Галеби: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
с clean up, replaced: |coauthors= → |author2= using AWB |
с Замена со македонски назив на предлошка, replaced: cite web → Наведена мрежна страница (3) |
||
Ред 21: | Ред 21: | ||
==Однесување== |
==Однесување== |
||
Најголемиот број галеби живеат во умерените и постудените делови на двете хемисфери. Живеат на бреговите од морето или езерото, понекогаш и подлабоко во копнениот дел, а многу ретко се впуштаат во лет на отворено море. |
Најголемиот број галеби живеат во умерените и постудените делови на двете хемисфери. Живеат на бреговите од морето или езерото, понекогаш и подлабоко во копнениот дел, а многу ретко се впуштаат во лет на отворено море. |
||
Галебите, особено поголемите видови, се многу интелигентни птици,<ref name="rspb">{{ |
Галебите, особено поголемите видови, се многу интелигентни птици,<ref name="rspb">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.rspb.org.uk/wildlife/features/gulls.aspx|title=Gulls and man|date=13 August 2007|publisher=The Royal Society for the Protection of Birds|accessdate=4 January 2010}}</ref> кои користат сложена комуникација и имаат многу развиена социјална структура.<ref>[[John Alcock (behavioral ecologist)|Alcock, J.]] (1998) Animal Behavior: An Evolutionary Approach (7th edition). Sinauer Associates, Inc. Sunderland, Massachusetts. ISBN 0-87893-009-4</ref> На пр. тие често се здружуваат во групи заради одбрана од предатори, некои од нив покажале способност за користење примитивни алати<ref name="henry">{{cite journal|last=Henry|first=Pierre-Yves|author2=Jean-Christophe Aznar|date=June 2006|title=Tool-use in Charadrii: Active Bait-Fishing by a Herring Gull|journal=Waterbirds|publisher=The Waterbird Society|volume=29|issue=2|pages=233–234|doi=10.1675/1524-4695(2006)29[233:TICABB]2.0.CO;2|year=2006}}</ref> итн. |
||
Многу видови галеби се успешни во соживотот со луѓето.<ref name="seagull_crisps_aberdeen">{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/scotland/north_east/6907994.stm |title=Seagull becomes crisp shoplifter |work=BBC News |date=20 July 2007}}</ref> |
Многу видови галеби се успешни во соживотот со луѓето.<ref name="seagull_crisps_aberdeen">{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/scotland/north_east/6907994.stm |title=Seagull becomes crisp shoplifter |work=BBC News |date=20 July 2007}}</ref> |
||
Најдолг животен век забележан е за сребренестиот галеб и изнесува 49 години.<ref>{{ |
Најдолг животен век забележан е за сребренестиот галеб и изнесува 49 години.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://genomics.senescence.info/species/entry.php?species=Larus_argentatus|title=AnAge entry for Larus argentatus|work=The Animal Ageing and Longevity Database|accessdate=23 November 2008}}</ref> |
||
===Размножување=== |
===Размножување=== |
||
[[File:Larus marinus eggs.jpg|thumb|Гнездо со три типични јајца]] |
[[File:Larus marinus eggs.jpg|thumb|Гнездо со три типични јајца]] |
||
Ред 29: | Ред 29: | ||
===Исхрана=== |
===Исхрана=== |
||
Повеќето од галебите се хранат со месо, а некогаш се случува да јадат и мрши. Обично јадат ракови и ситни риби. Но, сепак, општо земено, галебите јадат сè што ќе им биде понудено од луѓето, нивните остатоци, и секаква храна - растителна и животинска. |
