Абасидски Калифат: Разлика помеѓу преработките

Исламски Абасидски калифат
	Исламски Абасидски калифат
	الخلافة العباسية الإسلامية; al-‘Abbāsīyūn
	Empire
	Местоположба на Абасидски калифат Abbasid Caliphate (green) at its greatest extent, c. 850.
Главен град	Baghdad
Јазици	арапски (official), ерменски,берберски, грузиски, грчки, хебрејски, персиски, турски, курдски
Вероисповед	сунитски ислам
Уредување	Caliphate
	Амир ал-Му'миним¹
Историја
Површина	10000000 км²
	Население
Густина	5 жит/км²
Валута	динар
	¹ Амир ал-Му'миним (أمير المؤمنين), калиф (خليفة)

Интерактивен преглед на историјата

[проверена преработка]

← Постаро уредување Поново уредување →

Избришана содржина Додадена содржина

НагледноВикитекст

Во редови

Преработка од 15:22, 6 февруари 2018

Абасидски Калифат или Абасиди (арапски: ٱلْخِلافَةُ ٱلْعَبَّاسِيَّة‎, al-Khilāfatu al-‘Abbāsīyah) — трет од исламските калифати кои го наследиле исламскиот пророк Мухамед. Династијата Абасиди потекнува од вујкото на Мухамед, Абас ибн Абд ал-Муталиб (566-653 н.е.), според кого династијата го носи своето име^[2]. Тие владееле како калифи во најголем дел од нивниот период од нивниот главен град во Багдад во денешен Ирак, по преземањето на власта над муслиманската империја од Омејадите во 750 година.

Калифатот на Абасидите во почетокот својата администрција ја имала во градот Куфа, но во 762 година калифот Ел Мансур го основал градот Багдад, во близина на главниот град Ктесифон. Периодот на Абасидите бил обележан со потпирање во преден план на персискирте бирократи (особено семејството Бармакиди) за владеење на териториите освоени од арапските муслимани, како и зголемено вклучување на неарапските муслимани во Умата. Персиските обичаи биле широко прифатени од владејачката елита и започнале да ги поддржуваат уметниците и научниците^[3]. Багдад станал центар на науката, културата, филозофијата и иновациите за време на Златното доба на исламот.

И покрај оваа првична соработка, Абасидите од крајот на 8 век ги отуѓиле неарапските мавали^[4] и иранските бирократи^[5]. Тие биле принудени да се откажат од авторитетот над ел-Андалуз и Магреб до Омејадите, Мароко до династијата Идрисиди, Ифрикија до Аглабидите и Египет до шиитскиот калифат на Фатимидите. Политичката моќ на калифите во голема мера завршила со подемот на иранската Бујидска династија и Селџуците. Иако раководството на Абасидите над огромната исламска империја постепено се сведувала на церемонијална религиозна функција, династијата ја задржала контролата над своите месопотамски области.

Овој период на културно остварување завршил во 1258 година со зазимањето на Багдад од страна на Монголите под Хулегу хан. Абасидската линија на владетели и муслиманската култура воопшто, повторно се центрирала во главниот град на Мамелуците, Каиро, во 1261 година. Иако недостасувало политичка моќ, династијата продолжила да бара авторитет во религиозните прашања сè до османлиското освојување на Египет во 1517 година^[6].

Наводи

↑ http://lalishduhok.org/lalish/26/E/L%2026%20E%20_%202.pdf
↑ Hoiberg 2010, стр. 10.
↑ Canfield, Robert L. (2002). Turko-Persia in Historical Perspective. Cambridge University Press. стр. 5. ISBN 9780521522915.
↑ „ABŪ MOSLEM ḴORĀSĀNĪ – Encyclopaedia Iranica“. www.iranicaonline.org. Посетено на 2015-11-20.
↑ Finer, S. E. (1999-01-01). The History of Government from the Earliest Times: Volume II: The Intermediate Ages p.720. OUP Oxford. ISBN 9780198207900.
↑ Holt 1984.

[1] ttp://lalishduhok.org/lalish/26/E/L%2026%20E%20_%202.pdf

[FOOTNOTEHoiberg201010-2] Hoiberg 2010, стр. 10.

[3] Canfield, Robert L. (2002). Turko-Persia in Historical Perspective. Cambridge University Press. стр. 5. ISBN 9780521522915.

[4] „ABŪ MOSLEM ḴORĀSĀNĪ – Encyclopaedia Iranica“. www.iranicaonline.org. Посетено на 2015-11-20.

[5] Finer, S. E. (1999-01-01). The History of Government from the Earliest Times: Volume II: The Intermediate Ages p.720. OUP Oxford. ISBN 9780198207900.

