Фински јазик: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Нема опис на уредувањето |
с Јазична исправка, replaced: официјален јазик → службен јазик (2) using AWB |
||
Ред 25: | Ред 25: | ||
}} |
}} |
||
'''Финскиот''' ''(suomi, suomen kieli)'' е [[Балтофински јазици|балтофински јазик]], дел од групата на [[уралски јазици]]. Финскиот е |
'''Финскиот''' ''(suomi, suomen kieli)'' е [[Балтофински јазици|балтофински јазик]], дел од групата на [[уралски јазици]]. Финскиот е службен јазик на Финска, а воедно и национален јазик, каде го зборува мнозинството од населението на [[Финска|државата]] (92%). Тој е [[службен јазик]] и на официјалното финско малцинство во [[Шведска]] и истиот е еден од официјалните јазици на ЕУ. |
||
Финскиот јазик е член на [[Балтофински јазици|балтофинските јазици]] и е класифициран како [[аглутинативен јазик]]. Тој ги модифицира формите и на [[Именка|именките]] и на [[Придавка|придавките]] во зависност од нивната улога во [[реченица]]та. Има репутација дека е тежок за учење и разбирање, што е првенствено поради тоа што има само мал број јазици сродни со него, така правејќи го речникот непознат. |
Финскиот јазик е член на [[Балтофински јазици|балтофинските јазици]] и е класифициран како [[аглутинативен јазик]]. Тој ги модифицира формите и на [[Именка|именките]] и на [[Придавка|придавките]] во зависност од нивната улога во [[реченица]]та. Има репутација дека е тежок за учење и разбирање, што е првенствено поради тоа што има само мал број јазици сродни со него, така правејќи го речникот непознат. |
||
Ред 134: | Ред 134: | ||
{{Уралски јазици}} |
{{Уралски јазици}} |
||
{{Нормативна контрола}} |
{{Нормативна контрола}} |
||
[[Категорија:Фински јазик|*]] |
[[Категорија:Фински јазик|*]] |
Преработка од 07:27, 17 мај 2020
Фински јазик | ||
---|---|---|
Suomen kieli | ||
Изговор | ˈsuo̯mi | |
Застапен во | Финска, Русија, Естонија, Шведска, Норвешка | |
Говорници | (5 милиони[1] во 1993 г.)e17 | |
Јазично семејство | уралско
| |
Писмо | латиница (финска азбука) | |
Статус | ||
Службен во | Финска Европска Унија признат како малцински во: Шведска | |
Регулативен орган | Оддел за јазично планирање при Институтот за јазици во Финска | |
Јазични кодови | ||
ISO 639-1 | fi | |
ISO 639-2 | fin | |
ISO 639-3 | fin | |
официјален
малцински | ||
|
Финскиот (suomi, suomen kieli) е балтофински јазик, дел од групата на уралски јазици. Финскиот е службен јазик на Финска, а воедно и национален јазик, каде го зборува мнозинството од населението на државата (92%). Тој е службен јазик и на официјалното финско малцинство во Шведска и истиот е еден од официјалните јазици на ЕУ.
Финскиот јазик е член на балтофинските јазици и е класифициран како аглутинативен јазик. Тој ги модифицира формите и на именките и на придавките во зависност од нивната улога во реченицата. Има репутација дека е тежок за учење и разбирање, што е првенствено поради тоа што има само мал број јазици сродни со него, така правејќи го речникот непознат.
Класификација
Финскиот е од групата на балтофински јазици од семејството на уралски јазици. Покрај финскиот, во оваа група е и естонскиот, како и неколку други мали балтички јазици. Финскиот покажува сродност со останатите уралски јазици:
- слична морфологија:
- наставки за падежи како што се за генетивот -n, за партитивот -(t)a / -(t)ä ( ← уралски *-ta), за есивот -na / -nä
- множина со -t and -i-
- наставки за присвојност како што е за 1 лице еднина -ni ( ← уралски *-mi), 2 лице еднина -si ( ← уралски *-ti).
- бројни зборообразовни наставки
- сличен зборовен фонд
Географска распространетост
Финскиот јазик воглавно се зборува во Финска, каде го зборуваат околу 5 милиони. Јазикот го зборува и финската емиграција, особено во Норвешка, Шведска, Русија, Естонија, САД, Бразил и Канада. Околу 90,37% од населението на Финска зборува фински.[3] Остатокот зборува на шведски (5.42%),[3] и некои од лапонските јазици.
Статус
Финскиот јазик е еден од двата официјални јазика во Финска, другиот е шведскиот. Според податоците од 2010 година, само 5,42% од населението на Финска зборува шведски.[3]) Финскиот е еден од официјалните јазици на Европската Унија и има официјален статус на малцински јазик во Шведска.
Дијалекти
- западни
- југозападни
- основни југозападни
- северни
- јужни
- средни југозападни
- пориски
- ала-сатакунтански
- турку
- сомеро
- западноусимански
- основни југозападни
- тавастијански
- иле-сатакунтански
- тавастијански
- јужнотавастијански
- југоисточни тавастијански
- хололански
- порвоански
- литиски
- јужноботниски
- средни и северни ботниски
- средноботниски
- северноботниски
- перепохјола
- торнио
- кеми
- кемијерви
- јеливара
- руија
- југозападни
- источни
- савонски
- северносавонски
- јужносавонски
- средни дијалекти
- источносавонски
- каину
- среднофински
- пеијене тавастија
- кеуру-евијерви
- савонски дијалекти од Вермланд
- југоистиочни
- основни југоисточни
- лемиски
- ингриски
- савонски
Примери
Фински јазик
| |
Писмо | латиница |
Пример | Прв член од „Декларацијата за човекови права“ |
Текст | Kaikki ihmiset syntyvät vapaina ja tasavertaisina arvoltaan ja oikeuksiltaan. Heille on annettu järki ja omatunto, ja heidän on toimittava toisiaan kohtaan veljeyden hengessä. |
Македонски | Ситe чoвeчки суштeствa сe рaѓaaт слoбoдни и eднaкви пo дoстoинствo и прaвa. Tиe сe oбдaрeни сo рaзум и сoвeст и трeбa дa сe oднeсувaaт eдeн кoн друг вo дуxoт нa oпштo чoвeчкaтa припaднoст. |
Портал: Јазици |
- (Hyvää) huomenta – (Добро) утро
- (Hyvää) päivää – (Добар) ден
- (Hyvää) iltaa – (Добра) вечер
- Hyvää yötä / Öitä! – Добра ноќ / „Ноќ!“
- Terve! / Moro! – Здраво!
- Hei! / Moi! – Здраво!
- Heippa! / Moikka! / Hei hei! / Moi moi! – Чао!
- Nähdään! – Ќе се видиме! („се ледаме“)
- Näkemiin – Пријатно (буквало „Додека јас/ние се видиме“).
- Hyvästi – Довидување/ пријатно
- Hauska tutustua! – Мило ми е што те сретнав.
- Kiitos – Благодарам
- Kiitos, samoin – "Благодарам, исто и тебе"
- Mitä kuuluu? – Како си? (за познаници, буквално „Што слушаш?“)
- Kiitos hyvää! – Добро сум, благодарам.
- Tervetuloa! – Добре дојде!
- Anteeksi – Извини
Наводи
- ↑ www.kotus.fi
- ↑ „О государственной поддержке карельского, вепсского и финского языков в Республике Карелия“ (руски). Gov.karelia.ru. Посетено на 2011-12-06.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Statistics Finland. „Tilastokeskus – Population“. Stat.fi. Посетено на 2011-12-17.
Поврзано
Надворешни врски
|
|