Стреличарство

Стреличарство натпревар во Менхенгладбах, Западна Германија, јуни 1983 год.

Рикабактса стрелец се натпреварува во Бразилките Домородни Игри

Тибетски стрелец, 1938

Господар Неон Ким демонстрира Гунгдо, традиционалните корејски стреличарство (Кук Кунг), 2009

Стрелец во источен Тимор

Стреличарство е спорт, вежбање или вештина за користење на лак и стерла. Зборот доаѓа од латинскиот збор arcus. Историски, стреличарство се користело за лов и борба. Во модерните времиња, тоа е главно натпреварувачки спорт и рекреативнен активност. Лице кое учествува во стреличарство често е наречен стелец.

Историја

Лакот и стрелата највереојатно се измислени во периодот меѓу доцниот паленоит или раниот месолит. Најстарите откритија за употребата во Европа доаѓаат од Стелмур во долината Ахренсбург, северно од Хамбург во Германија, и датираат од доцниот палеолитски период, односно околу 10000 до 9000 години пред наша ера. Стрелите биле направени од борово дрво со кременов врв. Нема никавки докази за употреба на лак и стрела порано, односно има порани стапови со кременови врвови но посигурно е дека биле фрлани како копја наместо како стрели. Најстарите лакови се пронајдени во Данска. Лакот и стрелата го замениле фрлачот на копје, на секој континент освен Австралазија, но фрлачите на копје опстојувале во делови на Америките, посебно во Мексико и меѓу Инуитите. Лакот и стрелата постоеле во Египетска култура од пред династичкиот период.

Класични цивилизации, главно Асирците, Грците, Ермените, Персиците, Партите, Индијците, Корејците, Кинезите и Јапонците имале голем број стрелци во нивните армии. Египјаните употребувале композитни лакови за војна дури од 16 век пред нашата ера. Велшкиот лак ја покажал својата вредност за прв пат во континенталната војна во битката на Креси. Во Америка стреличарство станало распространето поради контктот со Европа. Стреличарство било многу напредено во Азија. А во источна Азија, Гогурјео, едно од трите кралства на Кореа било многу познато по неговите моќни стрелци.

Падот на стреличарството

Со откривањето на пушки лакот и стрелата веќе не биле добро функционални во војни, и ако некои држави пробувалте да го продолжат стреличарството. Во Англија и Велс, каде што државата пробала да го продолжи вежбањето со лакот дури до крајот на 16 век. Ова било бидејки било познато дека лакот бил важен дел од нивните боени победи преку Сто Годишната Војна. Во спротивност на обожавањето на стреличарство во Ерменија, Кина, Египет, Англија и Велс, Америка, Индија, Јапонија, Кореа, Турција и други држави, речиси сите народи кои имале пристап на поранешите пушки ги употребувале често. Поранешните пушки биле поспори во пукањето од лакот и стрелата, и биле многу сензитивни на влага. Но сепак, имале поголем ефикасен домет и биле тактички подобри во ситуацијата во која војниците пукаат еден во друг скриени позади заклон. Истовремено требало помалку тренинг за да се користи пушката, исто и куршумот можел да пробије преку челичен оклоп без употреба на специјални мерки. Армиите кои биле со пушки имале поголема сила, и добро тренирани стрелци станале застарени на војното поле. Но сепак, лакот и стрелата е ефикасно оружје, и стрелци биле употребени дури и во 21 век. Традиционално стреличарство останува како спорт, и е употребено за лов во многу области.

Опрема

Видови на лакови

Има многу голем број видови на лакови според нивната конструкција (исторички и модерни), но сепак сите лакови биле направени од струна споена со двете еластични страни на лакот кои добивале механичка енергија од повлекувањето на струната. Лакови би можеле да се поделат во две поголеми категории: лакови на кои струната се повлекува директно, и лакови на кои струната се повлекува со механизам.

Directly drawn bows may be further divided based upon differences in the method of limb construction, notable examples being self bows, laminated bows and composite bows. Bows can also be classified by the bow shape of the limbs when unstrung; in contrast to traditional European straight bows, a recurve bow and some types of longbow have tips that curve away from the archer when the bow is unstrung. The cross-section of the limb also varies; the classic longbow is a tall bow with narrow limbs that are D-shaped in cross section, and the flatbow has flat wide limbs that are approximately rectangular in cross-section. The classic D-shape comes from the use of the wood of the yew tree. The sap-wood is best suited to the tension on the back of the bow, and the heart-wood to the compression on the belly. Hence, a cross-section of a yew longbow shows the narrow, light-coloured sap-wood on the 'straight' part (riser) of the D, and the red/orange heartwood forms the curved part of the D, to balance the mechanical tension/compression stress. Cable-backed bows use cords as the back of the bow; the draw weight of the bow can be adjusted by changing the tension of the cable. They were widespread among Inuit who lacked easy access to good bow wood. One variety of cable-backed bow is the Penobscot bow or Wabenaki bow, invented by Frank Loring (Chief Big Thunder) about 1900.[31] It consists of a small bow attached by cables on the back of a larger main bow.