Лујџи Пирандело: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
дополнување, ситна поправка |
|||
| Ред 1: | Ред 1: | ||
{{Без извори|датум=ноември 2009}} |
|||
{{Infobox writer |
{{Infobox writer |
||
| name = Лујџи Пирандело |
| name = Лујџи Пирандело |
||
| Ред 14: | Ред 13: | ||
==Биографија== |
==Биографија== |
||
Пирандело имал тежок живот, соочен со лудилото на неговата жена и нејзината постојана љубомора, слабо платената професорска работа, обврската да го издржува многубројното [[семејство]], итн. Во едно писмо до францускиот критичар Бенжамен Кремје, Пирандело ја опишал својата [[биографија]] на следниов начин: „Многу брзо ја напуштив [[Сицилија]], во осумнаесеттата година, за да заминам во [[Рим]]. Меѓутоа, една година подоцна, отпатував во [[Германија]] и таму останав две години и половина. Стекнав докторат на [[Универзитетот во Бон]] со теза од романската [[дијалектологија]], напишана на [[германски јазик]]. Од [[Бон]] се вратив во Рим, но оттаму не го понесов [[Хајнрих Хајне|Хајне]], како што често се кажува, туку го донесов [[Гете]], чии ''[[Римски елегии]]'' ги преведов. Од сето тоа ништо не ми остана.“<ref>Nikša Stipčević, „Pogovor“, во: Luiđi Pirandelo, ''Novele''. Beograd: Rad, 1962, стр. 147-148.</ref> |
Пирандело имал тежок живот, соочен со лудилото на неговата жена и нејзината постојана љубомора, слабо платената професорска работа, обврската да го издржува многубројното [[семејство]], итн. Во едно писмо до францускиот критичар Бенжамен Кремје, Пирандело ја опишал својата [[биографија]] на следниов начин: „Многу брзо ја напуштив [[Сицилија]], во осумнаесеттата година, за да заминам во [[Рим]]. Меѓутоа, една година подоцна, отпатував во [[Германија]] и таму останав две години и половина. Стекнав докторат на [[Универзитетот во Бон]] со теза од романската [[дијалектологија]], напишана на [[германски јазик]]. Од [[Бон]] се вратив во Рим, но оттаму не го понесов [[Хајнрих Хајне|Хајне]], како што често се кажува, туку го донесов [[Гете]], чии ''[[Римски елегии]]'' ги преведов. Од сето тоа ништо не ми остана... Предавав 24 години стилистика на Учителската школа за девојки во Рим, од својата 30-та до 54-та година. Има веќе шест години како не предавам и за тоа бога го благословувам.“<ref>Nikša Stipčević, „Pogovor“, во: Luiđi Pirandelo, ''Novele''. Beograd: Rad, 1962, стр. 147-148.</ref> |
||
== Творештвото == |
|||
| ⚫ | |||
== Творештво == |
|||
Творечкиот опус на Пирандело е особено богат: тој напишал 246 раскази и новели, четири драми и седум романи. |
|||
Во едно писмо до францускиот критичар [[Бенжамен Кремје]] (''Benjamin Crémieux''), Пирандело се искажал за својот книжевен успех на следниов начин: „Навистина верувам, во онаа мала мера во која нешто вредам, дека никому ништо не му должам. Сè скромно направив сам. И немав книжевни покровители и многу се борев - повеќе од шест години - за да најдам издавач, со фиоките веќе полни со ракописи. Не го запознав Кардучи, ниту го познавав Данунцио; со Верго стапив во контакт многу доцна... кога имав 80 години... Што се однесува до мене, мил мој Кремје, јас всушност не знам зошто до сега не бев каменуван, но Ви се колнам дека за тоа немам вина.“<ref>Nikša Stipčević, „Pogovor“, во: Luiđi Pirandelo, ''Novele''. Beograd: Rad, 1962, стр. 148.</ref> |
Во едно писмо до францускиот критичар [[Бенжамен Кремје]] (''Benjamin Crémieux''), Пирандело се искажал за својот книжевен успех на следниов начин: „Навистина верувам, во онаа мала мера во која нешто вредам, дека никому ништо не му должам. Сè скромно направив сам. И немав книжевни покровители и многу се борев - повеќе од шест години - за да најдам издавач, со фиоките веќе полни со ракописи. Не го запознав Кардучи, ниту го познавав Данунцио; со Верго стапив во контакт многу доцна... кога имав 80 години... Што се однесува до мене, мил мој Кремје, јас всушност не знам зошто до сега не бев каменуван, но Ви се колнам дека за тоа немам вина.“<ref>Nikša Stipčević, „Pogovor“, во: Luiđi Pirandelo, ''Novele''. Beograd: Rad, 1962, стр. 148.</ref> |