Повеќето од галебите се хранат со месо, а некогаш се случува да јадат и мрши. Обично јадат ракови и ситни риби. Но, сепак, општо земено, галебите јадат сè што ќе им биде понудено од луѓето, нивните остатоци, и секаква храна - растителна и животинска. |
||
Како и другите птици од нивниот ред (барските птици), и галебите пијат и солена и слатка вода. Тие имаат егзокрини жлезди со кои натриум хлоридот можат да го исфрлат преку ноздрите што им помага на бубрезите во одржувањето на електролитната рамнотежа.<ref>{{ |
Како и другите птици од нивниот ред (барските птици), и галебите пијат и солена и слатка вода. Тие имаат егзокрини жлезди со кои натриум хлоридот можат да го исфрлат преку ноздрите што им помага на бубрезите во одржувањето на електролитната рамнотежа.<ref>{{Наведена мрежна страница|title=How do seagulls drink saltwater?|url=http://blogs.howstuffworks.com/2009/07/09/how-do-seagulls-drink-saltwater/|author=Sarah Dowdey|date=9 July 2009|publisher=[[HowStuffWorks]]|accessdate=20 March 2013}}</ref> |
||
==Галебот како тема во уметноста== |
==Галебот како тема во уметноста== |
Преработка од 14:29, 16 јули 2020
Галеби | |
---|---|
Возрасна единка | |
Научна класификација | |
Царство: | Животни |
Колено: | Хордови |
Класа: | Птици |
Ред: | Дождосвирни |
Подред: | Lari |
Семејство: | Галеби Vigors, 1825 |
Видови | |
11, во текстот |
Галеби (науч. Laridae) — семејство крајбрежни птици (морски, езерски, речни), средни до големи, со бело или сиво перје, често со црни дамки на главата или крилјата.
Опис
Зависно од видот, големината на галебите се движи од најмалиот кој тежи 120 г и е долг 29 см, до најголемиот кој е тежок 1,75 кг и долг 76 см. На поголемите видови потребни им се 4 години сосема да созреат и да имаат перје на возрасни, а на помалите за тоа им треба 2 години. На нозете имаат три прста нанапред поврзани со пливачка кожичка (ципа) и еден прст, речиси сосема закржлавен, свртен наназад. Клунот им е релативно долг и тенок, малку свиен надолу. Бојата на клунот често е жолта со црвена точка кај белоглавите поголеми галеби, и црвен, темно црвен или црн кај помалите галеби.[1]
Однесување
Најголемиот број галеби живеат во умерените и постудените делови на двете хемисфери. Живеат на бреговите од морето или езерото, понекогаш и подлабоко во копнениот дел, а многу ретко се впуштаат во лет на отворено море. Галебите, особено поголемите видови, се многу интелигентни птици,[2] кои користат сложена комуникација и имаат многу развиена социјална структура.[3] На пр. тие често се здружуваат во групи заради одбрана од предатори, некои од нив покажале способност за користење примитивни алати[4] итн. Многу видови галеби се успешни во соживотот со луѓето.[5] Најдолг животен век забележан е за сребренестиот галеб и изнесува 49 години.[6]
Размножување
Галебите се гнездат во големи, густи и бучни јата. Гнездото е направено од вегетација и во него снесуваат 2-4 јајца кои агресивно ги бранат. Јајцата ги лежат наизменично обата родитела во период од 3 до 5 недели. Кога ќе се излегнат, пилињата веднаш се способни да трчаат и пливаат, но им требаат 3-9 недели за да почнат да летаат, а дотогаш остануваат во гнездото каде родителите ги хранат.