[FOOTNOTEHolt1984-6] Holt 1984.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Ред 35: / Ред 35: @@
 |footnotes              = ¹ [[Амир ал-Му'миним]] (أمير المؤمنين), [[калиф]] (خليفة)
 }}
+'''Абасидски Калифат''' или '''Абасиди''' ([[арапски]]: ٱلْخِلافَةُ ٱلْعَبَّاسِيَّة‎, al-Khilāfatu al-‘Abbāsīyah) — трет од исламските калифати кои го наследиле исламскиот пророк [[Мухамед]]. Династијата Абасиди потекнува од вујкото на Мухамед, [[Абас ибн Абд ал-Муталиб]] (566-653 н.е.), според кого династијата го носи своето име{{sfn|Hoiberg|2010|p=10}}. Тие владееле како калифи во најголем дел од нивниот период од нивниот главен град во [[Багдад]] во денешен [[Ирак]], по преземањето на власта над [[Муслимански освојувања|муслиманската империја]] од [[Омејади]]те во [[750]] година.
+Калифатот на Абасидите во почетокот својата администрција ја имала во градот [[Куфа]], но во [[762]] година калифот [[Ел Мансур]] го основал градот [[Багдад]], во близина на главниот град [[Ктесифон]]. Периодот на Абасидите бил обележан со потпирање во преден план на персискирте бирократи (особено семејството [[Бармакиди]]) за владеење на териториите освоени од арапските муслимани, како и зголемено вклучување на неарапските муслимани во Умата. Персиските обичаи биле широко прифатени од владејачката елита и започнале да ги поддржуваат уметниците и научниците<ref>{{cite book|last1=Canfield|first1=Robert L.|title=Turko-Persia in Historical Perspective|date=2002|publisher=Cambridge University Press|isbn=9780521522915|page=5}}</ref>. [[Багдад]] станал центар на науката, културата, филозофијата и иновациите за време на [[Златно доба на исламот|Златното доба на исламот]].
-[[Абасиди]]те ([[арапски]]: العباسيون‎, ал-'Abbāsīyūn) се суниитска арапска династија чии што калифи владееле во периодот од [[750]] до [[1258]] година. Името на оваа династија доаѓа од чичкото на Мухамед, [[Абаси]] ([[566]]-[[652]]), кој е всушност основачот на династијата. Искористувајќи го незадоволството во [[Месопотамија]], Абасидите во [[748]] година дигнале востание против [[Омејади]]те убивајќи го владетелот [[Марван II]]. По ова била освоена цела [[Сирија]], земја каде престолнина до тогаш бил градот [[Дамаск]]. За нов калиф бил прогласен [[Абул Абас]] ([[750]] - [[754]]). Неговиот брат и наследник [[Ал-Менсур]] ([[754]] - [[775]]) го преместил седиштето на калифатот во новооснованиот град [[Багдат]] ([[762]]). За време на владеењето на [[Харун Ал Рашид]] ([[786]] - [[809]]) и [[Мамун]] ([[813]] - [[833]]), калифатот достигнал највисок степен на економски и културен развој. Во времето на [[Харун Ал Рашид]], [[Багдад]] бил најбогатиот град во светот, започнал т.н. златен век за науката и уметноста, која брзо се развивала.
+И покрај оваа првична соработка, Абасидите од крајот на [[8 век]] ги отуѓиле неарапските [[Мавла|мавали]]<ref>{{Cite web|title = ABŪ MOSLEM ḴORĀSĀNĪ – Encyclopaedia Iranica|url = http://www.iranicaonline.org/articles/abu-moslem-abd-al-rahman-b|website = www.iranicaonline.org|accessdate = 2015-11-20}}</ref> и иранските бирократи<ref>{{Cite book|title = The History of Government from the Earliest Times: Volume II: The Intermediate Ages p.720|url = https://books.google.com/books?id=AhEab85xHAMC|publisher = OUP Oxford|date = 1999-01-01|isbn = 9780198207900|first = S. E.|last = Finer}}</ref>. Тие биле принудени да се откажат од авторитетот над [[ел-Андалуз]] и [[Магреб]] до [[Омејади]]те, [[Мароко]] до династијата [[Идрисиди]], [[Ифрикија]] до [[Аглабиди]]те и [[Египет]] до [[Шиизам|шиитскиот]] калифат на [[Фатимиди]]те. Политичката моќ на калифите во голема мера завршила со подемот на иранската [[Бујидска династија]] и [[Селџуци]]те. Иако раководството на Абасидите над огромната исламска империја постепено се сведувала на церемонијална религиозна функција, династијата ја задржала контролата над своите месопотамски области.
-Империја имала огромна површина, во својот состав ги вклучувала [[Персија]], [[Египет]], [[Арабија]] и [[Блиски исток|Блискиот Исток]]. Со развојот на [[феудализам|феудализмот]] зајакнале партикуларните тенденции. Некои намесници постепено започнале да се одвојуваат. Економските услови станале многу лоши, бидејќи обврските се зголемувале, населението се повеќе било сиромашно, индустријата замрела<ref> Lapidus (1988), p.129</ref>. Во [[1055]] година, [[селџуци|селџукскиот]] [[хан Тогрул]] се наметнал за нов калиф и цела моќ била ставена во негови раце. калифатот постоел до [[1258]] година, односно до инвазијата на [[Мионголци|Монголците]] и нивното освојување на [[Багдад]], при кое некои членови на династијата побегнале во [[Каиро]], каде што султанот Баибарс осовал нов абасидски калифат кој се задржал до [[1517]] година.
+Овој период на културно остварување завршил во [[1258]] година со [[Опсада на Багдад (1258)|зазимањето на Багдад]] од страна на Монголите под Хулегу хан. Абасидската линија на владетели и муслиманската култура воопшто, повторно се центрирала во главниот град на Мамелуците, [[Каиро]], во [[1261]] година. Иако недостасувало политичка моќ, династијата продолжила да бара авторитет во религиозните прашања сè до османлиското освојување на [[Египет]] во [[1517]] година{{sfn|Holt|1984}}.
-Империјата се растурила во 1258 година, кога Хулагу Кан, монголски освојувач, го зазел Багдад, продолжувајќи преку Египет во 1261 година.