||
==Раскази== |
|||
Во популаризацијата на драмското творештво на Пирандело голем придонес дал Бенжамен Кремје, кој заедно со својата сопруга Мари-Ан Комнен (''Marie-Anne Comnène'') ги превел сите негови драми и раскази на [[француски јазик]].<ref>Nikša Stipčević, „Pogovor“, во: Luiđi Pirandelo, ''Novele''. Beograd: Rad, 1962, стр. 147.</ref> |
|||
Пирандело напишал вкупно 246 раскази и новели, претежно напишани меѓу 1894 и 1919 година (вкупно, 15 книги). Првата збирка раскази на Пирандело била насловена „Љубови без љубов“ (''Amori senza amore''). Во 1922 година, тој одлучил своиет раскази да ги собере под заедничкиот наслов „Новели за една година“, со намера да создаде 365 новели, колку што изнесува бројот на деновите во годината. За време на неговиот живот, издавачката куќа „Мондадори“ објавила 225 раскази во два големи тома, а по смртта на Пирандело, во оваа збирка биле додадени уште 21 расказ.<ref>Nikša Stipčević, „Pogovor“, во: Luiđi Pirandelo, ''Novele''. Beograd: Rad, 1962, стр. 149-150.</ref> |
|||
Во расказите на Пирандело преовладува атмосферата на [[Сицилија]], каде тој ги поминал детството и младоста. Главни протагонисти во неговите „сицилијански“ раскази се рударите, [[гроб]]арите, ѕидарите, нотарите, морнарите, музичарите, поповите и неработниците кои се заплеткуваат во најпарадоксални животни ситуации. Тоа се случки што потсетуваат на средновековните ''fabliaux'' - раскази за насамаренит сопрузи, лихвари и трговци и исмеани попови, како и на легендите од богатото сицилијанско бандитско минато од [[Бурбонци|бурбонскиот]] период, т.е. на богатата фолклорна традиција што живеела во усното раскажување на Сицилија. Втората тематика во расказите на Пирандели е поврзана со римската средина, во која преовладуваат ситни службеници, [[адвокат]]и, лекари, проститутки, професори, просјаци, слуги, дадилки и кочијаши, т.е. римската малограѓанска класа од крајот на [[19 век]]. Тие се ликови кои не веруваат во веродостојноста на својата егзистенција, кои не можат да ја најдат смислата на животот и кои безмилосно ги меле стварноста. Затоа, често тие личности бегаат од стварноста во лудило, во [[самоубиство]] и во [[смрт]]. Пред крајот на животот, Пирандело започнал да пишува речиси „[[Надреализам|надреалистички]]“ новели.<ref>Nikša Stipčević, „Pogovor“, во: Luiđi Pirandelo, ''Novele''. Beograd: Rad, 1962, стр. 149-.</ref> |
|||
==Драмски дела== |
|||
Вторито дел од својот живот Пирандело речиси целсно му го посветил на драмското творештво: од вкупно 44 драмски дела, 38 ги напишал во периодот по 1916 година. Притоа, голем дел од драмските дела се засновани врз неговите новели. Така, во 28 драми основната содржина може да се најде во неговите новели.<ref>Nikša Stipčević, „Pogovor“, во: Luiđi Pirandelo, ''Novele''. Beograd: Rad, 1962, стр. 150.</ref> |
|||
| ⚫ | Во популаризацијата на драмското творештво на Пирандело голем придонес дал Бенжамен Кремје, кој заедно со својата сопруга Мари-Ан Комнен (''Marie-Anne Comnène'') ги превел сите негови драми и раскази на [[француски јазик]].<ref>Nikša Stipčević, „Pogovor“, во: Luiđi Pirandelo, ''Novele''. Beograd: Rad, 1962, стр. 147.</ref> Пирандело го превртил традиционалниот однос на театарот и стварноста. Во драмата „[[Шест лица го бараат писателот]]“, сцената се претвора во место каде се случува вистинскиот живот. Како [[Марсел Пруст]], така и Пирандело тврди дека [[уметност]]а е повредна од животот, и дека смислата на животот постои само во уметноста. |
||
== Наводи == |
== Наводи == |
||
