Сирија: Разлика помеѓу преработките

Уреди врски
Од Википедија — слободната енциклопедија
Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
Ред 230: Ред 230:


Во првата половина на 1967 година постоела воена состојба меѓу Сирија и [[Израел]]. Конфликтот довел до предвремени воздушни судири меѓу Израел и Сирија на 7 април<ref name="Tessler1994">{{cite book|author=Mark A. Tessler|title=A History of the Israeli-Palestinian conflict|url=https://books.google.com/books?id=3kbU4BIAcrQC&pg=PA382|year=1994|publisher=Indiana University Press|isbn=978-0-253-20873-6|page=382}}</ref>. Кога избувна [[Шестдневната војна]] меѓу Египет и Израел, Сирија се приклучила на војната и го нападнал Израел. Во последните денови од војната, Израел го свртел своето внимание кон Сирија, освојувајќи две третини од [[Голанска Висорамнина|Голанската Висорамнина]] за помалку од 48 часа<ref>{{cite news |title=A Campaign for the Books |work=Time |date=1 September 1967 |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,837237,00.html }}</ref>. Поразот предизвикал расцеп меѓу Џадид и Асад околу тоа какви идни чекори треба да се преземат<ref name="Khatib2012">{{cite book|author=Line Khatib|title=Islamic Revivalism in Syria: The Rise and Fall of Ba'thist Secularism|url=https://books.google.com/books?id=S6FMnCyvCu4C&pg=PA34|date=23 May 2012|publisher=Routledge|isbn=978-0-415-78203-6|page=34}}</ref>.
Во првата половина на 1967 година постоела воена состојба меѓу Сирија и [[Израел]]. Конфликтот довел до предвремени воздушни судири меѓу Израел и Сирија на 7 април<ref name="Tessler1994">{{cite book|author=Mark A. Tessler|title=A History of the Israeli-Palestinian conflict|url=https://books.google.com/books?id=3kbU4BIAcrQC&pg=PA382|year=1994|publisher=Indiana University Press|isbn=978-0-253-20873-6|page=382}}</ref>. Кога избувна [[Шестдневната војна]] меѓу Египет и Израел, Сирија се приклучила на војната и го нападнал Израел. Во последните денови од војната, Израел го свртел своето внимание кон Сирија, освојувајќи две третини од [[Голанска Висорамнина|Голанската Висорамнина]] за помалку од 48 часа<ref>{{cite news |title=A Campaign for the Books |work=Time |date=1 September 1967 |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,837237,00.html }}</ref>. Поразот предизвикал расцеп меѓу Џадид и Асад околу тоа какви идни чекори треба да се преземат<ref name="Khatib2012">{{cite book|author=Line Khatib|title=Islamic Revivalism in Syria: The Rise and Fall of Ba'thist Secularism|url=https://books.google.com/books?id=S6FMnCyvCu4C&pg=PA34|date=23 May 2012|publisher=Routledge|isbn=978-0-415-78203-6|page=34}}</ref>.
⚫
[[File:Syrian Civil War map.svg|thumb|right|350px|Воена ситуација во Сириската граѓанска војна почнувајќи од 26 јануари 2019 година.<br />{{legend|#ebc0b3|Контролирана од [[Сирија|Сириска Арапска Република]]}}{{legend|#e2d974|Контролирана од [[Западен Курдистан]] ([[Сириски Демократски Сили|СДС]])}}{{legend|#cae7c4|Контролирана од [[Сириска Опозиција]] и [[Ахрар аш-Шам]]}}{{legend|#aac7a4|[[Турска окупација на Северна Сирија|Контролирана]] од [[Турција]]}}{{legend|#b4b2ae|Контролирана од [[(ИСИС)]]}}{{legend|#fff7fd|Контролирана од [[Тахрир ел-Шам]] ([[ел-Нусра]])}}<br />]]

Несогласувањата се развиле меѓу Џаадид, кој го контролирал партискиот апарат и Асад, кој ја контролирал војската. Повлекувањето на сириските сили од [[1970]] година за помош на [[Палестинска ослободителна организација|ПЛО]] за време на „Црниот септември“ со [[Јордан]] го одразило ова несогласување<ref>{{cite news |url=http://edition.cnn.com/2007/POLITICS/11/28/nixon.papers/index.html |title=Jordan asked Nixon to attack Syria, declassified papers show |publisher=CNN |date= 28 November 2007|accessdate=25 October 2008}}</ref>. Борбата со власта кулминирала со сириската револуција во ноември 1970 година, со бескрупулозно воено уништување што го поставил ел-Асад како најголемиот моќник во владата<ref name=ps>{{cite book |last=Seale |first=Patrick |authorlink=Patrick Seale |title=Asad: The Struggle for the Middle East |publisher=[[University of California Press]]|year=1988|isbn=978-0-520-06976-3}}</ref>.
Несогласувањата се развиле меѓу Џаадид, кој го контролирал партискиот апарат и Асад, кој ја контролирал војската. Повлекувањето на сириските сили од [[1970]] година за помош на [[Палестинска ослободителна организација|ПЛО]] за време на „Црниот септември“ со [[Јордан]] го одразило ова несогласување<ref>{{cite news |url=http://edition.cnn.com/2007/POLITICS/11/28/nixon.papers/index.html |title=Jordan asked Nixon to attack Syria, declassified papers show |publisher=CNN |date= 28 November 2007|accessdate=25 October 2008}}</ref>. Борбата со власта кулминирала со сириската револуција во ноември 1970 година, со бескрупулозно воено уништување што го поставил ел-Асад како најголемиот моќник во владата<ref name=ps>{{cite book |last=Seale |first=Patrick |authorlink=Patrick Seale |title=Asad: The Struggle for the Middle East |publisher=[[University of California Press]]|year=1988|isbn=978-0-520-06976-3}}</ref>.


Ред 241: Ред 241:


Во голема промена во односите со другите арапски држави и со западниот свет, Сирија учествувала во американската војна во [[Заливска војна|Персискиот залив]] против [[Садам Хусеин]]. Сирија учествувала на мултилатералната Мадридска конференција од 1991 година, а во текот на 1990-тите години се вклучила во преговори со [[Израел]]. Овие преговори не успеале и немало директни сириско-израелски разговори по состанокот на претседателот ел-Асад со тогашниот претседател [[Бил Клинтон]] во Женева во март 2000 година.
Во голема промена во односите со другите арапски држави и со западниот свет, Сирија учествувала во американската војна во [[Заливска војна|Персискиот залив]] против [[Садам Хусеин]]. Сирија учествувала на мултилатералната Мадридска конференција од 1991 година, а во текот на 1990-тите години се вклучила во преговори со [[Израел]]. Овие преговори не успеале и немало директни сириско-израелски разговори по состанокот на претседателот ел-Асад со тогашниот претседател [[Бил Клинтон]] во Женева во март 2000 година.

