МФА|/qʼ/}}||тврдо к (исфрлувачко к)
|-
|-
|style="font-size:170%"| შ || U+10E8 || šin || Sh sh || Š š || Sh sh || Ş ş ||{{IPA|/ʃ/}}||ш
|style="font-size:170%"| შ || U+10E8 || šin || Sh sh || Š š || Sh sh || Ş ş ||{{МФА|/ʃ/}}||ш
|-
|-
|style="font-size:170%"| ჩ || U+10E9 || čin || Ch ch || Č' č' || Ch' ch' || Ç ç ||{{IPA|/tʃ/}}<ref name="Aronson">{{Harvcoltxt|Aronson|1990}} depicts the two affricates as aspirated, though other scholars, like {{Harvcoltxt|Shosted|Chikovani|2006}} describe them as voiceless.</ref>||ч
|style="font-size:170%"| ჩ || U+10E9 || čin || Ch ch || Č' č' || Ch' ch' || Ç ç ||{{МФА|/tʃ/}}<ref name="Aronson">{{Harvcoltxt|Aronson|1990}} depicts the two affricates as aspirated, though other scholars, like {{Harvcoltxt|Shosted|Chikovani|2006}} describe them as voiceless.</ref>||ч
|-
|-
|style="font-size:170%"| ც || U+10EA || can || Ts ts || C' c' || Ts' ts' || Ts ts ||{{IPA|/ts/}}<ref name="Aronson"/>||ц
|style="font-size:170%"| ც || U+10EA || can || Ts ts || C' c' || Ts' ts' || Ts ts ||{{МФА|/ts/}}<ref name="Aronson"/>||ц
|-
|-
|style="font-size:170%"| ძ || U+10EB || jil || Dz dz || J j || Dz dz || Ž ž ||{{IPA|/dz/}}||ѕ
|style="font-size:170%"| ძ || U+10EB || jil || Dz dz || J j || Dz dz || Ž ž ||{{МФА|/dz/}}||ѕ
|-
|-
|style="font-size:170%"| წ || U+10EC || c'il || Ts' ts' || C c || Ts ts || Ts' ts' ||{{IPA|/tsʼ/}}||ц (исфрлувачко ц)
|style="font-size:170%"| წ || U+10EC || c'il || Ts' ts' || C c || Ts ts || Ts' ts' ||{{МФА|/tsʼ/}}||ц (исфрлувачко ц)
|-
|-
|style="font-size:170%"| ჭ || U+10ED || č'ar || Ch' ch' || Č č || Ch ch || Ç' ç' ||{{IPA|/tʃʼ/}}||ч (исфрлувачко ч)
|style="font-size:170%"| ჭ || U+10ED || č'ar || Ch' ch' || Č č || Ch ch || Ç' ç' ||{{МФА|/tʃʼ/}}||ч (исфрлувачко ч)
|-
|-
|style="font-size:170%"| ხ || U+10EE || xan || Kh kh || X x || Kh kh || X x ||{{IPA|/x/}}||х
|style="font-size:170%"| ხ || U+10EE || xan || Kh kh || X x || Kh kh || X x ||{{МФА|/x/}}||х
|-
|-
|style="font-size:170%"| ჯ || U+10EF || ǰan || J j || J̌ ǰ || J j || C c ||{{IPA|/dʒ/}}||џ
|style="font-size:170%"| ჯ || U+10EF || ǰan || J j || J̌ ǰ || J j || C c ||{{МФА|/dʒ/}}||џ
|-
|-
|style="font-size:170%"| ჰ || U+10F0 || hae || H h || H h || H h || H h ||{{IPA|/h/}}||х (мека х)
|style="font-size:170%"| ჰ || U+10F0 || hae || H h || H h || H h || H h ||{{МФА|/h/}}||х (мека х)
|}
|}


Преработка од 09:31, 5 март 2021

Грузиска азбука
ქართული დამწერლობა
Тип
азбука
Период
о. 430 - денес
Правец на пишувањеод лево кон десно Уреди на Википодатоците
Јазицигрузиски и останатите картвелски јазици
Сродни писма
ISO 15924
ISO 15924Geor, , ​Georgian (Mkhedruli and Mtavruli)
Уникод
Уникоден назив
Georgian
U+10A0–U+10FC,
U+2D00–U+2D25
 Оваа страница може да содржи фонетски симболи од меѓународната фонетска азбука (МФА).


Грузиска азбука (грузиски: ქართული დამწერლობა) — официјално писмото на кое се пишува грузискиот јазик и останатите картвелски јазици.[1] Грузиската азбука е фонетска, како македонската, и има 33 букви.

Зборот „азбука“ на грузиски е ანბანი (anbani) и потекнува од првите две букви од називите за сите три верзии на грузиското писмо. Трите азбуки изгледаат многу различно една од друга, но го имаат истиот распоред на буквите и истите имиња. Карактеристично за азбуката е што не разликува голема од мала буква.