| Ред 28: | Ред 33: | ||
== Надворешни врски == |
== Надворешни врски == |
||
* {{gutenberg author| id=Pirandello+Luigi| name=Luigi Pirandello}} |
* {{gutenberg author| id=Pirandello+Luigi| name=Luigi Pirandello}} |
||
* [http://www.pirandelloweb.com/ |
* [http://www.pirandelloweb.com/ Собрани дела на Пирандело] |
||
* [http://www.nobel.se/literature/laureates/1934/press.html |
* [http://www.nobel.se/literature/laureates/1934/press.html Предавање по повод Нобеловата награда] |
||
* [http://www.angelfire.com/ego2/olko/cgi-bin/pirandello-press.html |
* [http://www.angelfire.com/ego2/olko/cgi-bin/pirandello-press.html Драмски и сценски дела] |
||
* [http://www.ilnarratore.org/show.php?type=author&language=it&aid=63&tpl=/ita/autore.tpl.html |
* [http://www.ilnarratore.org/show.php?type=author&language=it&aid=63&tpl=/ita/autore.tpl.html Дела на Пирандело на италијански јазик во MP3 формат] |
||
* [http://www.sicilytourguides.net/Pirandello_tour.htm |
* [http://www.sicilytourguides.net/Pirandello_tour.htm Места во Агриџенто поврзани со неговото книжевно творештво] |
||
* [http://www.360travelguide.com/360VirtualTour.asp?iCode=agr01 |
* [http://www.360travelguide.com/360VirtualTour.asp?iCode=agr01 Виртуелна панорамска тура на плоштадот Лујџи Пирандлео во Агриџенто] |
||
* [http://www.oxford.it/ita/main.php?mod=audioLFTHO |
* [http://www.oxford.it/ita/main.php?mod=audioLFTHO Светлоста од куќата отспротива] |
||
{{Нобелова награда за литература}} |
{{Нобелова награда за литература}} |
||
{{Никулец за биографија}} |
|||
{{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Пирандело, Лујџи}} |
{{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Пирандело, Лујџи}} |
||
Преработка од 18:45, 16 октомври 2017
| Лујџи Пирандело | |
|---|---|
 | |
| Занимање | драматург, писател |
| Националност | Италијанец |
| Значајни награди | Нобелова награда за литература 1934 |
Лујџи Пирандело (Агриџенто, 28 јуни 1867 - Рим, 10 декември 1936) - италијански писател, драматург и поет. Меѓу најзначајните негови дела се драмите „Шест лица го бараат писателот“, „Хенри IV“ , „Секој на свој начин“ и романите „Покојникот Матија Паскал“ и „Еден, ниеден и сто илјади“. Тој е добитник е на Нобеловата награда за литература во 1934 година.
Биографија
Пирандело имал тежок живот, соочен со лудилото на неговата жена и нејзината постојана љубомора, слабо платената професорска работа, обврската да го издржува многубројното семејство, итн. Во едно писмо до францускиот критичар Бенжамен Кремје, Пирандело ја опишал својата биографија на следниов начин: „Многу брзо ја напуштив Сицилија, во осумнаесеттата година, за да заминам во Рим. Меѓутоа, една година подоцна, отпатував во Германија и таму останав две години и половина. Стекнав докторат на Универзитетот во Бон со теза од романската дијалектологија, напишана на германски јазик. Од Бон се вратив во Рим, но оттаму не го понесов Хајне, како што често се кажува, туку го донесов Гете, чии Римски елегии ги преведов. Од сето тоа ништо не ми остана... Предавав 24 години стилистика на Учителската школа за девојки во Рим, од својата 30-та до 54-та година. Има веќе шест години како не предавам и за тоа бога го благословувам.“[1]
Творештво
Творечкиот опус на Пирандело е особено богат: тој напишал 246 раскази и новели, четири драми и седум романи. Во едно писмо до францускиот критичар Бенжамен Кремје (Benjamin Crémieux), Пирандело се искажал за својот книжевен успех на следниов начин: „Навистина верувам, во онаа мала мера во која нешто вредам, дека никому ништо не му должам. Сè скромно направив сам. И немав книжевни покровители и многу се борев - повеќе од шест години - за да најдам издавач, со фиоките веќе полни со ракописи. Не го запознав Кардучи, ниту го познавав Данунцио; со Верго стапив во контакт многу доцна... кога имав 80 години... Што се однесува до мене, мил мој Кремје, јас всушност не знам зошто до сега не бев каменуван, но Ви се колнам дека за тоа немам вина.“[2]