⚫
[[File:Syrian Civil War map.svg|thumb|right|350px|Воена ситуација во Сириската граѓанска војна почнувајќи од 26 јануари 2019 година.<br />{{legend|#ebc0b3|Контролирана од [[Сирија|Сириска Арапска Република]]}}{{legend|#e2d974|Контролирана од [[Западен Курдистан]] ([[Сириски Демократски Сили|СДС]])}}{{legend|#cae7c4|Контролирана од [[Сириска Опозиција]] и [[Ахрар аш-Шам]]}}{{legend|#aac7a4|[[Турска окупација на Северна Сирија|Контролирана]] од [[Турција]]}}{{legend|#b4b2ae|Контролирана од [[(ИСИС)]]}}{{legend|#fff7fd|Контролирана од [[Тахрир ел-Шам]] ([[ел-Нусра]])}}<br />]]


Хафиз ел-Асад починал на [[10 јуни]] [[2000]] година. Неговиот син, [[Башар ел-Асад]] бил избран за претседател на изборите. Во почетокот на неговото владеење започнала т.н. Дамаска пролет, но движењето беше задушено, затворајќи некои од неговите лидери<ref name=Alan>{{cite book|last=George|first=Alan|title=Syria: neither bread nor freedom|year=2003|publisher=Zed Books|location=London|isbn=978-1-84277-213-3|pages=56–58|url=https://books.google.com/books?id=dFdbVVcKsSIC}}</ref>. Во следниот период земјата се насочила кон некои пазарни реформи<ref name="The Sturdy House That Assad Built"/><ref name=autogenerated4>{{cite web |url=http://www.meforum.org/683/syrian-reform-what-lies-beneath |first=Farid N. |last=Ghadry |title=Syrian Reform: What Lies Beneath |date=Winter 2005 |work=The Middle East Quarterly }}</ref><ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/2579331.stm |title=Profile: Syria's Bashar al-Assad |date=|accessdate=25 October 2008 |publisher=BBC News}}</ref>.
Хафиз ел-Асад починал на [[10 јуни]] [[2000]] година. Неговиот син, [[Башар ел-Асад]] бил избран за претседател на изборите. Во почетокот на неговото владеење започнала т.н. Дамаска пролет, но движењето беше задушено, затворајќи некои од неговите лидери<ref name=Alan>{{cite book|last=George|first=Alan|title=Syria: neither bread nor freedom|year=2003|publisher=Zed Books|location=London|isbn=978-1-84277-213-3|pages=56–58|url=https://books.google.com/books?id=dFdbVVcKsSIC}}</ref>. Во следниот период земјата се насочила кон некои пазарни реформи<ref name="The Sturdy House That Assad Built"/><ref name=autogenerated4>{{cite web |url=http://www.meforum.org/683/syrian-reform-what-lies-beneath |first=Farid N. |last=Ghadry |title=Syrian Reform: What Lies Beneath |date=Winter 2005 |work=The Middle East Quarterly }}</ref><ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/2579331.stm |title=Profile: Syria's Bashar al-Assad |date=|accessdate=25 October 2008 |publisher=BBC News}}</ref>.

Преработка од 11:13, 22 јули 2019

Сириска Арапска Република
الجمهورية العربية السورية (арапски)
al-Jumhūrīyah al-ʻArabīyah as-Sūrīyah
Знаме Грб
Химна: "حماة الديار" (арапски)
"Humat ad-Diyar"
(англиски: "Guardians of the Homeland")
Местоположба на Сирија
Местоположбата на Сирија
Главен град
(и најголем)		Дамаск
Службен јазик арапски
Народности 
Демоним сириец
Уредување унитарна полу-претседателска република[1]
 •  Претседател Башар ел-Асад
 •  Премиер Имад Камис
 •  Заменик-Претседател
 •  Претседател на Народниот Совет Хамуда Сабаг
Законодавство Народен Совет
Основана
 •  Прогласување на Арапско Кралство Сирија 8 март 1920 
 •  Држава Сирија под Француски мандат 1 декември 1924 
 •  Сириска Република 1930 
 •  Независност де јуре (крај на францускиот мандат) 24 октомври 1945 
 •  Сириска Република (1946–1963)
(заминување на француските сили)		 17 април 1946 
 •  Отцепување од
Обединета Арапска Република		 28 септември 1961 
 •  Баас
ја презема контролата над држаата		 8 март 1963 
 •  Моментален устав 27 февруари 2012 
Површина
 •  Вкупна 185.180[2] км2 (87-ма)
 •  Вода (%) 1.1
Население
 •  проценка за 2019 г. ▲ 18,507,587 (63-та)
 •  Попис 2010 21,018,834 
 •  Густина 118.3 жит/км2 (70-та)
БДП (ПКМ) проценка за 2015 г.
 •  Вкупен $50.28 billion[3] 
 •  По жител $2,900[3] 
БДП (номинален) проценка за 2014 г.
 •  Вкупно $24.6 billion[3] 
 •  По жител $1,400[3] 
Џиниев коеф. (2014)55.8[4]
висок
ИЧР (2018)▬ 0.536[5]
низок · 155th
Валута Сириска фунта (SYP)
Часовен појас EET (UTC+2)
 •  (ЛСВ) EEST (UTC+3)
Се вози на десно
НДД .sy
سوريا.
Повик. бр. +963

Сирија (арапски: سورية) или официјално Сириска Арапска Република (арапски: الجمهورية العربية السورية) — држава во Југозападна Азија која граничи со Либан на југозапад , Средоземното Море на запад, Турција на север, Ирак на исток, Јордан на југ, и Израел на југозапад. Земјата имаплодни рамнини, високи планини и пустини и е дом на различни етнички и религиозни групи, вклучувајќи ги и Сириските Арапи, Грци, Ерменци, Асирци, Курди, Черкези, Мандејци и Туркемени. Религиозни групи вклучуваат сунити, христијани, алавити, друзи, исмаили, манданци, шиити, евреи. Сунитите ја сочинуваат најголемата религиозна група во Сирија.

Сирија е унитарна република составена од 14 гувернери и е единствената земја која политички го поддржува Баасизмот. Таа е членка Обединетите Нации, Движењето на неврзаните и е суспендирана од Арапската лига во ноември 2011 година[6] и Организацијата за исламска соработка[7], и од Медитеранската Унија[8].

Терминот „Сирија“ порано се однесувал за целиот регион Левант, но денес оваа држава се наоѓа на територијата на неколку стари кралства и империи кои порано опстојувале и биле дел од старата Сирија. Дамаск, денешниот главен град на државата, бил главен град и на стариот Омејадски Калифат, како и седиште на Мамлучкиот Султанат. Дамаск се смета за еден од најстарите градови со постојана населеност во светот.[9][10]

Денешната држава Сирија е создадена, првично, како француски протекторат, но во април 1946 година Сирија ја прогласила својата независност и станала независна парламентарна република. Пост-воениот период бил исто така исполнет со поголем број воени дејствија и бунтови кои се одвивале во периодот од 1949 до 1970 година. Уште од 1962 година, светските организации за човекови права ја сместуваат Сирија во групата на земји со недемократско владеење.[11]

Сирија е владеена од партијата „Бат“ уште од 1963 година, иако всушност со државата владее мала група воени и политички челници. Моментален претседател на Сирија е Башар ел-Асад, кој е на таа позиција по втор пат. Башар ал-Асад е син на Хафиз ал-Асад[12], претседател на Сирија од 1970 до 2000 година.[13][14] Државата имала важна улога во регионалната политика, особено во конфликтите на Израел со арапските држави.

Од март 2011 година, Сирија е вовлечена во вооружен конфликт, при што голем број земји во регионот и пошироко се вклучени воено или на друг начин. Како резултат на тоа, голем број на самопрогласени политички ентитети се појавиле на сириска територија, вклучувајќи ја и Сириската опозиција, Рохава, Тахрир ел-Шам и Исламската држава Ирак и Левант. Сирија е рангирана како последна на Глобалниот индекс на мирот, поради што стана најнасилна земја во светот поради војната. Војната убила повеќе од 570.000 лица[15], предизвикала 7,6 милиони внатрешно раселени лица (проценка на УНХЦР од 2015 година) и повеќе од 5 милиони бегалци (во јули 2017 година регистрирани од УНХЦР)[16].