Асомтаврули (IV-V век)

асомтаврули
Ⴀ Ⴁ Ⴂ Ⴃ Ⴄ Ⴅ Ⴆ Ⴡ Ⴇ Ⴈ Ⴉ Ⴊ Ⴋ Ⴌ
Ⴢ Ⴍ Ⴎ Ⴏ Ⴐ Ⴑ Ⴒ Ⴣ ႭჃ, Ⴓ Ⴔ Ⴕ Ⴖ Ⴗ Ⴘ
Ⴙ Ⴚ Ⴛ Ⴜ Ⴝ Ⴞ Ⴤ Ⴟ Ⴠ Ⴥ  
Ќе забележите дека некои модерни грузиски фонтови не ги прикажуваат точните форми на некои асомтаврилиски букви, но користат поголеми форми од мкедрулиската варијанта.

Нусхури (IX век)

нусхури
ⴀ ⴁ ⴂ ⴃ ⴄ ⴅ ⴆ ⴡ ⴇ ⴈ ⴉ ⴊ ⴋ ⴌ
ⴢ ⴍ ⴎ ⴏ ⴐ ⴑ ⴒ ⴣ ⴍⴣ, ⴓ ⴔ ⴕ ⴖ ⴗ ⴘ
ⴙ ⴚ ⴛ ⴜ ⴝ ⴞ ⴤ ⴟ ⴠ ⴥ

Мхедрули (X век)

мхедрули
ა ბ გ დ ე ვ ზ ჱ თ ი კ ლ მ ნ
ჲ ო პ ჟ რ ს ტ ჳ უ ფ ქ ღ ყ შ
ჩ ც ძ წ ჭ ხ ჴ ჯ ჰ ჵ ჶ ჷ ჸ  

Транскрипција

Буква Уникод Назив национална ISO 9984 BGN Ласки МФА Македонски
ა U+10D0 an A a A a A a A a /ɑ/ а
ბ U+10D1 ban B b B b B b B b /b/ б
გ U+10D2 gan G g G g G g G g /ɡ/ г
დ U+10D3 don D d D d D d D d /d/ д
ე U+10D4 en E e E e E e E e /ɛ/ е
ვ U+10D5 vin V v V v V v V v /v/ в
ზ U+10D6 zen Z z Z z Z z Z z /z/ з
თ U+10D7 tan T t T' t' T' t' T t /tʰ/ т (аспиративно т)
ი U+10D8 in I i I i I i I i /i/ и
კ U+10D9 k'an K' k' K k K k K' k' /kʼ/ к (исфрлувачко к)
ლ U+10DA las L l L l L l L l /l/ л
მ U+10DB man M m M m M m M m /m/ м
ნ U+10DC nar N n N n N n N n /n/ н
ო U+10DD on O o O o O o O o /ɔ/ о
პ U+10DE p'ar P' p' P p P p P' p' /pʼ/ п (исфрлувачко п)
ჟ U+10DF žan Zh zh Ž ž Zh zh J j /ʒ/ ж
რ U+10E0 rae R r R r R r R r /r/ р
ს U+10E1 san S s S s S s S s /s/ с
ტ U+10E2 t'ar T' t' T t T t T' t' /tʼ/ т (исфрлувачко т)
უ U+10E3 un U u U u U u U u /u/ у
ფ U+10E4 par P p P' p' P' p' P p /pʰ/ п (аспиративно п)
ქ U+10E5 kan K k K' k' K' k' K k /kʰ/ к (аспиративно к)
ღ U+10E6 ḡan Gh gh Ḡ ḡ Gh gh Ğ ğ /ɣ/ г (грлен глас)
ყ U+10E7 q'ar Q' q' Q q Q q Q q /qʼ/ тврдо к (исфрлувачко к)
შ U+10E8 šin Sh sh Š š Sh sh Ş ş /ʃ/ ш
ჩ U+10E9 čin Ch ch Č' č' Ch' ch' Ç ç /tʃ/[2] ч
ც U+10EA can Ts ts C' c' Ts' ts' Ts ts /ts/[2] ц
ძ U+10EB jil Dz dz J j Dz dz Ž ž /dz/ ѕ
წ U+10EC c'il Ts' ts' C c Ts ts Ts' ts' /tsʼ/ ц (исфрлувачко ц)
ჭ U+10ED č'ar Ch' ch' Č č Ch ch Ç' ç' /tʃʼ/ ч (исфрлувачко ч)
ხ U+10EE xan Kh kh X x Kh kh X x /x/ х
ჯ U+10EF ǰan J j J̌ ǰ J j C c /dʒ/ џ
ჰ U+10F0 hae H h H h H h H h /h/ х (мека х)

Поврзано

Наводи

  1. ↑ Georgian alphabet (Mkhedruli), Omniglot.com, Посетено на 2009-04-22
  2. ↑ 2,0 2,1 Aronson (1990) depicts the two affricates as aspirated, though other scholars, like Shosted & Chikovani (2006) describe them as voiceless.

Користена литература

  • Aronson, Howard I. (1990), Georgian: a reading grammar (second. изд.), Columbus, OH: Slavica
  • Shosted, Ryan K.; Vakhtang, Chikovani (2006), „Standard Georgian“, Journal of the International Phonetic Association, 36 (2): 255–264, doi:10.1017/S0025100306002659

Надворешни врски

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Грузиска_азбука&oldid=4453075“