Раскази
Пирандело напишал вкупно 246 раскази и новели, претежно напишани меѓу 1894 и 1919 година (вкупно, 15 книги). Првата збирка раскази на Пирандело била насловена „Љубови без љубов“ (Amori senza amore). Во 1922 година, тој одлучил своиет раскази да ги собере под заедничкиот наслов „Новели за една година“, со намера да создаде 365 новели, колку што изнесува бројот на деновите во годината. За време на неговиот живот, издавачката куќа „Мондадори“ објавила 225 раскази во два големи тома, а по смртта на Пирандело, во оваа збирка биле додадени уште 21 расказ.[3]
Во расказите на Пирандело преовладува атмосферата на Сицилија, каде тој ги поминал детството и младоста. Главни протагонисти во неговите „сицилијански“ раскази се рударите, гробарите, ѕидарите, нотарите, морнарите, музичарите, поповите и неработниците кои се заплеткуваат во најпарадоксални животни ситуации. Тоа се случки што потсетуваат на средновековните fabliaux - раскази за насамаренит сопрузи, лихвари и трговци и исмеани попови, како и на легендите од богатото сицилијанско бандитско минато од бурбонскиот период, т.е. на богатата фолклорна традиција што живеела во усното раскажување на Сицилија. Втората тематика во расказите на Пирандели е поврзана со римската средина, во која преовладуваат ситни службеници, адвокати, лекари, проститутки, професори, просјаци, слуги, дадилки и кочијаши, т.е. римската малограѓанска класа од крајот на 19 век. Тие се ликови кои не веруваат во веродостојноста на својата егзистенција, кои не можат да ја најдат смислата на животот и кои безмилосно ги меле стварноста. Затоа, често тие личности бегаат од стварноста во лудило, во самоубиство и во смрт. Пред крајот на животот, Пирандело започнал да пишува речиси „надреалистички“ новели.[4]
Драмски дела
Вторито дел од својот живот Пирандело речиси целсно му го посветил на драмското творештво: од вкупно 44 драмски дела, 38 ги напишал во периодот по 1916 година. Притоа, голем дел од драмските дела се засновани врз неговите новели. Така, во 28 драми основната содржина може да се најде во неговите новели.[5] Во популаризацијата на драмското творештво на Пирандело голем придонес дал Бенжамен Кремје, кој заедно со својата сопруга Мари-Ан Комнен (Marie-Anne Comnène) ги превел сите негови драми и раскази на француски јазик.[6] Пирандело го превртил традиционалниот однос на театарот и стварноста. Во драмата „Шест лица го бараат писателот“, сцената се претвора во место каде се случува вистинскиот живот. Како Марсел Пруст, така и Пирандело тврди дека уметноста е повредна од животот, и дека смислата на животот постои само во уметноста.
Наводи
- ↑ Nikša Stipčević, „Pogovor“, во: Luiđi Pirandelo, Novele. Beograd: Rad, 1962, стр. 147-148.
- ↑ Nikša Stipčević, „Pogovor“, во: Luiđi Pirandelo, Novele. Beograd: Rad, 1962, стр. 148.
- ↑ Nikša Stipčević, „Pogovor“, во: Luiđi Pirandelo, Novele. Beograd: Rad, 1962, стр. 149-150.
- ↑ Nikša Stipčević, „Pogovor“, во: Luiđi Pirandelo, Novele. Beograd: Rad, 1962, стр. 149-.
- ↑ Nikša Stipčević, „Pogovor“, во: Luiđi Pirandelo, Novele. Beograd: Rad, 1962, стр. 150.
- ↑ Nikša Stipčević, „Pogovor“, во: Luiđi Pirandelo, Novele. Beograd: Rad, 1962, стр. 147.
Надворешни врски
- Дела од Luigi Pirandello на проектот „Гутенберг“
- Собрани дела на Пирандело
- Предавање по повод Нобеловата награда
- Драмски и сценски дела
- Дела на Пирандело на италијански јазик во MP3 формат
- Места во Агриџенто поврзани со неговото книжевно творештво
- Виртуелна панорамска тура на плоштадот Лујџи Пирандлео во Агриџенто
- Светлоста од куќата отспротива
| ||||||||||||||||||||||||