Главен град на Сирија е Дамаск, но најголем град во државата е Алеп. Вкупната површина на Сирија изнесува 185.180 км2 каде живеат околу 22.198.110 жители. Околу 80% од населението на Сирија се Арапи, додека остатокот вбројува Курди, Ерменци и Туркмени.[14] Официјален јазик во државата е арапскиот, додека најголема религија е исламот.

Етимологија

Името „Сирија“ доаѓа од старогрчкиот збор за Сиријците „Σύριοι“ (Syrioi), термин кои старите Грци го користеле и за Асирците.[17][18] Некои научници веруваат дека старогрчкиот збор за Сиријците потекнува од зборот „Ἀσσυρία“, (Асирија), кој пак доаѓа од акадискиот збор Aššur.[19] Според други, терминот „Сирија“ доаѓа од називот „Сирион“, име кое го користеле Сидонците за планината Хермон.[20]

Историја

Главна статија: Историја на Сирија

Антички период

Женска фигура, околу 5000 п.н.е.

Од околу 10.000 п.н.е., Сирија била една од центрите на неолитската култура (позната како Предкерамична неолитска култура А), каде што земјоделството и сточарството се појавиле за прв пат во светот. Следниот неолитски период (Предкерамична неолитска култура Б) е претставен со правоаголни куќи преку Мурејбетската култура. Во времето на пред-керамичкиот неолит, луѓето користеле садови направени од камен, гипс и вар (Vaisselle blanche). Наодите на обсидијанските алатки од Анадолија се докази за рани трговски односи. Градовите на Хамоукар и Емар играле важна улога во доцното неолитско и бронзено време. Археолозите докажале дека цивилизацијата во Сирија е една од најстарите на Земјата, на која можеби му претходат само оние на Месопотамија.

Ебланци и Аморити

Најраната регистрирана домородна цивилизација во регионот била Кралството Ебла во близина на денешен Идлиб[21], северна Сирија. Се смета дека Ебла била основана околу 3500 п.н.е.[22][23][24][25][26], и постепено го изградила своето богатство преку трговијата со месопотамиските држави Сумер, Асирија и Акад, како и со народите од Мала Азија[27]. Подароци од фараоните, откриени при ископувањата, го потврдуваат контактот на Ебла со Египет.

Кралска палата Ебла в. 2400 п.н.е.

Едни од најраните пишани текстови од Сирија е договор за трговија меѓу везирот Ибриум на Ебла и нејасно царство наречено Абарсал од околу 2300 п.н.е.[28][29] Научниците веруваат дека ебланскиот јазик е еден од најстарите познати пишани семитски јазици по Акадскиот јазик. Неодамнешните класификации на јазикот покажале дека тоа е источен семитски јазик, тесно поврзан со акадскиот јазик[30].

Ебла била ослабена од долгата војна со Мари, и целата Сирија станала дел од месопотамиското Акадско Царство откако Саргон од Акад и неговите внуки на Нарам-Син ја завршиле доминацијата на Ебла над Сирија во првата половина на 23 век п.н.е.[31][32]

До 21 век п.н.е., Хуритите ги населиле северните делови на Сирија, додека во остатокот од регионот доминирале Аморитите, а Сирија била наречена Амурска земја од нивните асиро-вавилонски соседи. Северозападниот семитски јазик на Аморитите е најстариот од Хананските јазици. Мари се проширила во текот на овој период. Угарит, исто така, се појавил во ова време, околу 1800 п.н.е., блиску до модерната Латакија. Угаритскиот бил семитски јазик, лабаво поврзан со Хананските јазици, и ја развил угаритската азбука[33], која се смета за најраната позната азбука на светот. Царството на Угаритите преживеало се до неговото уништување од страна на индоевропски Морски народи во 12 век п.н.е.

Античкиот град Палмира

Јахад (модерниот Алеп) доминирал во северна Сирија два век[34]а, иако Источна Сирија била окупирана во XIX и XVIII век п.н.е. од страна на Старото Асирско Царство управувано од династијата Аморит и од Вавилонската империја која била основана од Аморитите. Јахад бил опишан како најмоќната држава на Блискиот Исток и имал повеќе вазали. Градот го наметнал својот авторитет над Алалах[35] Катна,[36], и долината на Еуфрат до границите со Вавилон[37].

Од тоа време Сирија станала битка за различни странски царства, како оние на Хетите, Египет, Асирија и Вавилон. Египет првично окупирал голем дел од јужниот дел на земјата, додека Хетите и Митаните, поголемиот дел од северот. Сепак, Асирија на крајот ја добила земјата.

Арамејци и Фенекијци

Амрит

Во околу 14 век п.н.е., во областа се појавиле различни семитски народи, како Сутенци, кои дошле по неуспешниот конфликт со Вавилон на исток, како и Арамејците. Во следниот период продолжила битката за контрола на територијата на денешна Сирија. Египет војувал со Хетите за контрола врз западна Сирија; борбите го достигнале својот зенит во 1274 п.н.е. со битката кај Кадеш[38][39]. Западот останал дел од територијата на Хетитите до нејзиното уништување во 1200 п.н.е.[40], додека источната Сирија во голема мера станала дел од Средното Асирско Царство[41], кое исто така анексирало голем дел од запад за време на владеењето на Тиглат-Пилесер I (1114-1076 п.н.е.)

Со уништувањето на Хетитите и падот на Асирија кон крајот на 11 век п.н.е., племињата на Арамејците се здобиле со контрола над голем дел од внатрешноста, државите-градови како Бит Бахијани, Арам-Дамаск, Хама, Арам-Рехоб, Арам-Нахараим, и Лухут. Од овој момент, регионот станал познат како Арамеја или Арам. Исто така, постоеше и синтеза меѓу семитските Арамејци и остатоците од индоевропските Хетити, со основањето на голем број држави со седиште во северниот дел на централниот дел на Арам (Сирија) и јужната централна Азија (современа Турција.

Остатоците од Тел Халаф датираат од царството на Бит Бахијани

Хананската група позната како Феникијци доминирала на бреговите на Сирија, (исто така и со Либан и северна Палестина) од 13 век п.н.е., основајќи градови-држави како Амит, Симира, Арвад, Палтос, Рамита и Шукси. Од овие крајбрежни региони, тие на крајот го прошириле своето влијание низ Средоземното Море, вклучувајќи ги и градењето на колониите во Малта, Сицилија, Иберискиот полуостров (модерна Шпанија и Португалија) и крајбрежните области на Северна Африка и најзначајната Картагина во денешен Тунис во 9 век п.н.е., што подоцна станала центар на една голема империја, која била освоена од Римското Царство.

Сирија и западната половина на Блискиот Исток биле вклучени во составот на Новото Асирско Царство (911 п.н.е. - 605 п.н.е.). Асирците го вовеле староарамејскиот јазик како лингва франка од нивната империја. Овој јазик останал доминантен во Сирија и целиот Блиски Исток до освојувањето на арапските муслимани во VII и VI век од н.е. Асирците основале свои колонии на Сирија и Либан. Асирската доминација завршила откако земјата била зафатена од серија брутални внатрешни граѓански војни, проследени со напади од; Медијците, Вавилонците, Халдејците, Персијците, Скитите и Кимеријците. За време на падот на Асирија, Скитите разурнале и ограбиле голем дел од Сирија.

Асирското Царство било проследено со Новото Вавилонско Царство (605 п.н.е. - 539 п.н.е.). Во овој период, Сирија станала место за судири меѓу Вавилон и друга поранешна асирска колонија, онаа на Египет. Вавилонците, како и нивните асирски односи, победиле над Египет.