Исхрана
Повеќето од галебите се хранат со месо, а некогаш се случува да јадат и мрши. Обично јадат ракови и ситни риби. Но, сепак, општо земено, галебите јадат сè што ќе им биде понудено од луѓето, нивните остатоци, и секаква храна - растителна и животинска. Како и другите птици од нивниот ред (барските птици), и галебите пијат и солена и слатка вода. Тие имаат егзокрини жлезди со кои натриум хлоридот можат да го исфрлат преку ноздрите што им помага на бубрезите во одржувањето на електролитната рамнотежа.[7]
Галебот како тема во уметноста
- „Кон галебот што кружи над мојата глава“ - песна на македонскиот поет Ацо Шопов.[8]
- „Галебе мој тажен“ - песна на македонската поп-пејачка Верица Ристевска.[9]
Список на видовите
Вид Larus
- Larus pacificus
- Larus belcheri
- Larus atlanticus
- Larus crassirostris
- Larus heermanni
- Larus canus
- Larus delawarensis
- Larus californicus
- Larus marinus
- Larus dominicanus
- Larus dominicanus vetula
- Larus glaucescens
- Larus occidentalis
- Larus livens
- Larus hyperboreus
- Larus glaucoides
- Larus glaucoides kumlieni
- Larus thayeri
- Larus argentatus
- Larus heuglini
- Larus smithsonianus
- Larus michahellis
- Larus cachinnans
- Larus vegae
- Larus armenicus
- Larus schistisagus
- Larus fuscus
Вид Ichthyaetus
- Ichthyaetus leucophthalmus
- Ichthyaetus hemprichii
- Ichthyaetus ichthyaetus
- Ichthyaetus audouinii
- Ichthyaetus melanocephalus
- Ichthyaetus relictus
Вид Leucophaeus
- Leucophaeus scoresbii
- Leucophaeus atricilla
- Leucophaeus pipixcan
- Leucophaeus fuliginosus
- Leucophaeus modestus
Вид Chroicocephalus
- Chroicocephalus novaehollandiae
- Chroicocephalus scopulinus
- Chroicocephalus hartlaubii
- Chroicocephalus maculipennis
- Chroicocephalus cirrocephalus
- Chroicocephalus serranus
- Chroicocephalus bulleri
- Chroicocephalus brunnicephalus
- Chroicocephalus ridibundus
- Chroicocephalus genei
- Chroicocephalus philadelphia
Род Saundersilarus
- Saundersilarus saundersi
Род Hydrocoloeus
- Hydrocoloeus minutus
Род Rhodostethia
- Rhodostethia rosea
Род Rissa
- Rissa tridactyla
- Rissa brevirostris
Род Pagophila
- Pagophila eburnea
Род Xema
- Xema sabini
Род Creagrus
- Creagrus furcatus
Наводи
- ↑ Burger, Alan; Gochfeld, Michael (1996). „Family Laridae (Gulls)“. Во del Hoyo, Josep; Elliott, Andrew; Sargatal, Jordi (уред.). Handbook of the Birds of the World. Volume 3, Hoatzin to Auks. Barcelona: Lynx Edicions. стр. 572–599. ISBN 84-87334-20-2.
- ↑ „Gulls and man“. The Royal Society for the Protection of Birds. 13 August 2007. Посетено на 4 January 2010.
- ↑ Alcock, J. (1998) Animal Behavior: An Evolutionary Approach (7th edition). Sinauer Associates, Inc. Sunderland, Massachusetts. ISBN 0-87893-009-4
- ↑ Henry, Pierre-Yves; Jean-Christophe Aznar (June 2006). „Tool-use in Charadrii: Active Bait-Fishing by a Herring Gull“. Waterbirds. The Waterbird Society. 29 (2): 233–234. doi:10.1675/1524-4695(2006)29[233:TICABB]2.0.CO;2.CS1-одржување: датум и година (link)
- ↑ „Seagull becomes crisp shoplifter“. BBC News. 20 July 2007.
- ↑ „AnAge entry for Larus argentatus“. The Animal Ageing and Longevity Database. Посетено на 23 November 2008.
- ↑ Sarah Dowdey (9 July 2009). „How do seagulls drink saltwater?“. HowStuffWorks. Посетено на 20 March 2013.
- ↑ Ацо Шопов, Песни. Скопје: Македонска книга, Мисла и Култура, 1988, стр. 36.
- ↑ YouTube, Галебе мој тажен - Верица Ристевска - Galebe moj tazhen - Verica Ristevska (пристапено на 14.10.2019)
Литература
- Grant, Peter J. (1986), Gulls: a guide to identification ISBN 0-85661-044-5
- Howell, Steve N. G. and Jon Dunn (2007), Gulls of the Americas ISBN 0-618-72641-1
- Olsen, Klaus Malling & Larsson, Hans (1995), Terns of Europe and North America. Christopher Helm, London. ISBN 0-7136-4056-1
Надворешни врски
- Видеа со галеби на Internet Bird Collection
- Gullpix Слики на галеби, сортирани по видови