Класичен антички период

Античкиот град Палмира пред војната
Зенобија, кралица на Палмира
Римски театар во Босра
Храмот на Јупитер во Дамаск
Јулија Домна, римска принцеза

Ахеменидското Царство, основано од Кир Велики, ја присоединило Сирија заедно со Вавилонија во својата империја во 539 п.н.е. Персијците го задржале староарамејскиот јазик како еден од дипломатските јазици на Ахеменидското Царство (539 п.н.е. - 330 п.н.е.).

Сирија била освоена од Македонското Царство, под раководство на Александар Велики околу 330 п.н.е., и потоа станала провинција Коилесирија на Селевкидското Царство (323 п.н.е. - 64 п.н.е.), при што кралоотсе претставувал себе си како крал на Сирија и градот Антиохија бил главен град почнувајќи од 240 година.

Така, во овој период било воведено името „Сирија“. Првично името Асирија во северна Месопотамија било користено за да ја опише не само Асирија, туку и земјите на запад кои со векови биле под асирска власт[42]. Така, во грчко-римскиот свет, и Сирија и Асирците на Месопотамија на исток биле нарекувани Сиријци, и покрај тоа што се различни народи сами по себе, конфузија која ќе продолжи во модерниот свет. На крајот, делови од јужната Селевкидска Сирија ги презеле Хасмонејците.

Сирија кратко време била под контрола на Ерменија од 83 п.н.е., со освојувањата на ерменскиот крал Тигран Велики, кој бил прифатен како спасител од Селевкидите и Римјаните од страна на сирискиот народ. Меѓутоа, Помпеј Велики, генерал на Римското Царство го зазел главниот град Антиохија и ја претворил Сирија во римска провинција во 64 п.н.е., со што ја прекинал ерменската контрола над регионот која траела две децении. Сирија просперирала под римско владеење, стратешки се наоѓала на Патот на свилата што и давало огромно богатство и значење, што ја направило бојно поле за римските и персијските ривали.

Палмира, богато, а понекогаш и моќно арамејско говорно царство, се појавило во северна Сирија во 2 век; Палмира воспоставила трговска мрежа што го направил градот еден од најбогатите во Римското Царство. На крајот на третиот век од н.е., кралот Луциј Септимиј Оденат го поразил персискиот цар Шапур I и го контролирал целиот римски исток, додека неговиот наследник и вдовица Зенобија го основала Палмирското Царство, кое на кратко владело со Египет, Сирија, Палестина, поголемиот дел од Мала Азија, Јудеја и Либан, пред да биде конечно ставено под римска контрола во 273 година.

Контролата на Сирија на крајот премина од Римјаните на Византијците, со падот на Римското Царство[27]. Во голема мера арамејското население во Сирија за време на најславните времиња на Византија, најверојатно, не било надминато дури во 19 век. Пред арапското освојување во 7 век од н.е., најголем дел од населението било Арамејско, но Сирија исто така била дом на грчките и римските владејачки класи, Асирците сѐ уште живееле на северо-исток, Феникијците долж бреговите, и еврејските и ерменските заедници исто така постоеле во поголемите градови. Сириското христијанство се сметало за главна религија, иако помеѓу населението имало верници и на јудаизмот, митраизмот, манихејството, грчко-римската религија, ханаанската религија и месопотамиската религија. Сириското големо и просперитетно население ја направило Сирија една од најважните од римските и византиските провинции, особено во текот на 2 и 3 век.[43]

Сиријците имале значителни количини на моќ за време на династијата Север. Сопруга на римскиот цар Септимиј Север била Јулија Домна, по потекло од градот Емеса (денешен Хомс), чие семејство имало наследни права на свештенството на богот Ел-Габал. Нејзините големи внуци, исто така, станале римски цареви. Уште еден римски цар, кој бил од Сирија, бил Филип Арапски кој бил роден во Римска Арабија. Тој бил цар од 244 до 249, [43]. За време на неговото владеење, тој се фокусирал на својот роден град Филипополис (денешен Шахба) и започнал многу градежни проекти за подобрување на градот, од кои повеќето биле прекинати по неговата смрт.

Сирија е значајна во историјата на христијанството; Павле од Тарсус, попознат како апостол Павле, бил преобратен на патот кон Дамаск и се појавил како значајна фигура во христијанската црква во Антиохија во древна Сирија, од која тој останал на многу мисионерски патувања. (Дела 9: 1-43)

Средновековен период

Мухамедски период

Првата допир на Мухамед со народот и племињата на Сирија бил за време на инвазијата на Думат ел-Џандал во јули 626 година[44], каде што им наредил на неговите следбеници да ја нападнат Дума, бидејќи Мухамед добил разузнавачки информации дека некои племиња биле вклучени во грабеж и се подготвувале да ја нападнат Медина[45].

Вот Монтгомери тврди дека ова била најзначајната експедиција на Мухамед во тоа време, иако во примарните извори не добила никакво значење. Думат ел-Џандал бил на 800 километри од Медина, а Вот вели дека немало директна закана за Мухамед, освен можноста дека неговите комуникации со Сирија и снабдувањето на Медина ќе бидат прекинати. Вот вели: „Замислено е да се претпостави дека Мухамед веќе предвидел нешто за експанзијата што се случила по неговата смрт“, и дека брзиот марш на неговите војници мора „да ги импресионира сите оние што слушнале за неа“[46].

Вилијам Муир, исто така, верува дека експедицијата била важна бидејќи Мухамед со 1000 мажи стигнал до границите на Сирија, каде што далечните племиња го научиле неговото име, а политичкиот хоризонт на Мухамед бил проширен[44].

Исламски период

Слика од градот Каср ел-Хејр ел-Гарби, 7 век

Кон 640 година, Сирија била освоена од арапската војска на Праведниот калифат предводена од Халид ибн ел-Валид. Во средината на 7 век, династијата на Омејадите, тогаш владетели на царството, својот главниот град го преместиле во Дамаск. Моќта на земјата се намалила за време на подоцнежното владеење на Омејадите. Ова главно се должило на тоталитаризмот, корупцијата и револуциите што произлегле. Династијата потоа била соборена во 750 од династијата Абасиди, која го преместила главниот град во Багдад.

Арапскиот станал доминантен јазик, заменувајќи го грчкиот и арамејскиот јазик од византиската ера. Во 887 година, Тулунидите со седиште во Египет ја анектирале Сирија од Абасидите, а подоцна биле заменети со египетските Ихшидиди, а подоцна и од Хамданидите кои потекнувале од Алеп[47].

Крстоносен период

Сирија била поделена и контролирана од француски, англиски, италијански и германски господари меѓу 1098 и 1189 година за време на Крстоносните војни и земјите биле познати колективно како држави на крстоносците, меѓу кои главната во Сирија била Антиохија. Крајбрежниот планински регион, исто така, бил делумно зафатен од Низарите или т.н. Асасини, кои наизменично се соочувале со конфронтации и примирје со државите на крстоносците. Подоцна во историјата кога „Низарите се соочија со обновените франкиски непријателства, добија навремена помош од Ајубидите“[48].

По еден век на владеење на Селџуците, Сирија во голема мера била освоена (1175-1185) од курдскиот воен лидер Саладин, основач на династијата Ајубиди во Египет. Алеп паднал во рацете на Монголското Царство во јануари 1260 година и Дамаск во март, но потоа монголскиот хан Хулегу бил принуден да го прекине нападот и да се врати во Кина за да се справи со спорот за наследство.

Неколку месеци подоцна, Мамелуците пристигнале со војска од Египет и ги порази монголските сили во битката кај Ајн Џалут во Галилеја. Водачот на Мамлуците, Бајбарс, го направи Дамаск главен град на провинцијата. Кога умрел, моќта ја презел Калавун. Во меѓувреме, еден емир наречен Сункур ел-Ашкар се обидел да се прогласи за владетел на Дамаск, но тој бил поразен од Калавун на 21 јуни 1280 година и побегнал во северна Сирија. ел-Ашкар, кој се оженил со монголска жена, апелирал за помош од Монголското Царство. Монголците на Илханатот го освоиле градот, но Калавун го убедил ел-Ашкар да му се придружи, а тие се бореле против Монголците на 29 октомври 1281 година, во Втората битка кај Хом, која ја добиле Мамулците[49].

Во 1400 година, Тимур ја нападнал Сирија, освојувајќи ги Алеп и Дамаск по победата над војската на Мамулците. Жителите на градот биле масакрирани, освен занаетчиите, кои биле депортирани во Самарканд. Тимур, исто така, спровел специфични масакри на арамејските и асирските христијански жители, во голема мера намалувајќи го нивниот број[50][51]. До крајот на 15 век, откривањето на поморскиот пат од Европа до Далечниот Исток ја прекинала потребата за копнен трговски пат низ Сирија.

Отомански период

Депортации за време на Ерменскиот геноцид од 1915 година

Во 1516 година, Отоманското Царство го нападнал Мамелучкиот Султанат, освојувајќи ја Сирија и вклучувајќи ја во составот на своето царство. Отоманскиот систем не беше тежок за Сиријците, бидејќи Турците го почитувале арапскиот како јазик на Куранот и прифатиле да бидат бранители на верата. Дамаск бил направен како главен град на провинцијата, и како таков му припаднало местото за престој на безбројните аџии кои поминале низ градот, упатувајќи се кон Мека[52].

Карта на која е прикажана Сирија, од 1803 година (во жолто)

Отоманската администрација следела системкој довел до мирен соживот. Секое етно-религиозно малцинство - арапски шиитски муслиман, арапски сунитски муслиман, арамејски православен или сириски православен, грчки православен христијанин, маронитски христијан, асирски христијани, Ерменци, Курди и Евреи ги администрирал сите закони за личен статус и извршувале одредени граѓански функции.[53]. Во 1831 година, Ибрахим-паша од Египет се одрекол од неговата лојалност кон царството и ја освоил Отоманска Сирија, заедно со Дамаск. Неговото краткорочно владеење над доменот се обидело да ја смени демографијата и социјалната структура на регионот: тој донел илјадници египетски селани населувајќи ги по низините на Јужна Сирија, повторно ја изградил Јафа, ги уништил селските бунтови и ги депортирал неверните племиња. Меѓутоа, до 1840 година тој морал да ја предаде областа на Османлиите.

За време на Првата светска војна, Отоманското Царство влегло во конфликтот на страната на Германија и Австро-Унгарија. На крајот, Отоманското Царство доживеало пораз и губење на контролата на целиот Блиски Исток на сметка на Британското Царство и Француското Царство. За време на конфликтот, геноцидот против домородните христијански народи бил извршен од страна на Османлиите и нивните сојузници, како Ерменскиот геноцид и Асирскиот геноцид, од кои градот Деир ез-Зор, во Отоманска Сирија, бил последната дестинација на овие смртни маршеви[54]. Во средината на Првата светска војна, двајца сојузнички дипломати тајно се согласиле за повоената поделба на Отоманското Царство во соодветни зони на влијание. Првично, двете територии биле разделени со граница која се движела речиси директно од Јордан до Иран. Меѓутоа, откривањето на нафта во регионот на Мосул непосредно пред крајот на војната довело до уште едно преговарање со Франција во 1918 година за да го отстапи овој регион до „зона Б„ или британската зона на влијание. Оваа граница била признаена на меѓународно ниво кога Сирија станала мандат на Лигата на народите во 1920 година[55] и досега не се променила.

Француски мандат

Во 1920 година, краткотрајно независно Кралство Сирија било основано од Фејсал I од семејството Хашемити. Сепак, неговото владеење над Сирија завршило само по неколку месеци, по битката кај Мејсалун. Француските војници ја окупирале Сирија подоцна истата година по конференцијата во Сан Ремо и Лигата на нации предложила да ја стави Сирија под француски мандат.

Во 1925 година, на чело со султанот ел-Атраш избувнало востание револт што избувна на планината Џабал ел-Друзе и се проширило низ целата Сирија и делови од Либан. ел-Атраш победил во неколку битки против Французите. Франција испратила илјадници војници од Мароко и Сенегал, за да ги вратат изгубените територии а отпорот траел до пролетта 1927 година. Султанот ел-Атриш успеал да побегне со бунтовниците во Трансјордан и бил на крајот помилуван. Тој се вратил во Сирија во 1937 година по потпишувањето на сириско-францускиот договор.

Сирија и Франција започнале преговори за независност во септември 1936 година, а Хашим ел-Атаси станал првиот претседател избран за време на првата инкарнација на модерната Република Сирија. Сепак, договорот никогаш не стапил на сила бидејќи француското законодавство одбило да го ратификува. Со падот на Франција во 1940 година за време на Втората светска војна, Сирија стапила под контрола на Вишевска Франција сѐ додека сојузниците не ја окупирале земјата во битката Сирија и Либан во јули 1941 година. Континуираниот притисок од сириските националисти и Британците ги принудило Французите да ги евакуираат во април 1946 година, оставајќи ја земјата во рацете на републиканската влада што била формирана за време на мандатот[56].

Независна Сириска Република

Во мај 1948 година, сириските сили ја нападнале Палестина заедно со другите арапски држави и веднаш ги нападнале и еврејските населби[57]. Нивниот претседател Шукри ел-Кувалат им наредил на своите војници „да ги уништат ционистите“[58][59]. Целта на инвазијата била спречување на формирањето на Државата Израел[60]. Поразот во оваа војна бил еден од неколкуте фактори за сирискиот државен удар од март 1949 година од полковникот Хусни ел-Заим, кој бил опишан како прво воено уништување на арапскиот свет од почетокот на Втората светска војна. По ова следело и уште еден државен удар од страна на полковникот Сами ел-Хинави, кој самиот бил повторно соборен од полковникот Адиб Шишакли, сите во истата година[60].

Шишакли на крајот му го укинал мултипартизмот, но самиот бил срушен со државен удар во 1954 година, а парламентарниот систем бил вратен. Сепак, до ова време, моќта се повеќе се концентрирала во воената и безбедносната установа. Слабоста на парламентарните институции и лошото управување на економијата довеле до постојани немири. Овде преовладувале различни арапски националисти, сириски националисти и социјалистички движења. Особено вклучени биле верските малцинства, кои барале радикални реформи[60].

Во ноември 1956 година, како директен резултат на Суецката криза[61], Сирија потпишала пакт со Советскиот Сојуз. Ова дало потпора за комунистичкото влијание во владата, во замена за воена опрема[60]. Турција потоа се загрижила за ова зголемување на силата на сириската воена технологија, бидејќи изгледало изводливо дека Сирија би можела да се обиде да го освои Искендерун. Единствено жестоките дебати во Обединетите нации ја намалиле заканата од војна[62].

Алеп во 1961 година

На 1 февруари 1958 година, сирискиот претседател Шукри ел-Квалат и египетскиот Гамал Абдел Насер го објавиле спојувањето на Египет и Сирија, создавајќи Обединета Арапска Република и сите сириски политички партии, како и комунистите во неа, ги прекинале отворените активности. Во меѓувреме, група сириски офицери, вознемирени од лошата позиција на партијата одлучиле да формираат таен воен комитет; нејзините почетни членови биле потполковник Мухамад Умран, мајор Салах Џадид и капетанот Хафиз ел-Асад. Сирија се отцепила од сојузот со Египет на 28 септември 1961 година, по државен удар.

Баасистичка Сирија

Нестабилноста што следела по државниот удар од 1961 година кулминирала со државниот удар на 8 март 1963 година. Преземањето на власта било спроведено од членови на Партијата на арапските социјалистички партии Баас, предводени од Мишел Афлак и Салах ел-Дин ел-Битар. Новиот сириски кабинет доминирал од членовите на Баас.[56][60].

Хафиз ел-Асад го поздравува Ричард Никсон при неговото пристигнување на аеродромот во Дамаск во 1974 година

На 23 февруари 1966 година, Воениот комитет извршил внатрепартиски пуч, го затворил претседателот Хафиз и на 1 март определил регионалистичка, цивилна влада на Баас. [71] Иако Нуредин ел-Атаси станал формален шеф на државата, Салах Џадид бил силен владетел на Сирија од 1966 до ноември 1970[63], кога бил соборен од ел-Асад, кој во тоа време бил министер за одбрана[64]. Превртот довел до поделба во рамките на оригиналната панарапска партија Баас.

Во првата половина на 1967 година постоела воена состојба меѓу Сирија и Израел. Конфликтот довел до предвремени воздушни судири меѓу Израел и Сирија на 7 април[65]. Кога избувна Шестдневната војна меѓу Египет и Израел, Сирија се приклучила на војната и го нападнал Израел. Во последните денови од војната, Израел го свртел своето внимание кон Сирија, освојувајќи две третини од Голанската Висорамнина за помалку од 48 часа[66]. Поразот предизвикал расцеп меѓу Џадид и Асад околу тоа какви идни чекори треба да се преземат[67].

Воена ситуација во Сириската граѓанска војна почнувајќи од 26 јануари 2019 година.
  Контролирана од Сириска Арапска Република
  Контролирана од Западен Курдистан (СДС)
  Контролирана од Сириска Опозиција и Ахрар аш-Шам
  Контролирана од Турција
  Контролирана од (ИСИС)
  Контролирана од Тахрир ел-Шам (ел-Нусра)

Несогласувањата се развиле меѓу Џаадид, кој го контролирал партискиот апарат и Асад, кој ја контролирал војската. Повлекувањето на сириските сили од 1970 година за помош на ПЛО за време на „Црниот септември“ со Јордан го одразило ова несогласување[68]. Борбата со власта кулминирала со сириската револуција во ноември 1970 година, со бескрупулозно воено уништување што го поставил ел-Асад како најголемиот моќник во владата[64].

На 6 октомври 1973 година, Сирија и Египет ја започнале војната против Јом Кипур против Израел. Израелските сили за одбрана ги одбиле сириските сили и се пробиле подлабоко на територијата на Сирија[69].

Во почетокот на 1976 година, Сирија влегла во Либан, давајќи го почетокот на триесетгодишната сириска воена окупација. Во текот на следните 15 години граѓанска војна, Сирија се борела за контрола над Либан. Сирија останала во Либан до 2005 година.

Дмитриј Медведев во Дамаск во мај 2010 година

Во доцните 1970-ти, Исламистичкото востание на Муслиманското братство било насочено против владата. Исламистите нападнале цивили и воен персонал. Востанието го достигнало својот врв во масакрот во Хама во 1982 година[70], кога околу 10.000 - 40.000 луѓе биле убиени од страна на редовните сириски војници.

Во голема промена во односите со другите арапски држави и со западниот свет, Сирија учествувала во американската војна во Персискиот залив против Садам Хусеин. Сирија учествувала на мултилатералната Мадридска конференција од 1991 година, а во текот на 1990-тите години се вклучила во преговори со Израел. Овие преговори не успеале и немало директни сириско-израелски разговори по состанокот на претседателот ел-Асад со тогашниот претседател Бил Клинтон во Женева во март 2000 година.

Хафиз ел-Асад починал на 10 јуни 2000 година. Неговиот син, Башар ел-Асад бил избран за претседател на изборите. Во почетокот на неговото владеење започнала т.н. Дамаска пролет, но движењето беше задушено, затворајќи некои од неговите лидери[71]. Во следниот период земјата се насочила кон некои пазарни реформи[12][72][73].

На 5 октомври 2003 година, Израел бомбардирал локалитет во близина на Дамаск, тврдејќи дека бил објект за обука на терористи за членови на исламски џихад[74]. Во март 2004 година, сириските Курди и Арапите се судриле во североисточниот град ел-Камишли. Знаци на немири биле забележани во градовите Камишли и Хасаке[75]. Во 2005 година, Сирија ја завршила својата окупација на Либан[76].

Граѓанска војна

Тековната Граѓанска војна во Сирија била инспирирана од револуциите на Арапската пролет. Таа започнала во 2011 година со мирни протести, проследена со наводно остри мерки од сириската армија[77]. Во јули 2011 година, дезертерите на армијата го прогласиле формирањето на Слободната сириска армија и започнале да формираат борбени единици. Опозицијата доминирала помеѓу сунитските муслимани, додека водечките владини личности обично се поврзани со Алавитите[78]. Според различни извори, вклучувајќи ги и Обединетите нации, до јуни 2013 година биле убиени дури 100.000 луѓе[79][80][81], вклучувајќи и 11.000 деца[82]. За да избегаат од насилството, 4,9 милиони сириски бегалци[83] побегнале во соседните земји Јордан[84], Ирак[85], Либан и Турција[86][87]. Околу 450.000 сириски христијани ги напуштиле своите домови[88]. До октомври 2017 година, околу 400.000 луѓе биле убиени во војната, според ООН[89].

Географија и клима

Главна статија: Географија на Сирија

Политички систем

Главна статија: Политики на Сирија

Административна поделба

Главна статија: Административна поделба на Сирија

Сирија е поделена на 14 области („мухафази“). Тие се делат на вкупно 60 окрузи („минтаки“), кои пак понатаму се делат на подокрузи („нахии“). Нахиите се состојат од села, кои се најмалата административна единица во земјата.

На чело на секоја област стои управник предложен од надлежниот министер и назначен со одобрение од кабинетот. Со окрузите и подокрузите управуваат функционери назначени од управникот, заедно со избран совет. Функционерите треба да имаат одобрение од надлежниот министер.


Име арапски Население Админ. центар
Дамаск (град) دمشق 4.500.000 Дамаск
Дамаск (област) ریف دمشق 2.235.000 Дамаск
Дејр ез-Зор دير الزور 1.040.000 Дејр ез-Зор
Дера درعا 858.000 Дера
Идлиб ادلب 1.288.000 Идлиб
Латакија اللاذقية 891.000 Латакија
Рака الرقة 811.000 Рака
Тартус طرطوس 720.000 Тартус
Алеп حلب 4.120.000 Алеп
Хама حماه 1.416.000 Хама
Хасеке الحسكة 1.225.926 Хасеке
Хомс حمص 1.561.000 Хомс
Кунејтра القنيطرة 69.000 Кунејтра
Сувејда السويداء 304.000 Сувејда

Економија

Главна статија: Економија на Сирија

Население, јазик и религија

Главна статија: Демографија на Сирија

Поголем дел од сириското население живее во долината на реката Еуфрат и покрај сириското крајбрежје. Вкупното население на Сирија изнесува 22.198.110 жители со густина на население од 99 жители на метар квадратен. Според светските анализи за бегалци во светот, Сирија е дом на околу 1.852.300 бегалци. Голем дел од овие бегалци се од Ирак, но има и бегалци од Палестина и Сомалија.[90]

Образованието во Сирија е бесплатно од 6 до 11 година. Образовниот систем е составен од 6 години основно образование, проследено до тригодишно средно образование и тригодишно високо образование. Писменоста на Сирија е 86% за мажите и 73.6% за жените.

Јазици

Официјален јазик во Сирија е стандардниот арапски јазик, но најмногу зборувана варијанта е сирискиот арапски дијалект. Покрај арапскиот, во Сирија се зборува и курдски јазик, јазик кој го зборуваат Курдите. Од останатите малцински јазици може да се сретнат и ерменскиот, турскиот и туркменскиот јазик. Пред појавувањето на исламот во државата, во регионот лингва франка бил арамејскиот јазик. Како христијански литургиски јазик може да се забележи и сирискиот јазик.

Религија

Верници во Сирија
Муслимани
  
 85 %
Христијани
  
 10 %
Други
  
 3 %

Култура

Главна статија: Култура во Сирија

Наводи

  1. ↑ „Constitution of Syria 2012“. Scribd. 15 February 2012. Посетено на 25 January 2013.
  2. ↑ „Syrian ministry of foreign affairs“. Архивирано од изворникот на 2012-05-11. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 „Syria“. International Monetary Fund. Посетено на 22 April 2012.
  4. ↑ „World Bank GINI index“. World Bank. Посетено на 22 January 2013.
  5. ↑ „2018 Human Development Report“ (PDF). United Nations Development Programme. 2017. Посетено на 15 December 2015.
  6. ↑ MacFarquhar, Neil (12 November 2011). „Arab League Votes to Suspend Syria“. The New York Times. Посетено на 12 November 2011.
  7. ↑ „Regional group votes to suspend Syria; rebels claim downing of jet“. CNN. 14 August 2012. Посетено на 14 August 2012.
  8. ↑ „Syria suspends its membership in Mediterranean union“. Xinhua News Agency. 1 December 2012.
  9. ↑ Neolithic Tell Ramad in the Damascus Basin of Syria. Retrieved 2010-02-01.
  10. ↑ „Neolithic Tell Ramad in the Damascus Basin of Syria“. Archive. Архивирано од изворникот на 11 November 2006. Посетено на 25 January 2013.
  11. ↑ Freedom on the world report. Retrieved 2010-02-01.
  12. ↑ 12,0 12,1 Michael Bröning (7 March 2011). „The Sturdy House That Assad Built“. The Foreign Affairs.
  13. ↑ Baath Party The Columbia Encyclopedia Sixth Edition 2001–05. Retrieved 2007-06-13.
  14. ↑ 14,0 14,1 „Syria (05/07)“. State.gov. Посетено на 2008-10-25.
  15. ↑ http://www.syriahr.com/en/?p=120851
  16. ↑ (UNHCR), United Nations High Commissioner for Refugees. „UNHCR Syria Regional Refugee Response“.
  17. ↑ Herodotus, The Histories, VII.63, s:History of Herodotus/Book 7.
  18. ↑ Joseph, John (2008). „Assyria and Syria: Synonyms?“ (PDF).
  19. ↑ First proposed by Theodor Nöldeke in 1881; cf. Harper, Douglas (2001). „Syria“. Online Etymology Dictionary. Посетено на 2007-06-13. Занемарен непознатиот параметар |month= (help).
  20. ↑ Pipes, Daniel (1992). Greater Syria: The History of an Ambition. Middle East Forum. стр. 13. ISBN 0195060229. Посетено на 2010-02-01.
  21. ↑ Pettinato, Giovanni. The Archives of Ebla; Gelb, I. J. "Thoughts about Ibla: A Preliminary Evaluation" in Monographic Journals of the Near East, Syro-Mesopotamian Studies 1/1 (May 1977) pp. 3–30.
  22. ↑ William J. Hamblin (2006). Warfare in the Ancient Near East to 1600 BC: Holy Warriors at the Dawn of History. Routledge. стр. 239. ISBN 978-1-134-52062-6.
  23. ↑ Ian Shaw; Robert Jameson (2008). A Dictionary of Archaeology. John Wiley & Sons. стр. 211. ISBN 978-0-470-75196-1.
  24. ↑ Ross Burns (2009). Monuments of Syria: A Guide. I.B.Tauris. стр. 155. ISBN 978-0-85771-489-3.
  25. ↑ Paolo Matthiae; Nicoló Marchetti (31 May 2013). Ebla and its Landscape: Early State Formation in the Ancient Near East. Left Coast Press. стр. 35. ISBN 978-1-61132-228-6.
  26. ↑ Victor Harold Matthews; Don C. Benjamin (1997). Old Testament Parallels: Laws and Stories from the Ancient Near East. Paulist Press. стр. 241. ISBN 978-0-8091-3731-2.
  27. ↑ 27,0 27,1 „Syria: A country Study – Ancient Syria“. Library of Congress. Посетено на 5 September 2007.
  28. ↑ Kenneth Anderson Kitchen (2003). On the Reliability of the Old Testament. Wm. B. Eerdmans Publishing. стр. 285. ISBN 978-0-8028-4960-1.
  29. ↑ Stephen C. Neff (2014). Justice among Nations. Harvard University Press. стр. 14. ISBN 978-0-674-72654-3.
  30. ↑ „The Aramaic Language and Its Classification“ (PDF). Journal of Assyrian Academic Studies. 14 (1).
  31. ↑ Trevor Bryce (2014). Ancient Syria: A Three Thousand Year History. OUP Oxford. стр. 16. ISBN 978-0-19-100292-2.
  32. ↑ Cyrus Herzl Gordon; Gary Rendsburg; Nathan H. Winter (1990). Eblaitica: Essays on the Ebla Archives and Eblaite Language, Volume 4. стр. 68. ISBN 978-1-57506-060-6.
  33. ↑ John F. Healey (1990). The Early Alphabet. University of California Press. стр. 22. ISBN 978-0-520-07309-8.
  34. ↑ Stephanie Dalley (2002). Mari and Karana: Two Old Babylonian Cities. стр. 44. ISBN 9781931956024.
  35. ↑ Nadav Naʼaman (2005). Canaan in the Second Millennium B.C.E. Eisenbrauns. стр. 285. ISBN 978-1-57506-113-9.
  36. ↑ Iorwerth Eiddon Stephen Edwards (1973). The Cambridge Ancient History. Cambridge University Press. стр. 32. ISBN 978-0-521-08230-3.
  37. ↑ William J. Hamblin (2006). Warfare in the Ancient Near East to 1600 BC. Routledge. стр. 259. ISBN 978-1-134-52062-6.
  38. ↑ John Lange (2006). The Philosophy of Historiography. Open Road Integrated Media, Incorporated. стр. 475. ISBN 978-1-61756-132-0.
  39. ↑ Immanuel Velikovsky (2010). Ramses II and His Time. стр. 23. ISBN 9781906833749.
  40. ↑ Douglas Frayne (1981). Ugarit in Retrospect. стр. 23,24,25. ISBN 9780931464072.
  41. ↑ Georges Roux, Ancient Iraq, 3rd ed., Penguin Books, London, 1991, p.381
  42. ↑ Rollinger, Robert (2006). „The terms "Assyria" and "Syria" again"“. Journal of Near Eastern Studies. 65 (4): 284–287. doi:10.1086/511103.
  43. ↑ 43,0 43,1 Cavendish Corporation, Marshall (2006). World and Its Peoples. Marshall Cavendish. стр. 183. ISBN 978-0-7614-7571-2.
  44. ↑ 44,0 44,1 Muir, William (1861), The life of Mahomet, Smith, Elder & Co, стр. 225–226
  45. ↑ Mubarakpuri, The Sealed Nectar, pp. 193–194.
  46. ↑ Watt, W. Montgomery (1956). Muhammad at Medina. Oxford University Press. стр. 35. ISBN 978-0-19-577307-1. This expedition receives scant notice in the sources, but in some ways it is the most significant so far. As Dumah was some 800 kм (500 ми) from Medina there can have been no immediate threat to Muhammad, but it may be, as Caetani suggests, 1 that communications with Syria were being interrupted and supplies to Medina stopped. It is tempting to suppose that was already envisaging something of the expansion which took place after his death.CS1-одржување: користи параметар authors (link) (free online)
  47. ↑ „Syria: History“. Encyclopædia Britannica. Посетено на 25 January 2013.
  48. ↑ Farhad Daftary. A Short History of the Ismailis. 1998, Edinburg, UK. Edinburg University Press. Page 146.
  49. ↑ Timeframe AD 1200–1300: The Mongol Conquests. Time-Life Books. 1989. стр. 59–75. ISBN 978-0-8094-6437-1.
  50. ↑ „Battle of Aleppo“. Everything2.com. 22 February 2003. Посетено на 25 January 2013.
  51. ↑ „The Eastern Mediterranean, 1400–1600 A.D“. Metmuseum.org. Архивирано од изворникот на 28 April 2009. Посетено на 23 April 2011.
  52. ↑ „Syria – Ottoman“. Library of Congress Country Studies. Посетено на 25 January 2013.Оваа статија содржи текст од овој извор, кој е во јавна сопственост.
  53. ↑ a b Stanford J. Shaw, "Dynamics of Ottoman Society and administration", in "History of the Ottoman Empire and Modern Turkey"
  54. ↑ Pouring a People into the Desert:The "Definitive Solution" of the Unionists to the Armenian Question, Fuat Dundar, A Question of Genocide, ed. Ronald Grigor Suny, Fatma Muge Gocek and Norman M. Naimark, (Oxford University Press, 2011), 280–281.
  55. ↑ „Mandat Syrie-Liban“ (PDF) (француски). Архивирано од изворникот (PDF) на 26 June 2008. Посетено на 25 January 2013.
  56. ↑ 56,0 56,1 „Background Note: Syria“. United States Department of State, Bureau of Near Eastern Affairs, May 2007.Оваа статија содржи текст од овој извор, кој е во јавна сопственост.
  57. ↑ Gelber,2006, pp. 138
  58. ↑ Morris,2008, pp. 253, 254
  59. ↑ Tal,2004, pp. 251
  60. ↑ 60,0 60,1 60,2 60,3 60,4 „Syria: World War II and independence“. Britannica Online Encyclopedia.
  61. ↑ Robson, John (10 February 2012). „Syria hasn't changed, but the world has“. Toronto Sun. Посетено на 25 January 2013.
  62. ↑ Brecher, Michael; Jonathan Wilkenfeld (1997). A Study of Crisis. University of Michigan Press. стр. 345–346. ISBN 978-0-472-10806-0.
  63. ↑ „Salah Jadid, 63, Leader of Syria Deposed and Imprisoned by Assad“. The New York Times. 24 August 1993.
  64. ↑ 64,0 64,1 Seale, Patrick (1988). Asad: The Struggle for the Middle East. University of California Press. ISBN 978-0-520-06976-3.
  65. ↑ Mark A. Tessler (1994). A History of the Israeli-Palestinian conflict. Indiana University Press. стр. 382. ISBN 978-0-253-20873-6.
  66. ↑ „A Campaign for the Books“. Time. 1 September 1967.
  67. ↑ Line Khatib (23 May 2012). Islamic Revivalism in Syria: The Rise and Fall of Ba'thist Secularism. Routledge. стр. 34. ISBN 978-0-415-78203-6.
  68. ↑ „Jordan asked Nixon to attack Syria, declassified papers show“. CNN. 28 November 2007. Посетено на 25 October 2008.
  69. ↑ Rabinovich, Abraham (2005). The Yom Kippur War: The Epic Encounter That Transformed the Middle East. New York City: Schocken Books. стр. 302. ISBN 978-0-8052-4176-1.
  70. ↑ Itzchak Weismann. „Sufism and Sufi Brotherhoods in Syria and Palestine“. University of Oklahoma. Посетено на 30 January 2013.
  71. ↑ George, Alan (2003). Syria: neither bread nor freedom. London: Zed Books. стр. 56–58. ISBN 978-1-84277-213-3.
  72. ↑ Ghadry, Farid N. (Winter 2005). „Syrian Reform: What Lies Beneath“. The Middle East Quarterly.
  73. ↑ „Profile: Syria's Bashar al-Assad“. BBC News. Посетено на 25 October 2008.
  74. ↑ Huggler, Justin (6 October 2003). „Israel launches strikes on Syria in retaliation for bomb attack“. The Independent. London. Архивирано од изворникот на 15 May 2011. Посетено на 23 October 2008.
  75. ↑ „Naharnet Newsdesk – Syria Curbs Kurdish Riots for a Merger with Iraq's Kurdistan“. Naharnet.com. Посетено на 25 October 2008.
  76. ↑ Guerin, Orla (6 March 2005). „Syria sidesteps Lebanon demands“. BBC News. Посетено на 28 April 2010.
  77. ↑ „Syrian army tanks 'moving towards Hama'“. BBC News. 10 May 2011. Посетено на 18 May 2015.
  78. ↑ Sengupta, Kim (20 February 2012). „Syria's sectarian war goes international as foreign fighters and arms pour into country“. The Independent. Antakya. Посетено на 22 February 2012.
  79. ↑ „Syria deaths near 100,000, says U.N. – and 6,000 are children“. The Guardian. 13 June 2013.
  80. ↑ Carsten, Paul (15 March 2012). „Syria: Bodies of 23 'extreme torture' victims found in Idlib as thousands rally for Assad“. The Daily Telegraph. Посетено на 25 January 2013.
  81. ↑ „Arab League delegates head to Syria over 'bloodbath'. USA Today. (22 December 2011). Retrieved 26 June 2012“. USA Today. 22 December 2011. Посетено на 25 January 2013.
  82. ↑ "Syria conflict: Children 'targeted by snipers'". BBC News. 24 November 2013
  83. ↑ „United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR)“. UNHCR Global Trends 2015. United Nations. Посетено на 15 September 2016.
  84. ↑ Location Settings (12 March 2012). „Syria: Refugees brace for more bloodshed“. News24.com. Посетено на 25 January 2013.
  85. ↑ Lara Jakes And Yahya Barzanji (14 March 2012). „Syrian Kurds get cold reception from Iraqi Kurds“. Yahoo! News. Посетено на 30 January 2013.
  86. ↑ „Syria crisis: number of refugees tops 1.5 million, says UN“. The Guardian. 16 May 2013.
  87. ↑ Syria Regional Refugee Response – Demographic Data of Registered Population. UNHCR.
  88. ↑ "Syrian Civil War Causes One-Third of Country’s Christians to Flee Their Homes ". The Algemeiner Journal. 18 October 2013.
  89. ↑ Library, CNN. „Syrian Civil War Fast Facts“.
  90. ↑ „World Refugee Survey 2008“. U.S. Committee for Refugees and Immigrants. 2008-06-19.

Користена литература

Поврзано

Надворешни врски


Држави и територии во Азија
Суверени
држави
Непризнаени
држави
Австралија
Кина
Обединето Кралство
Нормативна контрола
|}|}|}|}
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Сирија&oldid=3864636“